24 kaprysy na skrzypce solo

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z 24 Kaprysy na skrzypce solo)
Niccolò Paganini

24 kaprysy na skrzypce solo Op. 1, to napisane przez Niccolò Paganiniego pomiędzy rokiem 1802 i 1817 a opublikowane w 1819 roku[1] najsłynniejsze kaprysy o charakterze popisowym. Kaprysy są utworzone w formie etiud, gdzie każda z nich ćwiczy różne umiejętności gry na skrzypcach (wielodźwięki, tryle, szybkie zmiany pozycji, smyczka, pizzicato lewą ręką itp.).

Historia[edytuj | edytuj kod]

Paganini zaczął komponować Kaprysy po ukończeniu studiów w Parmie. Kiedy je wydał, utwory zadedykował „wszystkim artystom”, nie konkretnej osobie[2]. Po raz pierwszy zostały opublikowane w 1819 roku[3].

Lista kaprysów[edytuj | edytuj kod]

  • Kaprys Nr 1 „L’Arpeggio” w E-dur – Andante
  • Kaprys Nr 2 w h-moll – Moderato
  • Kaprys Nr 3 w e-moll – Sostenuto – Presto – Sostenuto
  • Kaprys Nr 4 w c-moll – Maestoso
  • Kaprys Nr 5 w a-moll – Agitato
  • Kaprys Nr 6 „Il trillo” w g-moll – Lento
  • Kaprys Nr 7 w a-moll – Posato
  • Kaprys Nr 8 w Es-dur – Maestoso
  • Kaprys Nr 9 „La caccia” w E-dur – Allegretto
  • Kaprys Nr 10 w g-moll – Vivace
  • Kaprys Nr 11 w C-dur – Andante – Presto – Andante
  • Kaprys Nr 12 w As-dur – Allegro
  • Kaprys Nr 13 „La risata del diavolo” w B-dur – Allegro
  • Kaprys Nr 14 w Es-dur – Moderato
  • Kaprys Nr 15 w e-moll – Posato
  • Kaprys Nr 16 w g-moll – Presto
  • Kaprys Nr 17 w Es-dur – Sostenuto – Andante
  • Kaprys Nr 18 w C-dur – Corrente – Allegro
  • Kaprys Nr 19 w Es-dur – Lento – Allegro Assai
  • Kaprys Nr 20 w D-dur – Allegretto
  • Kaprys Nr 21 w A-dur – Amoroso – Presto
  • Kaprys Nr 22 w F-dur – Marcato
  • Kaprys Nr 23 w Es-dur – Posato
  • Kaprys Nr 24 w a-moll – Tema con Variazioni (Quasi Presto)

Szczegóły[edytuj | edytuj kod]

