Przejdź do zawartości

Aleksander Teofil Lipiński

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Aleksander Teofil Lipiński
Data i miejsce urodzenia

15 września 1849
Sanok

Data i miejsce śmierci

28 grudnia 1897
Sanok

Miejsce spoczynku

Cmentarz Centralny w Sanoku

Narodowość

polska

Rodzice

Walenty,
Honorata

Krewni i powinowaci

Kazimierz (brat), Bronisław Filipczak (zięć)

Aleksander Teofil Lipiński (ur. 15 września 1849 w Sanoku, zm. 28 grudnia 1897 tamże) – polski inżynier kolei, urzędnik c. k. kolei.

Grobowiec rodziny Lipińskich

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 15[a] września 1849 w Sanoku[1][2]. Był synem Walentego (1813-1898) i Honoraty z domu Machalskiej (1826-1903)[1][2][3]. Ojciec, wraz z Mateuszem Beksińskim, przybyli do Sanoka jako byli powstańcy listopadowi, obaj wspólnie założyli zakład rzemieślniczy, później warsztat kotlarski, umiejscowiony przy obecnej ulicy Podgórze, z czasem rozwinięty przez Kazimierza w fabrykę maszyn i wagonów. Aleksander Teofil Lipiński był bratem Jana (1850-1851[4][5]), Mieczysława Juliana (1852-1864[6][7]), Heleny Józefy Leokadii (ur. 1855[8], zamężna z inż. Henrykiem Stoyem[9], deportowana na Syberię wraz z synową i wnukiem Tadeuszem Hoffem w 1940 i w tym samym roku zmarła w Minorze[10]), Kazimierza (1857-1911, przedsiębiorca, poseł), Franciszka (zm. w 1861 w wieku 2 lat i 9 miesięcy)[11], Marianny Zofii (1861-1873[12][13]), Zofii Eleonory (1864-1872[14][15]). Jego rodzicami chrzestnymi był Szymon Drewiński (ojciec Maurycy i Teodozji) oraz Elżbieta Piątkowska (żona późniejszego naczelnika gminy Sanok, Sebastiana Piątkowskiego[16])[1]. W Sanoku wraz z rodziną mieszkał w domu nr 225[1].

Aleksander Lipiński ukończył szkołę realną wraz z egzaminem dojrzałości w gimnazjum realnym w Tarnowie[2][17]. Od 1867 do 1873 studiował na Akademii Technicznej we Lwowie (późniejsza Politechnika Lwowska)[2]. Wstąpił do służby państwowej Austro-Węgier w okresie zaboru austriackiego. Został inżynierem C. K. Kolei Państwowej[18]. Został zatrudniony w C. K. Uprzywilejowanej Lwowsko-Czerniowiecko-Jaskiej Kolei, w strukturze której na stacji w Łużanach był aspirantem od około 1876[19], urzędnikiem od około 1877[20], urzędnikiem konserwacji kolei od około 1878[21], urzędnikiem od około 1879[22]. Od około 1880 do około 1883 był kierownikiem stacji w Sichowie[23][24][25]. Od około 1883 do około 1885 był naczelnikiem stacji Bóbrka-Chlebowice[26][27]. Około 1885/1886 był urzędnikiem na stacji w Czortkowie[28]. Od około 1886 do około 1890 był naczelnikiem stacji w Krechowicach[29][30][31][32]. Od około 1890 do około 1892 był adiunktem na stacji w Monasterzyskach[33][34]. Od około 1892 do około 1894 był adiunktem w biurze kontroli dochodów Dyrekcji Ruchu we Lwowie w strukturze C. K. Kolei Państwowych, po czym odszedł ze służby w kolejach[35][36][b].

W latach 90. był dyrektorem fabryki wagonów kolejowych w Sanoku[2] (dyrektorem całej fabryki maszyn i wagonów w Sanoku był jego brat Kazimierz).

Do końca życia był emerytowanym inżynierem[37]. Zmarł 28 grudnia 1897 w Sanoku w wieku 48 lat na zapalenie opon mózgowych[37]. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku 31 grudnia 1897[38][39][40]. Wykonany przez rzeźbiarza Stanisława Piątkiewicza[41] pomnik został uznany za obiekt zabytkowy i podlega ochronie prawnej[42].

Żoną Aleksandra Lipińskiego była Otylia z domu Lasnig[43] (wzgl. Laśnik[37]). Ich córkami były: Walentyna (1886-1955, od 1905 zamężna z Bronisławem Filipczakiem[43][44][45][46]), Rudolfina Maria (1889-1964, od 1910 zamężna z sędzią dr. Alfredem Janowskim)[47].

