Ahmad Tejan Kabbah
Data i miejsce urodzenia |
16 lutego 1932 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
13 marca 2014 |
Prezydent Sierra Leone | |
Okres |
od 29 marca 1996 |
Przynależność polityczna |
Ludowa Partia Sierra Leone (SLPP) |
Poprzednik | |
Następca | |
Prezydent Sierra Leone | |
Okres |
od 10 marca 1998 |
Przynależność polityczna |
Ludowa Partia Sierra Leone |
Poprzednik | |
Następca |
Ahmad Tejan Kabbah (ur. 16 lutego 1932 w Pendembu, zm. 13 marca 2014 we Freetown) – prezydent Sierra Leone w latach 1996–1997 i 1998–2007. Wcześniej pracował w Programie Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP). Do Sierra Leone powrócił w 1992. W 1996 został wybrany prezydentem. Przez większość kadencji zmagał się z wojną domową. W okresie od marca 1997 do maja 1998 był odsunięty od władzy. Powrócił do niej po interwencji państw ECOWAS.
Młodość i edukacja
[edytuj | edytuj kod]Kabbah urodził się w Pendembu, w dystrykcie Kailahun we wschodniej części Sierra Leone. Naukę rozpoczął w szkole katolickiej. Poślubił również katoliczkę, Patricię Tucker. W 1959 ukończył ekonomię na Uniwersytecie w Aberystwyth w Walii. Później rozpoczął studia prawnicze, zakończone w 1969. Został członkiem elitarnego stowarzyszenia Gray’s Inn w Londynie.
Kariera międzynarodowa
[edytuj | edytuj kod]Kabbah przez całą zawodową karierę był urzędnikiem. Był komisarzem okręgów w Bombali i Kambia (Prowincja Północna) oraz Moyamba i Bo (Prowincja Południowa). Później został sekretarzem w kilku ministerstwach.
Narody Zjednoczone
[edytuj | edytuj kod]Przez prawie dwie dekady był urzędnikiem cywilnym. Pełnił funkcję wicedyrektora Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju dla Zachodniej Afryki. W 1973 został szefem operacji UNDP w Lesotho, a następnie w Tanzanii, Ugandzie i Zimbabwe.
Po przeprowadzeniu oenzetowskich programów w Afryce powrócił do Nowego Jorku. Wspierał powstawanie i działalność Organizacji Jedności Afrykańskiej.
Kariera polityczna w Sierra Leone
[edytuj | edytuj kod]W 1992 po opuszczeniu struktur ONZ i militarnych przewrocie w Sierra Leone został przewodniczącym Narodowej Rady Doradczej, organu powołanego do ustanowienia rządów demokratycznych w kraju, m.in. opracowania konstytucji.
Prezydent
[edytuj | edytuj kod]W marcu 1996 Kabbah, lider Ludowej Partii Sierra Leone, został wybrany prezydentem w pierwszych wolnych wyborach. Swój pierwszy gabinet oparł na szerokim zapleczu wszystkich partii będących w parlamencie.
Dążył również do zakończenia trwającej od czterech lat wojny domowej. Dlatego w listopadzie 1996 w Abidżanie w Wybrzeżu Kości Słoniowej podpisał porozumienie pokojowe z Fodayem Sankohem, przywódcą Zjednoczonego Frontu Rewolucyjnego (RUF).
Zamach stanu
[edytuj | edytuj kod]Pierwszą, nieudaną próbę zamachu stanu przeprowadzili w 1996 w Sierra Leone młodsi rangą oficerowie wojskowi. Choć nie powiodła się, kontrola Kabahha nad wojskiem i rządem została znacznie osłabiona.
W maju 1997 Johnny Paul Koroma, przywódca Zjednoczonego Frontu Rewolucyjnego przeprowadził tym razem już udany zamach stanu i Kabbah zmuszony był uciekać do Gwinei. Powrócił do Sierra Leone dopiero po 11 miesiącach, dzięki operacji wojskowej państw ECOWAS.
Powrót do Sierra Leone
[edytuj | edytuj kod]Po powrocie z Gwinei prezydent rozpoczął rozmowy mające doprowadzić do ostatecznego przerwania walk. Porozumienie pokojowe z ruchem rewolucyjnym zostało podpisane 7 lipca 1999 w Lomé. 18 stycznia 2002 podpisano porozumienie o demobilizacji wojsk rewolucyjnych pod auspicjami misji ONZ (misja UNAMSIL, 1999-2005).
W wyborach prezydenckich z 14 maja 2002, Kabbah uzyskał 70% głosów. Kabbah nie mógł ubiegać się o powtórną reelekcję w wyborach prezydenckich w sierpniu 2007. 17 września 2007 na stanowisku prezydenta został zastąpiony przez Ernesta Bai Koromę, który wygrał wybory.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Kaye Whiteman , Ahmad Tejan Kabbah obituary [online], theguardian.com, 3 kwietnia 2014 [dostęp 2014-04-03] (ang.).
- Ahmad Tejan Kabbah, Who Guided Sierra Leone to Peace, Dies at 82. [w:] Agence France Presse [on-line]. nytimes.com, 2014-03-14. [dostęp 2014-04-03]. (ang.).
- Ahmad Tejan Kabbah - obituary. [w:] The Daily Telegraph [on-line]. telegraph.co.uk, 2014-03-20. [dostęp 2014-04-03]. (ang.).
- New Sierra Leone leader sworn in. [w:] BBC [on-line]. news.bbc.co.uk, 2007-09-17. [dostęp 2014-04-03]. (ang.).