Albrecht Wirtemberski
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Ojciec | |
Matka | |
Żona | |
Dzieci |
Filip |
Odznaczenia | |
Albrecht Maria Aleksander Filip Józef Wirtemberski, niem. Albrecht Maria Alexander Philipp Joseph von Württemberg[1] (ur. 23 grudnia 1865 w Wiedniu, zm. 31 października 1939 w Altshausen) – książę wirtemberski, głowa rodziny Wirtembergów, feldmarszałek niemiecki.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn księcia Filipa Wirtemberskiego i Marii Teresy Habsburg. Jego dziadkami byli Aleksander Fryderyk Wirtemberski i Maria Orleańska oraz arcyksiążę Albrecht Fryderyk Habsburg i księżniczka Hildegarda Bawarska. Ponieważ król Wirtembergii Wilhelm II Wirtemberski nie miał syna, poszukiwano kandydata spośród członków rodziny w celu przejęcia tronu. Pierwszym kandydatem został prawnuk księcia Fryderyka Eugeniusza Filip Wirtemberski, był jednak tylko trochę starszy od króla Wilhelma II, dlatego przekazał tytuł następcy tronu swojemu najstarszemu synowi Albrechtowi.
Książę Albrecht przeszedł staranną i wszechstronną edukację. Studiował na Uniwersytecie w Tybindze[2]. W wieku 20 lat rozpoczął służbę wojskową. W 1885 roku wstąpił do kawalerii służąc w 19 Wirtemberskim Pułku Ułanów króla Karola w Ulm. Po 5 latach od 1890 do 1893 roku, służył jako kapitan w 119 Wirtemberskim Pułku Grenadierów królowej Olgi w Stuttgarcie. Następnie w okresie od 1893 do 1898 roku, już w stopniu pułkownika, ponownie w 19 Pułku Ułanów w Ulm. Uchodził już wówczas, wśród kół wojskowych za wybitnego i utalentowanego oficera i dowódcę. W latach 1898–1918 był szefem C.k. Czeskiego Pułku Piechoty nr 73.
W okresie 1898–1901, awansowany do stopnia generała majora służył w armii pruskiej, jako dowódca 4 Konnej Brygady Gwardii stacjonującej w Poczdamie. Później przez kolejne 7 lat do 1908 roku, po kolejnym awansie, tym razem na generała porucznika, pełnił funkcję dowódcy 26 Dywizji Piechoty. W 1908 roku otrzymał stanowisko dowódcy XIII Okręgu Wojskowego i XIII Korpusu Armii, stanowiącego trzon armii wirtemberskiej. Stanowisko te pełnił przez 5 lat do 1913 roku, aby na rok przed wybuchem wojny i po mianowaniu do stopnia generała pułkownika, objąć funkcję Generalnego Inspektora armii wirtemberskiej[3].
Na początku I wojny światowej dowodził IV armią, którą poprowadził do zwycięstwa w bitwie w Ardenach. Następnie wziął w udział w I bitwie nad Marną. Dowodził wojskami w czasie I i II bitwie pod Ypres. W 1915 roku został odznaczony orderem Pour le Mérite oraz mianowany feldmarszałkiem. Został również dowódcą grupy armii Albrechta, która do czasu zawieszenia broni broniła jeden z sektorów frontu zachodniego. Po wojnie w 1918 roku król Wilhelm II abdykował. Po jego śmierci Albrecht został głową rodziny.
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Wielki Orderu Korony (Wirtembergia)[4]
- Krzyż Wielki Orderu Fryderyka (Wirtembergia)[4]
- Odznaka za Służbę Wojskową I klasy (Wirtembergia)[4]
- Złoty Medal Jubileuszowy (Wirtembergia)[4]
- Order Orła Czarnego z łańcuchem (Prusy)[4]
- Order Wojskowy Pour le Mérite (1915, Prusy)
- Krzyż Wielki Orderu Królewskiego Hohenzollernów (Prusy)[4]
- Krzyż Honorowy I Klasy Orderu Książęcego Hohenzollernów (Hohenzollern-Sigmaringen)[4]
- Krzyż Żelazny I i II klasy (Prusy)
- Order Świętego Huberta (Bawaria)[4]
- Order Korony Rucianej (Saksonia)[4]
- Order Wierności (Badenia)[4]
- Krzyż Wielki Orderu Ludwika (Hesja)[4]
- Krzyż Wielki Orderu Korony Wendyjskiej z koroną w rudzie (Meklemburgia)[4]
- Krzyż Wielki Orderu Sokoła Białego (Saksonia-Weimar-Eisenach)[4]
- Krzyż Wielki Orderu Domowego i Zasługi Księcia Piotra Fryderyka Ludwika (Oldenburg)[4]
- Krzyż Wielki Orderu Ernestyńskiego (Saksonia Kobursko-Gotajska-Meiningen-Altenburg)[4]
- Krzyż Honorowy Książęcy Schwarzburgski I klasy z Koroną (Schwarzburg)[4]
