Żerniki (powiat poznański)

Żerniki
	osada
	; Zespół dworski
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	poznański
Gmina	Kórnik
Wysokość	80 m n.p.m.
Liczba ludności (2011)	306
Strefa numeracyjna	61
Kod pocztowy	62-023
Tablice rejestracyjne	PZ
SIMC	0586796
	Położenie na mapie gminy Kórnik Żerniki
	Położenie na mapie Polski Żerniki
	Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Żerniki
	Położenie na mapie powiatu poznańskiego Żerniki
	52°19′54″N 17°03′24″E/52,331667 17,056667
	Multimedia w Wikimedia Commons

Żerniki – osada w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Kórnik^[4].

Wieś szlachecka położona była w 1580 roku w powiecie poznańskim województwa poznańskiego^[5]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa poznańskiego.

Dane geograficzne i demograficzne[edytuj | edytuj kod]

Żerniki są małą wsią położoną na obrzeżach gminy Kórnik – 11,5 km od samego Kórnika oraz 10 km od Poznania. Przez teren Żernik przebiega między innymi autostrada A2.

Wieś zajmuje obszar około 650 ha, z czego około 85% stanowią pola uprawne i inne użytki rolne. Lasy zajmują około 8% powierzchni. Zdecydowana większość ludności zamieszkuje w centralnej części wsi w blokach (wybudowanych dla pracowników byłego PGR) oraz kilku domach wielorodzinnych. Populacja Żernik jest szacowana (2011) na 306 osób^[2].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Historia wsi jest słabo udokumentowana, choć pierwsze wzmianki o jej istnieniu pochodzą z przełomu XIV i XV wieku, kiedy to jest wzmiankowany Jaśko z Żernik^[6]. Kolejnymi właścicielami byli Stanisław Spławski, Zakrzewscy, Wilkońscy i Mycielscy, którzy to sprzedali majątek Niemcom^[6]. W XIX wieku wybudowany został folwark, który zachował się do dnia dzisiejszego. Niestety folwark nie był właściwie konserwowany – był wykorzystywany między innymi jako pomieszczenia biurowe dla PGR oraz jako sklep. Po przejściu w ręce prywatne popada w ruinę.

Po zakończeniu II wojny światowej w Żernikach powstało państwowe gospodarstwo rolne, do którego w następnych latach ściągnięto znaczną liczbę pracowników spoza wsi. Wraz z przemianami ustrojowymi w latach 90. PGR został wydzierżawiony w ręce prywatne, które w późniejszych latach popadło w problemy finansowe. Upadek jedynego dużego zakładu pracy w okolicy spowodował wysoką stopę bezrobocia, która utrzymuje się do dnia dzisiejszego.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

W Żernikach znajduje się zespół dworski i folwarczny pochodzący z drugiej połowy XIX wieku^[7]. W jego skład wchodzą: dwór z 1875 roku, przebudowany na początku XX wieku, park, stodoła, magazyn, obora, spichrz i stajnia^[7]. Folwark jest w bardzo złym stanie.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

lądowisko Żerniki
Mord w Kórniku (1941) – dotyczył mieszkańców Żernik

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 163742
↑ ^a ^b Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 czerwca 2015)].
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1645 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 2616, 13 lutego 2013. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-09-12].
↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, Wielkopolska t. I, Warszawa 1883, s. 37.
↑ ^a ^b Żerniki (9), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 785 .
↑ ^a ^b Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa wielkopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 185. [dostęp 2015-09-12].

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 163742

[statnsp2011-2] Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 czerwca 2015)].

[3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1645 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[Dz.U._29/2013-4] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 2616, 13 lutego 2013. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-09-12].

[5] Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, Wielkopolska t. I, Warszawa 1883, s. 37.

[SgKP-6] Żerniki (9), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 785 .

[nidWLK-7] Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa wielkopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 185. [dostęp 2015-09-12].

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]

Siedziba gminy	Kórnik
Wsie	Biernatki Błażejewko Błażejewo Borówiec Czmoniec Czmoń Czołowo Dachowa Dębiec Dziećmierowo Gądki Kamionki Konarskie Kromolice Mościenica Pierzchno Prusinowo Radzewo Robakowo Runowo Skrzynki Szczytniki
Osady	Celestynowo Dworzyska Jaryszki Koninko Prusinowo-Folwark Szczodrzykowo Trzykolne Młyny Żerniki
Przysiółek	Świątniczki
Osady leśne	Bielawy Błażejewo Czołowo Daszewice Drapałka
Integralne części wsi	Biały Domek Błażejewko Domki Fisierek Folwark Huby (Dachowa) Huby (Dębiec) Huby (Runowo) Huby Konarskie Nowina Osiedle Pole (Konarskie) Pole (Skrzynki)