Tell Ramad
33°21′36″N 35°56′56″E/33,360000 35,948889| Państwo | |
|---|---|
Położenie na mapie Syrii  | |
| 33°21′36″N 35°56′56″E/33,360000 35,948889
| |
Tell Ramad – tell, stanowisko archeologiczne u podnóża góry Hermon w południowo-zachodniej Syrii (20 km od Damaszku). Wykopaliska na obszarze stosunkowo małej prehistorycznej osady (ok. 2 ha) miały duże znaczenie w badaniu początków rolnictwa w okresie neolitu.
Pierwsze profesjonalne prace wykopaliskowe w Tell Ramad zostały wykonane podczas ośmiu sezonów między 1963 a 1973 przez francuską ekspedycję pod kierownictwem Henri de Contenson'a (z W.J. van Liere). W 1972 roku ekspedycja odkryła pozostałości neolitycznej społeczności z VII tysiąclecia p.n.e., której egzystencja oparta była na zbieractwie jęczmienia i trzech gatunków pszenicy.[1] W osadzie rozwinięte były techniki obróbki obsydianu, sprowadzanego z terenów Anatolii.
Najstarsze poziomy z okresu przedceramicznego wskazują, że pół-ziemne chaty w Ramad budowane z gliny miały kształt elipsy o średnicy 3-4 metrów. Wewnątrz tych zabudowań znajdowały się piece oraz pomieszczenia o charakterze silosów.[2] Z tego okresu pochodzi odkryty w Tell Ramad wisiorek wykonany z bryłki miedzi, jeden z najwcześniejszych śladów obróbki tego metalu w okresie neolitu w Syrii.[3]
W późniejszych okresach, domostwa w Ramad były prostokątne (jedynie rogi budynków były nieco zaokrąglane) z jednym pomieszczeniem. Najpomyślniejszy okres osady stanowiło ostatnie ćwierćwiecze VII tysiąclecia p.n.e. (ok. 6250-6000). Z tego okresu pochodzą domy budowane z glinianych cegieł na kamiennym fundamencie i z użyciem wapiennego tynku, gliniane figurki ludzi i zwierząt, ślady udomowienia świń oraz prawdopodobnie owiec i kóz.[4] O znacznym rozwoju Tell Ramad może świadczyć zmniejszenie konieczności polowań (nieliczne pozostałości jeleni i gazeli), zastąpionych wydajnym rolnictwem i hodowlą na potrzeby całkowicie osiadłej społeczności. W tym okresie w Tell Ramad pojawiły się pierwsze wapienne naczynia ceramiczne z dużą domieszką pucolany, produkowane w dużych ilościach i niekiedy ozdabiane szerokimi czerwonymi pasami pigmentem z ochry.
Zwyczaje religijne nie odbiegały od charakterystycznych dla północnej Syrii czy Jerycha na południu. Znaleziono tutaj czaszki pokryte glinianymi maskami w celu odwzorowania ludzkiej twarzy (niektóre pokryte czerwona farbą); dobrze zachowane, stanowią obecnie eksponaty Muzeum Narodowego w Damaszku. Czaszki w Tell Ramad chowane były a dołach razem z antropomorficznymi glinianymi figurkami bez głów, co sugeruje, że figurki mogły być piedestałami pod czaszki.[5] Wspólne zestawianie tych dwóch artefaktów może świadczyć, że nie były to dary grobowe lecz obiekty kultu, składane do ziemi podczas rytualnego pochówku.[6]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ J. Zabłocka, Historia Bliskiego Wschodu w starożytności (od początków osadnictwa do podboju perskiego), Warszawa 1982, s. 17.
- ↑ W.T. Pitard, Ancient Damascus. A historical study of the Syrian city-state from earlies times until its fall to the Assyrians in 732 p.n.e. bmw 1987, s. 18.
- ↑ P. Akkermans, G. Schwartz, The Archeology of Syria. From complex hunter-gatherers to early urban societies (ca. 16000-300 B.C), Cambridge 2003, s. 133.
- ↑ J. Mellaart, The Earliest Settlements in Western Asia: From the Ninth to the End of the Fift Millenium B.C., Cambridge, s. 21
- ↑ P. Akkermans, G. Schwartz, The Archeology of Syria, s. 85
- ↑ P. Akkermans, G. Schwartz, The Archeology of Syria, s. 90.