Alessandro Achillini

Alessandro Achillini

Data i miejsce urodzenia	20 października 1463 Bolonia
Data i miejsce śmierci	2 sierpnia 1512 Bolonia
Zawód, zajęcie	filozof

Alessandro Achillini di Bologna, Alexander Achillinus (ur. 20 października 1463 w Bolonii, zm. 2 sierpnia 1512 tamże) – włoski filozof renesansowy, uważany za radykalnego awerroistę – co jednak może podlegać pewnym reinterpretacjom; należał do kręgu awerroistów bolońskich, jeden z najwybitniejszych anatomów swoich czasów.

Życie

Expositio primi physicorum, 1512

Uczeń i komentator Mondina – wraz z którym należał do sławnej bolońskiej szkoły medycznej, znany jako profesor tak medycyny, jak i filozofii w Bolonii (1484-1512, z dwuletnią przerwą na nauczanie w Padwie), nazywany nawet „drugim Arystotelesem”. W Padwie zyskał rozgłos wybitnego nauczyciela zyskując wielu uczniów – co spowodowało, że jego zagorzałym osobistym wrogiem stał się inny wielki arystotelik, Pietro Pomponazzi, używający wszelkich sposobów intrygi by go oczernić – łącznie z tak trywialnymi, jak wyśmiewanie zawsze niemądrej miny, postury i niemodnego stroju Achilliniego. Jego dzieła filozoficzne zostały wydrukowane w jednym tomie in folio w Wenecji w 1508, i przedrukowane z istotnymi dodatkami w 1545, 1581 i 1568. Kiedy (z powodu wojny) zamknięto uniwersytet padewski, powrócił do Bolonii, gdzie też zmarł. Jego grób znajdujący się w kościele San Martino zdobi tablica z epitafium autorstwa poety Giana Vitalego.

Jego brat Giovanni Filoteo Achillini (1466-1533) jest autorem Il Viridario i innych pism wierszem i prozą, jego wnuk Claudio Achillini był prawnikiem, który osiągnął pewną sławę jako literat.

Filozof

Zwolennik arystotelizmu w postaci awerroistycznej (był, uznawanym za wiernego, tłumaczem pism Awerroesa) – należał do szkoły awerroistów bolońskich. Bronił także filozofii Ockhama tworząc zaczątki renesansowego empiryzmu (co ściśle wiązało się z jego badaniami w dziedzinie medycyny). Jako awerroista pisał także komentarze do Arystotelesa.

Anatom

Nawiązywał do dorobku bolońskiej szkoły medycznej, który szeroko rozwinął. Wyróżnił się przede wszystkim jako znawca anatomii, wśród jego pism mieści się Corpores humani Anatomia (Wenecja 1516-1524) i Anatomicae Annotationes (Bolonia 1520), daje w nich pierwszy opis kości ucha – młoteczka i kowadełka. Odkrywa też na nowo sklepienie układu brzeżnego (fornix) i tzw. lejek (infundibulum). Powszechnie uważa się go za największego badacza mózgu w XV stuleciu. Miał też wiele innych odkryć anatomicznych, także nie dotyczących mózgu: w 1500 odkrył Ductus submandibularis, ponownie opisany przez Thomasa Whartona w 1656. Odkrył też (1503), że jest tylko siedem kości stępu – czym podważył autorytet Galena, twierdzącego, że jest ich dziewięć – przyczyniając się do rozwoju empirycznych idei renesansu. Uważa się go za jedną z największych postaci dziejów badań nad anatomią człowieka.

Literatura o Achillinim

• Józef A. Dobrowolski: Alessandro Achillini – boloński awerroista, w: Przybliżanie przeszłości. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Czesławowi Głombikowi z okazji czterdziestolecia pracy nauczycielskiej

Linki zewnętrzne

• De proportionibus motuum quaestio Achilliniego. archimedes.mpiwg-berlin.mpg.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-03-31)]. (łac.).
• Alexāder Achillinus Bononiensis de Chyromantiae principiis et Physionomiae w bibliotece Polona