Wasyl Jaworski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wasyl Jaworski
Herb
herb Sas
Rodzina

Jaworscy-Kosaczewicz

Ojciec

Szczepan Jaworski-Kosaczewicz

Wasyl Jaworskyj
Василь Яворський
Data i miejsce urodzenia

21 listopada 1852
Jawora

Data i miejsce śmierci

22 maja 1926
Nowy Sącz

dyrektor Okręgu Skarbowego w Brzeżanach
Okres

od 1894
do 1897

dyrektor Okręgu Skarbowego w Nowym Sączu
Okres

od 1897
do 1901

poseł do austriackiej Rady Państwa
kadencja X
Okres

od 31 stycznia 1901
do 30 stycznia 1907

Przynależność polityczna

Ruski Klub – Ukraińska Partia Narodowo-Demokratyczna (1899)

Wasyl Jaworskyj, ukr. Василь Яворський, pol. Bazyli Jaworski, herbu Sas (Jaworski-Kosaczewicz) (ur. 21 listopada 1852 w Jaworej, zm. 22 maja 1926 w Nowym Sączu) – prawnik, urzędnik skarbowy, ukraiński polityk narodowo-demokratyczny, poseł do austriackiej Rady Państwa.

Był synem właściciela ziemskiego i nieruchomości we wsi Jawora w pow. turczańskim Stepana[1]. Uczył się w gimnazjum w Drohobyczu i Samborze, w tym ostatnim zdał egzamin maturalny[2]. Ukończył studia na wydziale prawnym uniwersytetu we Lwowie[1]. Od 1878 pracował w służbie skarbowej, najpierw jako asystent, od 1884 jako oficjał, od 1889 jako rewident, od 1895 radca skarbowy w oddziale rachunkowym Krajowej Dyrekcji Skarbu we Lwowie (1878-1899)[3] Jednocześnie praktykant konceptowy w powiatowej Dyrekcji Skarbu (1879-1881)[4] a następnie jako koncypient skarbowy asesor w Sądzie Powiatowym w sprawach dochodów skarbowych (1882-1885)[5] w Samborze. Zastępca członka powiatowej Komisji Szacunkowej podatku gruntowego w Stryju (1880-1884)[6]. Komisarz, od 1889 nadkomisarz oddziału Prokuratorii Skarbowej w Nowym Sączu (1886-1893)[7]. Asesor w Sądzie Powiatowym w sprawach dochodów skarbowych w Nowym Sączu (1891-1893)[8]. Jako radca skarbu dyrektor Powiatowej Dyrekcji Skarbowej, od 1896 Dyrekcji Okręgu Skarbowego w Brzeżanach (1894-1897)[9] Przewodniczący Sądu Powiatowego w sprawach dochodów skarbowych w Brzeżanach (1894-1897)[10]. Dyrektor od 1901 radca Dyrekcji Okręgu Skarbowego w Nowym Sączu (1897-1901)[11]. Przewodniczący Sądu Powiatowego w sprawach dochodów skarbowych w Nowym Sączu (1897-1899)[12]. W 1901 przeszedł w stan spoczynku.

Był człowiekiem zamożnym, m.in. współwłaścicielem kopalni ropy naftowej w Bóbrce w powiecie sanockim[1]. Był także właścicielem wielu nieruchomości m.in. zakupionej w 1897 w Nowym Sączu kamienicy przy ul. Jagiellońskiej, w miejsce której pod koniec XIX wieku wybudował budynek mieszkalno-bankowy wg planów Jana Perosia[13]. Członek oddziału cieszanowskiego Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego we Lwowie (1893-1894)[14].

Od czasu studiów związany z ukraińskim ruchem narodowym. Podczas pobytu w Brzeżanach pod wpływem pisarza ukraińskiego Andrija Czajkowskiego i wspólnie z nim zakładał oddziały towarzystw „Bojan” i „Nadija”[15]. Po osiedleniu się w Nowym Sączu był jednym z głównych organizatorów na terenie Łemkowszczyzny oddziałów ukraińskich organizacji. Po zaognieniu sporu z miejscowymi działaczami staroruskimi w tow. „Ruska bursa” organizował odrębne organizacje ukraińskie. Był założycielem Banku Łemkowskiego (1902) oraz oddziału tow. „Proświta” (1904) w Nowym Sączu. Tej ostatniej patronował do końca życia.

Był posłem do austriackiej Rady Państwa X kadencji (31 stycznia 1901 – 30 stycznia 1907) wybranym w kurii II (gmin miejskich) w okręgu wyborczym nr 21 (Brzeżany-Kozowa-Rohatyn-Bursztyn-Podhajce-Wiśniowczyk)[16]. W parlamencie austriackim należał do grupy posłów narodowo-demokratycznych w Klubie Ruskim[1]. Współzałożyciel wraz z Romanem Sembratowiczem i wydawca „Ruthenische Revue” (1903) Od 1905 uczestniczył w organizowaniu Tow. „Sicz”. W latach 1906-1915 wydawał także „Ukrainische Rundschau” w Wiedniu[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Parlament Österreich Republik, Franz Adlgasser, Kurzbiografie Jaworski (Javors'kyj), Basil (Vasyl') Ritter von Kozaczewicz – Parlamentarier 1848-1918 online [1.10.2019]
  2. a b П. Гуцал Яворський Василь Іванович, Тернопільський енциклопедичний словник : у 4 т. / редкол.: Г. Яворський та ін. Т. 4: А – Я (додатковий). Тернопіль 2010, c. 745. ISBN 978-966-528-318-8
  3. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1878, s. 141; 1879, s. 138; 1880, s. 137; 1881, s. 137; 1882, s. 139; 1883, s. 141; 1884, s. 142; 1885, s. 142; 1886, s. 144; 1887, s. 144; 1888, s. 144; 1889, s. 160; 1890, s. 160; 1891, s. 160; 1892, s. 160; 1893, s. 160; 1894, s. 160; 1895, s. 160; 1896, s. 160; 1897, s. 160; 1898, s. 185; 1899, s. 185;
  4. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1879, s. 146; 1880, s. 143; 1881, s. 143;
  5. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1882, s. 143; 1883, s. 148; 1884, s. 144; 1885, s. 144;
  6. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1880, s. 179; 1881, s. 178; 1882, s. 180; 1883, s. 183; 1884, s. 151; 1885, s. 151;
  7. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1886, s. 150; 1887, s. 150; 1888, s. 150; 1889, s. 166; 1890, s. 166; 1891, s. 166; 1892, s. 166; 1893, s. 166;
  8. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1891, s. 157; 1892, s. 157; 1893, s. 157;
  9. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1894, s. 163; 1895, s. 163; 1896, s. 163; 1897, s. 163;
  10. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1894, s. 158; 1895, s. 156; 1896, s. 156; 1897, s. 156;
  11. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1898, s. 194; 1899, s. 193; 1900, s. 194; 1901, s. 194;
  12. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1898, s. 181; 1899, s. 181;
  13. Łemkiwskyj Sujuz – online [1.10.2019]
  14. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1893, s. 641; 1894, s. 641;
  15. Українські вчені та культурні діячі про Лемківщину – online [1.10.2019]
  16. Józef Buszko, Polacy w parlamencie wiedeńskim – 1848-1918, Warszawa 1996, s. 418.