Gubernia kurlandzka (ros., Курляндская губерния; niem. Gouvernement Kurland; łot. Kurzemes guberņa; lit. Kuršo lub Kurliandijos gubernija)[1] – gubernia rosyjska odpowiadająca historycznej Kurlandii, obejmująca dzisiejsze obszary zachodniej i południowej Łotwy oraz wybrzeże litewskiejŻmudzi. Jej stolicą była Mitawa.
Do końcowych lat XIX wieku, mimo nastania oficjalnego panowania rosyjskiego, gubernia nie była rządzona przez Rosję, ale przez bałtyckich Niemców reprezentowanych w Radzie Regionalnej (tzw. Landtag)[2].
Kurlandya. 1. Położenie, rozległość, kształt powierzchni. Kurlandya (po niemiecku Kurland. po łotewsku Kurzemie) od ostatniego rozbioru Polski z cesarstwem rosyjskiem połączona a dawniej lenne księstwo Rzeczypospolitej tworząca, stanowi jednę z trzech nadbałtyckich gubernij cesarstwa i leży między 38° 35' a 45° 4' wsch. dłg. geogr. (podług południka Ferro) i między 55° 40' a. 57° 40' (...)