Nr uwagi
1 Zwany "L’Arpeggio", to kompozycja którą gra się przez wszystkie 4 struny. Utwór zaczyna się w E-dur, lecz później następuje transpozycja do e-moll, z kolei w 54 takcie występuje ponownie transpozycja do E-dur. W Kaprysie Nr 1 ćwiczona jest technika gry tzw. akordu łamanego, tj. arpeggio.
2 Kaprys drugi w h-moll skupia się na technice gry détaché. Składa się głównie z wielu przejść smyczka pomiędzy strunami, które ze sobą nie sąsiadują.
3 Kaprys Nr 3 to ćwiczenie smyczka legato oraz trylowania. Przy zmianie tempa z sostenuto na presto następuje transpozycja z e-moll do E-dur, przy ponownej zmianie tempa na sostenuto ponownie występuje transpozycja do e-moll.
4 Kaprys Nr 4 w c-moll to ćwiczenie z wieloma dwudźwiękami.
5 Ten Kaprys skupia się na pociągnięciach smyczka techniką ricochet. Utwór znany jest z niesamowitej szybkości i bardzo wysokiej trudności technicznej. Zaczyna się i kończy fragmentem, w którym dźwięki najpierw rosną arpeggio, a potem maleją zgodnie ze skalą.
6 Kaprys nazwany „Il trillo” w którym używa się leworęcznego tremolo. Melodia jest grana równolegle z tremolo.
7 Ten kaprys koncentruje się na grze techniką portato, jest w nim użyta duża ilość nut na jednym łuku.
8 W Kaprysie Nr 8 podczas gry tło muzyczne robią niższe dźwięki, wyższe grają melodię w tym samym czasie. Zawiera wiele tryli oraz wielodźwięków.
9 Kaprys nazywany "La caccia", głównie uczy dwudźwięków oraz gry ricochetem
10 Kaprys Nr 10 uczy głównie gry staccato, kiedy pociąga się smyczkiem w górę. Dźwięki staccato są przerywane przez wielodźwięki i tryle.
11 Kaprys zaczyna się i kończy sekcjami, które zawierają wiele dźwięków granych jednocześnie, pomiędzy nimi znajdują się dźwięki szybko skaczących w górę i w dół skali.
12 Kaprys Nr 12 jest stworzony w stylu określanym współcześnie jako drone. Technika gry jest niezwykle ciężka, gdyż zmusza skrzypka do wyciągania palców lewej ręki na duże odległości.
13 Kaprys Nr 13 nazywany „La risata del diavolo”, jest to utwór zaczynający się dwudźwiękami z umiarkowaną prędkością. W drugiej części jest potrzebna niezwykła biegłość lewej ręki, swoboda przechodzenia w pozycjach oraz zsynchronizowanie z prawą ręką, która musi być wypracowana w zmianie prędkości poruszania smyczka i jednocześnie grze détaché.
14 Kaprys pokazuje zdolność skrzypiec do wielodźwięków(akordów), pojawiają się trój- i czterodźwięki. Melodia imituje dźwięk fanfar.
15 Kaprys Nr 15 rozpoczyna się krótkim fragmentem dwudźwięków o interwale oktawy, często występuje arpeggio.
16 Pierwsza część Kaprysu przedstawia motyw, wymagający od skrzypka dobrej gry prawą i lewą ręką, kontrolą smyczka, ponieważ składa się z arpeggiów które występują zarówno na sąsiednich strunach, jak i na strunach, które są od siebie oddalone, konieczna jest również swoboda w zmienianiu pozycji lewej ręki. Ponad wszystko wymaga technika jest détaché. Kaprys wydaje się być krótki, ponieważ jest wykonywany w tempie presto.
17 Kaprys Nr 17 zawiera liczne trzydziestodwójki grane na strunach „A” i „E” przerywane dwudźwiękami na niższych strunach. Część środkowa jest znana z niezwykle trudnego przejścia oktawy.
18 Wstęp do Kaprysu Nr 18 to dźwięki grane na strunie "G" w bardzo wysokich pozycjach. Potem występują szybko grane dwudźwięki w interwale tercji.
19 Wstęp to dwudźwięki w interwale oktawy. Następnie konieczne jest granie przejściami pomiędzy strunami „G” i „A”, następują szybkie zmiany pozycji na strunie „G”.
20 Kaprys 20 słynie z wykorzystania struny "D" jako tła muzycznego. Melodia grana jest na strunach "A" i "E", imituje dudy. Następują szybkie przejścia szesnastek, tryle, oraz gra staccato.
21 Kaprys Nr 21 zaczyna się bardzo ekspresywnie, jest to melodia grana dwudźwiękami w interwale Seksty. Potem następuje część szybkiego ricochet.
22 Kaprys 22 odkrywa wiele dwu- i trójdźwięków przy grze Louré, następnie wdrażania poszczególne elementy ricochet, tremolo i przejścia pomiędzy strunami.
23 Melodia zaczyna się grą dwudźwięków w interwale oktawy. Kaprys Nr 23 jest trudny do zagrania, gdyż trzeba bardzo dobrze operować smyczkiem, szczególnie w przejściach pomiędzy strunami: skrzypek gra 3 szesnastki na strunie "G", a następnie musi szybko przejść do gry jednej szesnastki na strunie „E”, a następnie powrócić na strunę „G”, wszystko w szybkim tempie.
24 Kaprys Nr 24 jest to ostatni kaprys Niccolò Paganiniego z 24 Kaprysy na skrzypce solo. Dzieło, w tonacji a-moll, składa się z tematu, 11 wariacji, i finału. Jest powszechnie uważany za jeden z najtrudniejszych utworów, jakie kiedykolwiek napisano na skrzypce solo. Wymaga wielu bardzo zaawansowanych technik, takich jak granie równoległe w interwale oktawy i szybkie przesuwanie obejmujące wiele interwałów, bardzo szybkie arpeggio, pizzicato lewą ręką, wysokie pozycje i szybkie przejścia pomiędzy strunami.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. 24 Caprices for Solo Violin Op.1 by Niccolò Paganini | Violin | Tempo [online], pl.scribd.com [dostęp 2020-07-23] (ang.).
  2. 24 Caprices for Violin Solo [online], archive.fo [dostęp 2018-08-07].
  3. Niccolo Paganini - Paganini: 24 Caprices, Op. 1, MS 25 (album review ) | Sputnikmusic [online], www.sputnikmusic.com [dostęp 2020-07-08].