Zasłonak czerniejący
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
zasłonak czerniejący |
| Nazwa systematyczna | |
| Cortinarius uraceus Fr. Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 309 (1838) [1836-1838] | |
Zasłonak czerniejący (Cortinarius uraceus Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
- Cortinarius suburaceus M.M. Moser 1986
- Cortinarius suburaceus M.M. Moser 1967
- Cortinarius uraceus f. suburaceus M.M. Moser ex Nespiak 1981
- Cortinarius uraceus Fr. 1838 f. uraceus
- Cortinarius uraceus var. bresadolae Schulzer 1885
- Cortinarius uraceus var. crassifolius (Velen.) Melot 1986
- Cortinarius uraceus Fr. 1838 var. uraceus
- Hydrocybe crassifolius Velen.
Nazwę polską nadał Andrzej Nespiak w 1981 r. Opisywał ten gatunek także pod nazwą zasłonak mocnonogi[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 3–6 cm, za młodu stożkowato-dzwonkowaty z podwiniętym brzegiem i tępym garbem, potem łukowaty, w końcu płaski z pofalowanym brzegiem, higrofaniczny. Powierzchnia gładka, czerwona, kasztanowa lub oliwkowobrązowa z plamami o barwie od ciemnobrązowej do prawie czarnej. Charakterystyczną cechą jest czernienie kapelusza w starszych owocnikach, a także po jego uciśnięciu[4].
Szerokie i do trzonu szeroko przyrośnięte, początkowo jasnobrązowe, potem cynamonowe, w końcu czerwonobrązowe. Ostrza jaśniejsze[4].
Wysokość 2–7 cm, grubość 5–15 mm, walcowaty, czasami z nieco rozszerzoną podstawą (do 2 cm), początkowo pełny, potem pusty. Powierzchnia gładka, bladożółta, zielonożółta lub oliwkowa, pokryta podłużnymi włókienkami. Podobnie jak kapelusz po uciśnięciu, oraz z wiekiem czernieje[4].
W stanie suchym żółtoochrowy, w stanie wilgotnym czerwonobrązowy lub brązowy. Zapach i smak grzybowy[4].
O rozmiarach 8–11,5 × 5–7 μm, eliptyczne, silnie brodawkowate[5].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Znane są jego stanowiska w Europie, Ameryce Północnej i Środkowej. W Europie występuje głównie w jej zachodniej i północnej części, na północy sięgając po Islandię i 67 stopień szerokości geograficznej na Półwyspie Skandynawskim[6]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano 6 stanowisk[3].
Rośnie na ziemi w iglastych i mieszanych lasach, na kwaśnych glebach, zwłaszcza pod świerkami. Owocniki wytwarza od sierpnia do października[4].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
Jest kilka gatunków czerniejąch zasłonaków. Cortinarius uraceus odróżnia się od nich oliwkowym odcieniem kapelusza[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Index Fungorum. [dostęp 2018-01-24]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2018-01-19]. (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ Myko-atlas. Cortinarius uraceus. [dostęp 2018-01-24].
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2018-01-24].