Albert Łapin

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Albert Łapin
Alberts Lapiņš
komkor komkor
Data i miejsce urodzenia

27 maja 1899
Ryga lub Mitawa, gubernia kurlandzka, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

1937
Chabarowsk, RFSRR, ZSRR

Przebieg służby
Lata służby

1918–1937

Siły zbrojne

Armia Czerwona

Główne wojny i bitwy

wojna domowa w Rosji

Odznaczenia
Order Lenina Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru

Albert Janowicz Łapin (łot. Alberts Lapiņš; ur. 15 maja?/27 maja 1899 w Rydze lub w Mitawie[1], zm. 1937 w Chabarowsku) – radziecki wojskowy pochodzenia łotewskiego, uczestnik wojny domowej w Rosji po stronie czerwonych, komkor.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem robotnika. Ukończył szkołę handlową w Moskwie. W 1917 r. wstąpił do partii bolszewickiej. Podczas rewolucji październikowej brał udział w zbrojnym wystąpieniu bolszewików w Moskwie jako dowódca oddziału Czerwonej Gwardii[1]. W grudniu tego samego roku podczas zjazdu członków Czerwonej Gwardii w Moskwie został wybrany do sztabu głównego organizacji[1]. W 1918 r. pełnił obowiązki kierownika wydziału organizacyjnego miejskiego komisariatu wojskowego w Moskwie, następnie był dowódcą i komisarzem oddziału zwiadowczego 5 Armii. Od stycznia do maja 1919 r. był komisarzem sztabu 5 Armii, natomiast od czerwca do listopada 1919 r. dowodził 232 pułkiem strzelców 26 Dywizji Strzelców[1]. Ciężko ranny, powrócił na front rosyjskiej wojny domowej w grudniu 1919 r. jako dowódca 30 Dywizji Strzelców, którym pozostawał do marca 1920 r.[1] Na czele dywizji brał udział w operacji krasnojarskiej przeciwko wycofującym się na wschód ocalałym oddziałom białej armii adm. Kołczaka, 20 grudnia 1919 r. bez walki zajmując Tomsk[2]. Od kwietnia 1920 r. dowodził 80 brygadą 27 Dywizji Strzelców[1].

Od marca 1921 r. do maja 1922 r. dowodził kolejno wojskami kolejowymi Republiki Dalekiego Wschodu, Amurską Dywizją Strzelców, wojskami Nadamurskiego Okręgu Wojskowego. W czerwcu 1922 r. powierzono mu dowodzenie 29 Dywizją Strzelców[1].

W latach 1922–1925 studiował na Akademii Wojskowej Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej. Po ukończeniu nauki został skierowany do Chin jako doradca wojskowy[1]. Od stycznia 1928 r. był dowódcą i komisarzem 18 korpusu strzeleckiego. W 1929 r. ukończył na Akademii Wojskowej im. Frunzego kursy doskonalenia dla wyższych dowódców. W sierpniu tego samego roku został szefem sztabu Specjalnej Armii Dalekowschodniej. Podczas konfliktu o Kolej Wschodniochińską dowodził grupą wojsk działającą wzdłuż rzeki Sungari[1].

Od stycznia do października 1930 r. był dowódcą i komisarzem 19 Nadmorskiego korpusu strzeleckiego. W listopadzie 1930 r. objął stanowisko przewodniczącego V zarządu sztabu Armii Czerwonej. Od lutego 1931 r. kierował zarządem przygotowania bojowego wojsk lądowych Armii Czerwonej[1]. W lipcu 1932 r. powierzono mu stanowisko zastępcy dowódcy Białoruskiego Okręgu Wojskowego ds. sił powietrznych. Ukończył szkolenie w szkole lotników wojskowych w 1933 r. W grudniu tego samego roku przeniesiono go na stanowisko zastępcy dowódcy Specjalnej Armii Dalekowschodniej (OKDWA)[1][3]. Został zawieszony w czynnościach w grudniu 1936 r. po katastrofie lotniczej z udziałem bombowców OKDWA[4].

W marcu 1937 r. został wezwany do Moskwy. Z polecenia komisarza obrony Klimienta Woroszyłowa udał się do Kisłowodska, gdzie w sanatorium miał rzekomo oczekiwać na przydział w jednym z korpusów strzeleckich. 17 maja 1937 r. został aresztowany. Poddany brutalnemu śledztwu, w którym złożył zeznania obciążające kolejne osoby, 21 września popełnił samobójstwo w więzieniu[4].

Czterokrotnie odznaczony Orderem Czerwonego Sztandaru – w 1920, dwukrotnie w 1921 oraz w 1930 r., a także Orderem Lenina w 1936 r.[1]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i j k l Лапин Альберт Янович [online], www.hrono.ru [dostęp 2021-01-31].
  2. Smele J.D., Civil war in Siberia. The anti-Bolshevik government of Admiral Kolchak 1918-1920, Cambridge: Cambridge University Press, 1997, ISBN 978-0-521-57335-1, s. 589-590.
  3. OKDWA - Osobaja Krasnoznamionnaja Dalniewostocznaja Armija, dosł. Specjalna Armia Dalekowschodnia odznaczona Orderem Czerwonego Sztandaru.
  4. a b P. Wieczorkiewicz, Łańcuch śmierci. Czystka w Armii Czerwonej 1937-1939, Zysk i S-ka, Warszawa 2016, ISBN 978-83-7785-794-6, s. 64.