Studzianka (wieś w województwie lubelskim)
51°55′49″N 23°12′51″E/51,930278 23,214167
| wieś | |
 Cmentarz mahometański | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
83 |
| Kod pocztowy |
21-532[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LBI |
| SIMC |
0015415[5] |
Położenie na mapie gminy Łomazy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bialskiego  | |
| 51°55′49″N 23°12′51″E/51,930278 23,214167[1]
| |
Studzianka – wieś sołecka[6] w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Łomazy[5][7]. Przez miejscowość przepływa Zielawa, rzeka dorzecza Bugu, dopływ Krzny.
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 1022469 | Szenejki | przysiółek |
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie bialskopodlaskim. W pobliżu, w miejscu nazywanym „Głuch” pole bitwy pod Łomazami toczonej 14–15 września 1769 podczas Konfederacji Barskiej, w której poległ marszałek Franciszek Ksawery Pułaski, brat Kazimierza, z mogiłą Konfederatów Barskich.
Wieś jest sołectwem w gminie Łomazy[6]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 427 mieszkańców[8].
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Łomazach.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Studzianka – dawna osada tatarska, którą zamieszkuje 427 mieszkańców (III 2011 r.)[3]. Miejscowość przez ponad trzy wieki stanowiła centrum życia muzułmańskiego w okolicy. Studzianka była Mekką Podlaskich Tatarów. Do 1915 roku w Studziance stał meczet, zbudowany po przybyciu Tatarów po 1679 roku. W dniu 15 sierpnia 1915 r. meczet został spalony przez wycofujące się wojska rosyjskie[9]. Na jego miejscu obecnie stoi szkoła podstawowa, a miejsce to zwane jest potocznie meczeciskiem.
Do dzisiaj pozostał cmentarz tatarski zwany mizarem z nagrobkami nawet z I połowy XVIII stulecia. Na terenie mizaru w Studziance znajduje się ponad 170 nagrobków. Obecnie pozostali jedynie potomkowie Tatarów. Ze Studzianki pochodził rzeźbiarz ludowy Teofil Kożuchowski, a także profesor psychologii Bogusław Hornowski, profesor nauk rolniczych Czesław Józefaciuk, inżynier i konstruktor Stanisław Daniewicz, płk Mieczysław Janowicz pracownik MON i lotnictwa, uczestnik walk pod Monte Casino podchorąży Stanisław Tereszczuk, rodzina pedagogów Feliks i Maria Pirogowicz, Piotr Bajrulewicz.
Skansen – muzeum wsi podlaskiej[edytuj | edytuj kod]
W Studziance istnieje skansen – prywatne muzeum wsi podlaskiej, które prowadzi rodzina Józefaciuków. Mieszkańcy zajmują się rolnictwem ekologicznym.
Twórcy ludowi[edytuj | edytuj kod]
Obecnie tworzą: kowal Marek Miroński, twórcy rękodzieła ludowego Halina Łukaszu, Teresa Dziobek, Leokadia Niedźwiedź, Sabina Kaczan, oraz artystki: Renata Owczaruk.
Stowarzyszenie Rozwoju Miejscowości Studzianka[edytuj | edytuj kod]
Działa Stowarzyszenie Rozwoju Miejscowości Studzianka, które realizuje projekty ze środków krajowych i unijnych z zakresu kuchni tatarskiej i regionalnej, makijażu i wizażu, garncarstwa, łucznictwa historycznego. Młodzi mieszkańcy, działający w Stowarzyszeniu Rozwoju Miejscowości Studzianka propagują tatarskie tradycje. W miejscowej świetlicy udostępniono wystawę „330 lat osadnictwa tatarskiego w Studziance i okolicy” z fotografiami meczetu, mizaru i społeczności tatarskiej z 1 poł. XX w., pochodzące ze zbiorów Sławomira Hordejuka. Turyści mogą także obejrzeć projekcje filmów dotyczących Tatarów Bialskich i Studzianki oraz wziąć udział w wieczorze poświęconym poezji tatarskiej i motywowi tatarskiemu w polskiej literaturze. Tematykę Tatarów podejmował również wydawany przez Stowarzyszenie kwartalnik „Echo Studzianki” (ostatni 50 numer ukazał się 20 grudnia 2021 roku).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 132669
- ↑ Wieś Studzianka w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-05], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ a b NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-11-28].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1215 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-04-23].
- ↑ a b Strona gminy, sołectwa [dostęp 2023-11-30]
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-04-23].
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ STRATY I ZNISZCZENIA PONIESIONE W ZABYTKACH NIERUCHOMYCH W OKRESIE I WOJNY ŚWIATOWEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO (W JEGO AKTUALNYCH GRANICACH) - PDF Darmowe pobieranie [online], docplayer.pl [dostęp 2019-12-17].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Studzianka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 496.
- Strona Stowarzyszenia Studzianka. [dostęp 2009-08-26]. (pol.).
- Studzianka na Moje Podlasie
- Siedziba gminy: Łomazy
| Wsie | |
|---|---|
| Kolonie |
|
| Osada | |
| Części wsi |
|
| Kolonie wsi |
|
| Przysiółki wsi |
|
