Hinduizm w Polsce: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Linki zewnętrzne: w zasadzie drobna sprawa ale lepiej kiedy jest nazwa organizacji, powinienem podmienić nazwę nad linkiem, ale jakoś się w tym pogubiłem, przepraszam za zamieszanie |
poprawka 2 poprzednich edycji. Uaktualniłem linki zewnętrzne (gdy się dało), posortowałem je wg wyświetlanej nazwy, usunąłem niedziałające |
||
| Linia 45: | Linia 45: | ||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
* [http:// |
* [http://brahmakumaris.org/poland/index_html?set_language=pl Brahma Kumaris w Polsce]{{lang|pl}} |
||
* [http://www.iskcon.com/worldwide/centres/europe.html Ośrodki Hare Kryszna w Polsce]{{lang|en}} |
|||
* [http://bip.msw.gov.pl/portal/bip/247/15644/Rejestr_kosciolow_i_innych_zwiazkow_wyznaniowych.html Zarejestrowane kościoły i związki wyznaniowe]{{lang|pl}} |
|||
* [http://www.harekryszna.pl Hare Kryszna]{{lang|pl}} |
* [http://www.harekryszna.pl Hare Kryszna]{{lang|pl}} |
||
* [http://www. |
* [http://www.state.gov/j/drl/rls/irf/2013/eur/222255.htm International Religious Freedom Report 2013, Poland]{{lang|en}} |
||
* [http://www. |
* [http://www.jogawzyciucodziennym.pl Joga w Życiu codziennym]{{lang|pl}} |
||
* [http://www. |
* [http://www.psychomanipulacja.pl/art/kryszna-na-przystanku.htm Krysznowcy na Przystanku Woodstock]{{lang|pl}} |
||
* [http://www. |
* [http://www.kripalu.pl Radha Govind Society of Poland]{{lang|pl}} |
||
* [http:// |
* [http://sahajayoga.pl Sahaja Yoga w Polsce]{{lang|pl}} |
||
* Oddział Jagadguru Kripalu Parishat w Polsce |
|||
* [http://varalakshminarasimha.pl Świątynia Sri Wara Lakszmi-Naraszingadew w Warszawie] |
* [http://varalakshminarasimha.pl Świątynia Sri Wara Lakszmi-Naraszingadew w Warszawie] |
||
* [[www.kripalu.pl|Radha Govind Society of Poland]] |
|||
[[Kategoria:Hinduizm w Polsce| ]] |
[[Kategoria:Hinduizm w Polsce| ]] |
||
Wersja z 00:18, 18 kwi 2015
Hinduizm jest w Polsce religią mniejszościową, wyznawaną przez nieliczne grono osób.
Historia
Od XIX wieku do początku XX wieku
Po raz pierwszy teologia i filozofia hinduistyczna dotarła na ziemie polskie w pierwszej połowie XIX w., początkowo za pośrednictwem niemiecko- i anglojęzycznej literatury, poświęconej wedyzmowi i hinduizmowi. Epoka romantyzmu sprzyjała przenikaniu do literatury polskiej elementów hinduizmu, zawartych w dziełach niemieckich myślicieli: Humboldta, Schellinga i Schopenhauera, którzy pasjonowali się Upaniszadami. Rozważania na temat reinkarnacji zawarł np. Juliusz Słowacki w swoim dziele Genezis z Ducha[1].
Kolejnym impulsem była Misja Ramakriszny (założona w 1897), która zaczęła działalność najpierw w USA a potem także w Europie. Pod jej wpływem były pastor luterański Karol Grycz-Śmiłowski założył w w 1937 Krakowie Kościół nowoariański pod nazwą Jednota Braci Polskich, który wprawdzie nawiązywał do chrześcijańskiego ruchu braci polskich z XVI w., ale na płaszczyźnie teologicznej inspirował się w dużym stopniu ideami teologa hinduskiego Vivekanandy (np. zasada jedności w różnorodności i tolerancji religijnej), które były zbieżne z zasadami historycznego arianizmu polskiego[2].
Pod wpływem Ramakriszny Witold Lutosławski napisał i wydał w 1910 pierwszą polską książkę, poświęconą hatha jodze Rozwój potęgi woli[3].
Popularyzatorem hinduizmu w Polsce był Antoni Lange, który tłumaczył na język polski dzieła poświęcone jodze, fragmenty Wed i Mahabharaty. Najstarsze tłumaczenie Bhagawat Gity (Pieśni Pana) na język polski pochodzi z 1910, a dokonał go Stanisław Franciszek Michalski. Jemu też zawdzięczamy pierwsze tłumaczenia fragmentów takich dzieł jak Rygweda i Upaniszady (1913, 1924 i 1929)[4].
Idee zawarte w Bhagawat Gicie rozpowszechniły się na ziemiach polskich także za pośrednictwem twórczości Rabindranatha Tagore; jego Pieśni ofiarne przetłumaczone zostały na język polski już w 1913[5]. Propagatorem Wedanty był indolog Andrzej Gawroński (1885-1927).
Pierwszym polskim kompendium teologii hinduizmu była rozprawa E.Słuszkiewicza pt. O duchach, duszach, diabłach i demonach indyjskich, wydana w 1936 we Lwowie[6].
