Talczyn
51°41′05″N 22°24′47″E/51,684722 22,413056| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
81 |
| Kod pocztowy |
21-150[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LLB |
| SIMC |
0383350[5] |
Położenie na mapie gminy Kock  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu lubartowskiego  | |
| 51°41′05″N 22°24′47″E/51,684722 22,413056[1]
| |
Talczyn – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubartowskim, w gminie Kock[5][6]. Przez miejscowość przepływa rzeka Czarna, dopływ Tyśmienicy.
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0383366 | Płudy | część wsi |
Wieś stanowi sołectwo gminy Kock[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 617 mieszkańców[8].
Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w ziemi łukowskiej[9]. Wieś wraz z folwarkiem wchodziła w skład klucza kockiego księżnej Anny Jabłonowskiej[10]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego. Talczyn jest największą wsią w gminie Kock.
10 września 1943 r. Niemcy dokonali pacyfikacji wsi Talczyn. Sprawcy otoczyli wówczas wioskę i przystąpili do spędzania jej mieszkańców pod budynek szkoły. Po selekcji część osób została zamknięta w szkole, a część pozostała na zewnątrz. Okupanci przystąpili wówczas do egzekucji której odgłosy zagłuszali hałasem uruchomionych silników samochodów. Zamordowali 74 mieszkańców, 18[11] bądź 16[12] osób wywieźli do obozu koncentracyjnego w Majdanku, a dwie zabrali na roboty przymusowe do Rzeszy. Zdaniem Józefa Fajkowskiego akcja stanowiła odwet za zastrzelenie Niemca przez partyzantów w dniu 9 września 1943 r. w Talczynie[12].
"Zarówno Major Trapp, jak i Leutnant Hagen bali się zrazić do siebie miejscową społeczność, toteż w doborze kierowali się radami polskiego wójta. Straceńców wybierano wyłącznie z dwóch kategorii Polaków – byli to przyjezdni i osoby chwilowo przebywające w Talczynie oraz osoby „pozbawione środków do życia”. Trapp musiał wysłać co najmniej jednego policjanta, by uspokoić rozpaczające w sąsiedniej klasie kobiety. Z grupy [Niemcy ze 101. rezerwowego batalionu policyjnego] wybrali 78 mężczyzn, wyprowadzili ze wsi i rozstrzelali. Jak wspominał jeden z niemieckich policjantów, zastrzelili wyłącznie „najbiedniejszych z biednych”"[13].
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kocku.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 138701
- ↑ Wieś Talczyn w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-03-03], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-03-03].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1293 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Portal lubartów24.pl Terminarz wyboru sołtysów w gminie Kock
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
- ↑ Janina Berger-Mayerowa, Księżna Pani na Kocku i Siemiatyczach : (działalność gospodarcza i społeczna Anny z Sapiehów Jabłonowskiej), w: Archiwum Towarzystwa Naukowego we Lwowie. Wydział 2, Historyczno-Filozoficzny. Tom 18, Zeszyt 1, Lwów 1937, s. 330.
- ↑ Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 192.
- ↑ a b J. Fajkowski, Wieś w ogniu. Eksterminacja polskiej wsi w okresie okupacji hitlerowskiej, Warszawa 1972, s. 266.
- ↑ Christopher R. Browning, Ordinary Men: Reserve Police Battalion 101 and the Final Solution in Poland. Revised edition, (New York: Harper Perennial, 2017), s. 100., 5 lipca 2017, DOI: 10.4324/9781912281336 [dostęp 2019-06-11].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Talczyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 146.
