Tarnogóra (województwo podkarpackie)
50°22′06″N 22°19′07″E/50,368333 22,318611| wieś | |
 Miejsce upamiętniające awaryjne lądowanie angielskich lotników w 1944 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
17 |
| Kod pocztowy |
37-310[4] |
| Tablice rejestracyjne |
RLE |
| SIMC |
0657668[5] |
Położenie na mapie gminy Nowa Sarzyna  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu leżajskiego  | |
| 50°22′06″N 22°19′07″E/50,368333 22,318611[1]
| |
Tarnogóra – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie leżajskim, w gminie Nowa Sarzyna[5][6]}.
Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Stanisława Biskupa należącej do dekanatu Leżajsk II w archidiecezji przemyskiej.
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie rzeszowskim.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza wzmianka w źródłach o Tarnogórze pochodzi z 1472 roku, w dokumencie zatwierdzenia parafii w Kopkach. Była to niewielka osada leżąca w woj. sandomierskim i granicząca od południa z województwem lwowskim, granica biegła wzdłuż rzeki Kłysz. Mieszkańcy należeli do parafii w Rudniku.
W 1772 roku w wyniku pierwszego rozbioru Polski, okoliczne ziemie znalazły się w zaborze austriackim i cyrkule (obwodzie) rzeszowskim. W 1786 roku przeprowadzono zmianę diecezji, w wyniku której parafia Rudnik przyłączona została do diecezji przemyskiej. W 1830 r. w zaborze rosyjskim wybuchło Powstanie Listopadowe. W najbliższej okolicy schronienie znalazło ok. 20 tys. rozbitków generała Ramoriny.
W 1863 r. w zaborze rosyjskim ponownie wybucha powstanie narodowe. W okolicach Rudnika utworzono dwa obozy powstańcze: - pierwszy pod Tarnogóra (Kobyla Góra) - drugi w Dolinach koło Rudnika. W obozach tych leczono rannych i chorych, zbierano po okolicy rozproszonych ludzi, organizowano nowe oddziały. Gromadzono także broń i żywność dla walczących powstańców. Po upadku powstania, jeden z oddziałów powstańczych wycofując się do Galicji, w okolicach Tarnogóry na wzgórzach zwanych Altaną, dokonał demobilizacji, ukrywając tam część swego ekwipunku wojskowego, dokumentację i kasę powstańczą. Wielokrotne poszukiwania miejsca ukrycia nie przyniosły rezultatu.
W 1887r. powstała Szkoła Podstawowa w Tarnogórze. Pierwszym nauczycielem był Józef Sroka. Drogę Rudnik - Tarnogóra oddano do użytku także w 1887 roku. W 1907 w Tarnogórze założono Ochotniczą Straż Pożarną, której prezesem został nauczyciel miejscowej szkoły Antoni Rudziński. W późniejszych latach wybudowano drewniany budynek straży pożarnej na terenie należącym do hrabiego Tarnawskiego.
W czasie I wojny światowej Tarnogóra została prawie doszczętnie zniszczona. Spalono 123 zagrody, prawdopodobnie później przesunięto lokalizację wsi odsuwając wioskę ok. 50 m w kierunku na północ od rzeki.
W 1933 roku w Tarnogórze powstało koło ZMW "Wici", które założyli Walenty Kida oraz Grzegorz Gumieniak. Później założono Stanowisko Ludowe. W 1936 roku, koło ufundowało sztandar, który wykonały zakonnice z Bielin[7].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 138973
- ↑ Wieś Tarnogóra w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-02-21], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-02-21].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1282 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Historia wsi Tarnogóra. Stowarzyszenie Przyjaciół Tarnogóry.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Tarnogóra, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 186.
- Siedziba gminy: Nowa Sarzyna
| Miasto | |
|---|---|
| Części miasta |
|
| Wsie | |
| Części wsi |
|
| Przysiółki wsi |
|
| Zniesione miejscowości |