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Na tabliczce nagrobnej podano dzień 14 września 1849.
  2. ↑ W Szematyzmie z 1895 już nie figurował. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1895. Lwów: 1895, s. 943.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d Księga chrztów 1836–1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 220 (poz. 147).
  2. ↑ a b c d e Księga pamiątkowa Towarzystwa „Bratniej Pomocy” Słuchaczów Politechniki we Lwowie (wydana z powodu Zjazdu z dnia 12. lipca 1894 byłych słuchaczów Akademii technicznej, następnie Szkoły politechnicznej we Lwowie). Lwów: 1897, s. 237.
  3. ↑ Edward Zając: Sanockie biografie. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2009, s. 108-111. ISBN 978-83-61043-09-6.
  4. ↑ Księga chrztów 1836–1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 247 (poz. 127).
  5. ↑ Księga zmarłych 1831–1855 Sanok. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 192 (poz. 58).
  6. ↑ Księga chrztów 1836–1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 285 (poz. 50).
  7. ↑ Księga zmarłych 1855–1878 Sanok. Sanok: Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 122 (poz. 50).
  8. ↑ Księga chrztów 1836–1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 356 (poz. 15).
  9. ↑ Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 81 (poz. 103). Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2009, s. 26, 28. ISBN 978-83-60380-26-0.
  10. ↑ Tadeusz Hoff: Wspomnienia Sybiraka. Rzeszów: Libri Ressovienses, 1999, s. 62, 64-66, 70, 73-80. ISBN 83-87799-03-3.
  11. ↑ Księga zmarłych 1855–1878 Sanok. Sanok: Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 77 (poz. 75).
  12. ↑ Księga chrztów 1861–1870. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 13 (poz. 151).
  13. ↑ Księga zmarłych 1855–1878 Sanok. Sanok: Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 279 (poz. 4).
  14. ↑ Księga chrztów 1861–1870. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 48 (poz. 28).
  15. ↑ Księga zmarłych 1855–1878 Sanok. Sanok: Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 274 (poz. 159).
  16. ↑ Handbuch des Statthalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1862. Lwów: 1862, s. 34.
  17. ↑ Bronisław Filipczak, Wojciech Sołtys. Ze wspomnień (napisał Wojciech Sołtys). „Rocznik Sanocki”. Tom I, s. 211, 1963. Wydawnictwo Literackie. 
  18. ↑ Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 21. ISBN 978-83-935385-7-7.
  19. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1877. Lwów: 1877, s. 498.
  20. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1878. Lwów: 1878, s. 488.
  21. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1879. Lwów: 1879, s. 482.
  22. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1880. Lwów: 1880, s. 487.
  23. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1881. Lwów: 1881, s. 497.
  24. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1882. Lwów: 1882, s. 498.
  25. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1883. Lwów: 1883, s. 499.
  26. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1884. Lwów: 1884, s. 479.
  27. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1885. Lwów: 1885, s. 479.
  28. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1886. Lwów: 1886, s. 487.
  29. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1887. Lwów: 1887, s. 487.
  30. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1888. Lwów: 1888, s. 487.
  31. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1889. Lwów: 1889, s. 567.
  32. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1890. Lwów: 1890, s. 558.
  33. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1891. Lwów: 1891, s. 558.
  34. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1892. Lwów: 1892, s. 558.
  35. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1893. Lwów: 1893, s. 544.
  36. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1894. Lwów: 1894, s. 544.
  37. ↑ a b c Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 271 (poz. 186).
  38. ↑ Bronisław Filipczak, Wojciech Sołtys. Ze wspomnień (napisał Wojciech Sołtys). „Rocznik Sanocki”. Tom I, s. 213, 1963. Wydawnictwo Literackie. 
  39. ↑ Paweł Nestorowicz: Boża rola. Przyczynek do historii cmentarzy sanockich w 110-tą rocznicę konsekracji cmentarza przy ul. Rymanowskiej. Sanok: 2005, s. 47.
  40. ↑ Spacer po cmentarzu przy ul. Rymanowskiej. zymon.com.pl. [dostęp 2014-05-17].
  41. ↑ Paweł Nestorowicz, Boża rola: przyczynek do historii cmentarzy sanockich w 110. rocznicę konsekracji cmentarza przy ul. Rymanowskiej, Sanok 2005, s. 21.
  42. ↑ Zabytkowe nagrobki. starecmentarze.sanok.pl. [dostęp 2012-11-19]. (pol.).
  43. ↑ a b Księga małżeństw rz. kat. Sanok (1905–1912). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku / (zespół 491, sygn. 21). AP Rzeszów – O/Sanok. s. 11 (poz. 49).
  44. ↑ Bronisław Filipczak, Wojciech Sołtys. Ze wspomnień (napisał Wojciech Sołtys). „Rocznik Sanocki”. Tom I, s. 209, 1963. Wydawnictwo Literackie. 
  45. ↑ Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 17, 21. ISBN 978-83-935385-7-7.
  46. ↑ Wojciech Sołtys. Bronisław Filipczak – prawnik z wykształcenia, muzyk z zamiłowania. „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”. Nr 29, s. 154, 1986. Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. 
  47. ↑ Księga małżeństw rz. kat. Sanok (1905–1912). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 82 (poz. 31).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aleksander_Teofil_Lipiński&oldid=71782708”