Wzgórza Wińskie
| Prowincja | |
|---|---|
| Podprowincja | |
| Makroregion | |
| Mezoregion | |
| Zajmowane jednostki administracyjne |
Wzgórza Wińskie – jeden z pięciu mikroregionów należących do mezoregionu o indeksie 318.44 – Wzgórza Trzebnickie (według regionalizacji fizycznogeograficznej opracowanej przez Jerzego Kondrackiego)[1][2][3], należących do makroregionu o indeksie 318.4 – Wał Trzebnicki[4]. Wymienione jednostki należą do prowincji o indeksie 31 – Niż Środkowoeuropejski, a w jego obrębie do podprowincji o indeksie 318 – Niziny Środkowopolskie[5]. Ma on przypisany w tej regionalizacji indeks 318.441[6][7][8], a obejmuje pasmo wzgórz i innych wzniesień[6].
Mikroregion Wzgórz Wińskich jest najbardziej wysunięta częścią Wzgórz Trzebnickich na ich północno-zachodnim krańcu[6]. Od kolejnego pasma i mikroregionu – Wzgórz Skrzypińskich[3][6][9][10] (indeks 318.443[6][7]) – oddzielny jest po stronie południowej Obniżeniem Pełczyńskim[3][6][9][10][11] (indeks 318.442[6][7][12]). Same wzgórza oddzielają Obniżenie Ścinawskie (dolina Odry) od Kotliny Żmigrodzkiej (Dolina Baryczy)[6][13].
Obszar Wzgórz Wińskich pod względem rzeźby terenu jest mocno pofałdowany i wyraźnie pagórkowaty[14][15][16]. Są to wzgórza morenowe położone w okolicach miejscowości Wińsko, Węgrzyce, czy Baszyn. Ich przebieg jest zbliżony do południkowego. W części centralnej obszaru, na rozległym spłaszczeniu, położona jest miejscowość Wińsko[15]. Najwyższe wzniesienie ma wierzchołek położony na wysokości bezwzględnej wynoszącej 200,7 m n.p.m.[6][15][11]. Znajduje się w okolicach Jakubikowic. Inne wzniesienie tych wzgórz to między innymi kota 176 m n.p.m. położona po stronie zachodniej od Baszyna[15][11]. Pośród nazw wzniesień należących do Wzgórz Wińskich wymienić można między innymi takie nazwy jak: Wińska Góra, Świtał, Jałowcowa, Tatar, Struża, Złotnik, Morwowe Wzgórze, Karłowickie, Bukowiec, Zabucze, Jaźwiniec, Piaski, Kopista, Sośniak, Zamecko, Maślana Góra i inne[17]. Deniwelacje osiągają maksymalnie wartość około 100 m. Pod względem zagospodarowania dominują użytki rolne w tym pola uprawne z inkluzjami w postaci obszarów zalesionych[6]. Warunki panujące w obrębie wzgórz są sprzyjające rozwojowi kserotermicznych gatunków roślin, takich jak na przykład dziewięćsił bezłodygowy. W przeszłości teren ten porastała winorośl właściwa, której symboliczne znaczenie znalazło odzwierciedlenie w herbie Wińska, gdzie znajdują się do dnia dzisiejszego[14].
Nazwa własna – Wzgórza Wińskie[8][17][18] – jest nazwą niestandaryzowaną[8], gdyż została ustalona i ujęta w państwowym rejestrze nazw geograficznych na podstawie Geografii regionalnej Polski autorstwa Jerzego Kondrackiego wydanej przez Wydawnictwo Naukowe PWN w 1998 r. jako element wyodrębniony w systemie zewnętrznym – podziale fizycznogeograficznym[8][18] (data wpisu do PRNG: 7.04.2004 r.[18]). Odnosi się do ukształtowania terenu określonego jako region naturalny oraz mikroregion. W rejestrze tym przypisano jej identyfikator: PRNG – 148423, identyfikator IIP – PL.PZGiK.320.NGRP.148423[8]. Podaje on następujące współrzędne geograficzne punktu głównego wzgórz: szerokość geograficzna – 51°27'17" N, długość geograficzna – 16°36'22" E[8][18].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kondracki i b.d. ↓, s. 278-280.
- ↑ Korabiewski i in. 2014 ↓, s. 2.
- ↑ a b c SKL 2023 ↓, /ar/c8-161265.
- ↑ Kondracki i b.d. ↓, s. 255, 278-280.
- ↑ Kondracki i b.d. ↓, s. 34, 41-42.
- ↑ a b c d e f g h i j Kondracki i b.d. ↓, s. 279.
- ↑ a b c RDLP 2023 ↓, s. 7.
- ↑ a b c d e f PRNG 2023 ↓, PRNG: 148423.
- ↑ a b RDLP 2023 ↓, s. 7-9.
- ↑ a b Gmina Wińsko 2023 ↓, Mapa i położenie geograficzne.
- ↑ a b c Folkman, Wawruszczak i b.d. ↓, s. 16.
- ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 98803.
- ↑ Folkman, Wawruszczak i b.d. ↓, s. 8, 16.
- ↑ a b Bulak, Czepnik 2023 ↓, s. Obiekty edukacyjne.
- ↑ a b c d RDLP 2023 ↓, s. 8-9.
- ↑ Folkman, Wawruszczak i b.d. ↓, s. 13, 16.
- ↑ a b GUGiK 2023 ↓, Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych.
- ↑ a b c d pzgik.geoportal.gov.pl 2023 ↓, Wzgórza Wińskie.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Joanna Bulak, Jacek Czepnik, Obiekty edukacyjne, Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych we Wrocławiu [dostęp 2023-05-23] (pol.).
- Bogusława Folkman, Elżbieta Wawruszczak, Program ochrony środowiska Gminy Wińsko (pol.).
- Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Geoportal Krajowy, GUGiK – Geoportal Krajowy [dostęp 2023-05-18] (pol.).
- Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski [PDF] [online] (pol.).
- Bartosz Korabiewski, Janusz Kida, Wzgórza Trzebnickie. Materiały do ćwiczeń terenowych, Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, 2014 (pol.).
- Mapa i położenie geograficzne, Gmina Wińsko [dostęp 2023-05-23] (pol.).
- Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych - obiekty fizjograficzne [xlsx], Dane na dzień: 1 stycznia 2023 r., gov.pl, 14 maja 2021 [dostęp 2023-04-26] (pol.), Państwowy rejestr nazw geograficznych.
- SKL, Mało znane - Wzgórza Trzebnickie, naszemiasto.pl; Polska Press Sp. z o.o., 13 czerwca 2005 [dostęp 2023-05-19] (pol.).
- Streszczenie planu urządzenia lasu nadleśnictwa Wołów obowiązującego w latach 2015-2024 [pdf], Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych we Wrocławiu [dostęp 2023-05-23] (pol.).
- Wzgórza Wińskie, prng, Główny Urząd Geodezji i Kartografii [dostęp 2023-05-23] (pol.).