- Krzyż Zasługi I Klasy dla Osób Wojskowych i Cywilnych (Waldeck)[4]
- Krzyż Honorowy Reusski I Klasy (Reuss – linia młodsza)[4]
- Krzyż Honorowy I Klasy Orderu Domowego Lippeńskiego (Lippe)[4]
- Krzyż Honorowy I Klasy Orderu Domowego Schaumburg-Lippeńskiego (Schaumburg-Lippe)[4]
- Krzyż Wielki Orderu Królewskiego Wiktoriańskiego (Wielka Brytania)[4]
- Krzyż Wielki Orderu Świętego Karola (Monako)[4]
- Order Domowy Nassauski Lwa Złotego (Luksemburg)[4]
- Order Złotego Runa (1893, Austro-Węgry)[5]
- Krzyż Wielki Orderu Świętego Stefana (1891, Austro-Węgry)[5]
- Wielka Wstęga Orderu Lwa i Słońca (Persja)[4]
- Order Świętego Andrzeja (Imperium Rosyjskie)[4]
Małżeństwo i rodzina
[edytuj | edytuj kod]24 stycznia 1893 roku ożenił się z Małgorzatą Zofią, córką arcyksięcia Karola Ludwika i Marii Annunziaty Burbon. Albrecht i Małgorzata mieli 6 dzieci:
- Filipa (1893–1975)
- ∞ 1923 Helena Habsburg-Lotaryńska (1903–1924)
- ∞ 1928 Róża Habsburg-Lotaryńska (1906–1983)
- Albrechta (1895–1954)
- ∞ 1924 Nadeżda Koburg (1899–1958)
- Karola (1896–1964)
- Marię Amelię (1897–1923)
- Marię Teresę (1898–1928)
- Marię Elżbietę (1899–1900)
- Małgorzatę (1902–1945)
Genealogia
[edytuj | edytuj kod]Prapradziadkowie |
książę Wirtembergii |
Franciszek Sachsen-Coburg-Saalfeld |
Ludwik Filip Józef Burbon-Orleański |
król Obojga Sycylii |
cesarz rzymski |
Fryderyk Wilhelm Nassau-Weilburg |
król Bawarii |
Fryderyk Wettyn |
Pradziadkowie |
książę Wirtemberski |
król Francuzów |
książę Cieszyński |
król Bawarii | ||||
Dziadkowie |
książę Wirtemberski |
książę Cieszyński | ||||||
Rodzice |
książę Wirtemberski | |||||||
Albrecht Wirtemberski (1865–1939) |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Hof- und Staatshandbuch des Königreichs Württemberg 1866, S. 10
- ↑ Bernhard Schwertfeger: Albrecht Maria Alexander Philipp Joseph. In: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 1, Duncker & Humblot, Berlin 1953, S. 175
- ↑ Książę Albrecht von Württemberg
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y Königlich-Württembergisches Hof- und Staats-Handbuch. Stuttgart: 1913, s. 231
- ↑ a b Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie. Wiedeń: 1918, s. 50, 55
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bernhard Schwertfeger: Albrecht Maria Alexander Philipp Joseph. In: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 1, Duncker & Humblot, Berlin 1953, ISBN 3-428-00182-6, S. 175.
- Frank Raberg: Biographisches Handbuch der württembergischen Landtagsabgeordneten 1815–1933. Im Auftrag der Kommission für geschichtliche Landeskunde in Baden-Württemberg. Kohlhammer, Stuttgart 2001, ISBN 3-17-016604-2, S. 1036–1037.
- Wirtembergowie
- Feldmarszałkowie Cesarstwa Niemieckiego
- Ludzie urodzeni w Wiedniu
- Następcy tronu
- Odznaczeni Królewskim Orderem Wiktoriańskim
- Odznaczeni Krzyżem Honorowym Reusskim
- Odznaczeni Krzyżem Żelaznym
- Odznaczeni Orderem Domowym i Zasługi Księcia Piotra Fryderyka Ludwika
- Odznaczeni Orderem Domowym Nassauskim Lwa Złotego
- Odznaczeni Orderem Ernestyńskim
- Odznaczeni Orderem Fryderyka (Wirtembergia)
- Odznaczeni Orderem Hohenzollernów
- Odznaczeni Orderem Korony Rucianej
- Odznaczeni Orderem Korony Wendyjskiej
- Odznaczeni Orderem Korony Wirtemberskiej
- Odznaczeni Orderem Ludwika
- Odznaczeni Orderem Lwa i Słońca
- Odznaczeni Orderem Orła Czarnego
- Odznaczeni Orderem Sokoła Białego
- Odznaczeni Orderem Świętego Andrzeja (Imperium Rosyjskie)
- Odznaczeni Orderem Świętego Huberta
- Odznaczeni Orderem Świętego Karola (Monako)
- Odznaczeni Orderem Świętego Stefana
- Odznaczeni Orderem Wierności (Badenia)
- Odznaczeni Orderem Złotego Runa
- Odznaczeni Orderem Zasługi Wojskowej (Wirtembergia)
- Odznaczeni wojskowym Orderem Pour le Mérite
- Uczestnicy I wojny światowej (Cesarstwo Niemieckie)
- Urodzeni w 1865
- Zmarli w 1939