Wyćwiklin

Wyćwiklin
	; Basella alba
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	goździkopodobne
Rząd	goździkowce
Rodzina	wyćwiklinkowate
Rodzaj	wyćwiklin
	Nazwa systematyczna
	Basella Linnaeus; Sp. Pl. 272. 1 Mai 1753
	Typ nomenklatoryczny
	B. rubra L. (=B. alba L.)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wyćwiklin, miłowój^[4], bazela, jagodnik^[5] (Basella L.) – rodzaj roślin z rodziny wyćwiklinkowatych. Obejmuje 5 gatunków^[6], z których trzy są endemitami Madagaskaru, jeden – tropikalnej Afryki, a jeden – wyćwiklin biały, jest rozpowszechniony w tropikach na wszystkich kontynentach^[7]. Wyćwiklin biały, znany także jako szpinak malabarski^[4], jest powszechnie uprawiany w strefie tropikalnej jako warzywo. Spożywane są mięsiste liście tej rośliny^[8]^[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Pnącza jednoroczne i dwuletnie, o pędach mięsistych, nagich^[7].
Liście: Pojedyncze, skrętoległe, ogonkowe i całobrzegie^[7].
Kwiaty: Siedzące, niepozorne, promieniste i obupłciowe, zebrane w kłosy. Listki okwiatu drobne i mięsiste, białe lub czerwonawe. Pręcików jest pięć. Zalążnia górna, jednokomorowa. Szyjki słupka trzy, zakończone równowąskim znamieniem^[7].
Owoce: Jednonasienne, kulistawe niełupki^[7] rozwijające się w mięśniejącym i trwałym okwiecie^[2].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Wykaz gatunków^[6]

Basella alba L. – wyćwiklin biały
Basella excavata Elliot
Basella leandriana H.Perrier
Basella madagascariensis Boivin ex H.Perrier
Basella paniculata Volkens

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
↑ ^a ^b Basella. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2017-02-23].
↑ ^a ^b ^c Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 1011. ISBN 83-214-1305-6.
↑ Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyż̇szych skupień roślin. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900, s. 166. (pol.).
↑ ^a ^b Basella. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-02-23].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Basella Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-23].
↑ Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 56-57. ISBN 1-55407-206-9.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).

[ing-3] Basella. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2017-02-23].

[slownik-4] Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 1011. ISBN 83-214-1305-6.

[5] Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyż̇szych skupień roślin. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900, s. 166. (pol.).

[tpl-6] Basella. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-02-23].

[china-7] Basella Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-23].

[heywood-8] Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 56-57. ISBN 1-55407-206-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]