Współcześnie
-
Drugi Festiwal Ratha Yatra we Wrocławiu w 2010 r. -
Bramini na wozie przed murti Kryszny, Balaramy i Subhadry -
Scena na wrocławskim rynku podczas obchodów Ratha Yatry w 2010 r.
Ważną popularyzatorką hinduizmu w Polsce w latach 40., 50. i 60. XX w. była Wanda Dynowska (Umadevi) (1888-1971), która spędziła wiele lat w Indiach w różnych aśramach i tam też zmarła. Wydała wiele dzieł, poświęconych zwłaszcza teologii i filozofii współczesnego hinduizmu. W 1947 ukazał się jej przekład Bhagawat Gity. Dynowska założyła w Madrasie serię wydawniczą "Biblioteka Polsko-Indyjska", która upowszechniała hinduską myśl filozoficzno-religijną[7].
Kult hinduistyczny w formie gaudija wisznuizmu został wprowadzony do Polski przez Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Kryszny w drugiej połowie lat 70. XX w. Pierwsza świątynia hinduistyczna powstała w 1980 w Czarnowie- (Świątynia Nowe Śantipur w Czarnowie) istnieje tam do dzisiaj w rolniczym gospodarstwie ekologicznym ruchu. Od 1991 rozpoczęto tam pierwszy w Polsce kult murti (Panća Tattwa)[8]. Ponadto Hare Kryszna obecnie posiada 2 świątynie w Mysiadle pod Warszawą i Wrocławiu. Od 2009 we Wrocławiu zapoczątkowano coroczne świętowanie festiwalu Ratha Jatra.
Hinduizm w Polsce propaguje także Bractwo Zakonne Himavanti. Organizacja Sathya Sai i ruch zwolenników Sathya Sai Baby, które przyczyniły się do rozwoju hinduizmu i zainteresowania duchową kulturą Wschodu w Polsce.
Nie istnieją w pełni wiarygodne dane o liczbie wyznawców hinduizmu w Polsce. Niewątpliwie najliczniejszym jest ruch Hare Kryszna, jednak liczba wyznawców tego kierunku jest oceniana różnie: od 915 osób (dane statystyczne z 2005, wg deklaracji)[9] do 5000 i nawet 50 000 (dane szacunkowe, wraz z sympatykami). Drugą pod względem liczebności jest Misja Czaitanii wywodzącą się z Hare Kryszna (97 wyznawców w 2003- dane statystyczne[10], do około 1500 wyznawców- dane szacunkowe). Te dwa wyznania mają ośrodki we wszystkich większych miastach, własnych duchownych i świątynie a także prowadzą aktywną działalność misjonarską. Organizacja Sathya Sai organizuje wiele zjazdów w całym kraju. W 2002 na taki zjazd przybyło 200 wyznawców, jednak od tamtej pory liczebność związku wzrosła[11]. Pozostałe związki wyznaniowe są znacznie mniej liczne.
Wyznawcami hinduizmu w Polsce są też mieszkający tu cudzoziemcy - hindusi (głównie obywatele Indii), w liczbie od 700 do 800 osób. Korzystają oni z ośrodków kultowych wspólnie z Polakami. Hindusi należą do dwóch grup zawodowych: pierwsza to kupcy, hurtownicy i pośrednicy handlowi, a druga (która pojawiła się w latach 90. XX w.) to młodzi pracownicy międzynarodowych kompanii głównie branży komputerowej.[12]
Obecnie w Polsce działa około trzynastu[13] związków wyznaniowych oraz wspólnot hinduistycznych. Są to m.in.:
- Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Kryszny
- Misja Czaitanii
- Związek "Ajapa Yoga"
- Światowy Uniwersytet Duchowy Brahma Kumaris w Polsce
W 2009 otwarto w Warszawie pierwszą świątynię hinduistyczną nie związaną z ruchem Hare Kryszna - Świątynia Śri Wara Lakszmi Narszingadew w Warszawie. W Czarnowie budowana jest pierwsza polska świątynia śiwaicka. Działają też aśramy, np. Aśram Bhole Baba Seva Dham w Lanckoronie.
21 lutego 1991 r. zostało zarejestrowane reprezentujące filozofię Raganuga Bhakti Stowarzyszenie Świadomości Duchowej Miłości w Polsce (polski odział Jagadguru Kripalu Parishad). Trzy lata później organizacja pozyskała swoją siedzibę przy ul. Basztowej 5/5A w Krakowie, gdzie mieściło się centrum, będące miejscem spotkań wyznawców. W sierpniu 2006 został zakupiony dom w Brzegach koło Krakowa gdzie został ustanowiony Aśram.W 2008 została zmieniona nazwa organizacji na Radha Gowind Society of Poland
- ↑ Andrzej Tokarczyk, "Hinduizm", KAW, Warszawa 1986, s.246-247
- ↑ A.Tokarczyk, op.cit., s. 217-218.
- ↑ A.Tokarczyk, op.cit., s. 276-277.
- ↑ A.Tokarczyk, op.cit., s. 256-257
- ↑ A.Tokarczyk, op.cit., s. 225
- ↑ A.Tokarczyk, op.cit., s. 285
- ↑ A.Tokarczyk, op.cit., s. 256
- ↑ [1] (dostęp 25.9.2010)
- ↑ Poland
- ↑ [2]
- ↑ na podst.:[3]
- ↑ Indo - Polish Relasions
- ↑ Adherents.com: By Location