Andriej Aleksandrowicz Romanow
| Андрей Александрович Романов | |
 1920 | |
| |
| książę krwi imperatorskiej | |
| Dynastia | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Żona |
Elżbieta di Sasso-Ruffo |
| Dzieci | |
| Rodzeństwo | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Andriej Aleksandrowicz Romanow, ros. Андрей Александрович Романов (ur. 24 stycznia 1897 w Petersburgu, zm. 8 maja 1981 w Faversham) – rosyjski arystokrata, książę krwi imperatorskiej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Przyszedł na świat jako drugie dziecko i najstarszy syn Aleksandra Michajłowicza (1866–1933) i Kseni Aleksandrowny (1875–1960) Romanowów, wielkich książąt, za panowania swojego wuja Mikołaja II (1868–1918). Wychowywał się w Pałacu Zimowym wraz z licznym rodzeństwem, starszą siostrą Ireną (1895–1970) oraz młodszymi braćmi: Fiodorem (1898–1968), Nikitą (1900–1974), Dymitrem (1900–1981), Rościsławem (1902–1978) i Wasylem (1907–1988). Pomimo, że ze strony matki był wnukiem cara Aleksandra III, to przy narodzinach otrzymał tytuł księcia krwi imperatorskiej jako carski prawnuk, zgodnie z rosyjskim prawem dziedziczenia tronu. Jednak dzięki usilnym prośbom babki Marii Fiodorownej (1847–1928) jego narodziny zostały ogłoszone przez salwę honorową z 21 dział, co było zarezerwowane wyłącznie dla wielkich książąt[1]. Otrzymał staranne wykształcenie domowe, właściwe członkom rodziny cesarskiej. Biegle władał językiem angielskim i francuskim. W wieku nastoletnim wiele podróżował po Europie, dołączając w Biarritz do swojego wuja Edwarda VII[2]. W 1906–1910 przebywał wraz z rodziną na emigracji w południowej Francji, co było podyktowane konfliktem jego ojca z carem, wobec niepowodzeń w wojnie z Japonią[3].
W 1915 wstąpił do Marynarki Wojennej, służąc pod bezpośrednim dowództwem ojca. W 1916 został przeniesiony do Gwardii Cesarskiej, otrzymując awans na porucznika z przydziałem do szwadronu szwoleżerów. W czasie służby wypełniał obowiązki adiutanta dworu, towarzysząc carowej i jej córkom w podróżach po kraju. Jeszcze w styczniu 1917 ochraniał Aleksandrę Fiodorownę w czasie jej wizyty w Nowogrodzie Wielkim[2], po czym został zwolniony 16 czerwca 1917[4].
Wobec ustanowienia republiki w wyniku rewolucji lutowej, w 1917 przeniósł się do posiadłości ojca Ai-Todor na Krymie. Tam poznał Elżbietę di Sasso-Ruffo (1886–1940), którą poślubił w 1918. Po przejęciu władzy przez bolszewików w wyniku rewolucji październikowej, Andriej wraz z rodziną został internowany w znajdującym się w Koreizie pałacu Dulber, majątku należącym do Piotra Nikołajewicza Romanowa[1]. W grudniu t.r. zostali uwolnieni przez wojska niemieckie, które zajęły półwysep, po czym opuścił Rosję, aby wziąć udział w konferencji pokojowej w Paryżu. Nie otrzymawszy formalnego mandatu do delegacji rosyjskiej, skupił się na działalności dyplomatycznej mającej na celu wsparcie Białej Armii[5].
Pozostał na emigracji, zamieszkując początkowo w Paryżu, następnie w Cannes, aby ostatecznie osiąść w Windsor. Szybko został włączony do kręgów towarzyskich lokalnej społeczności, gdzie pełnił wiele funkcji reprezentacyjnych w organizacjach kulturalnych i charytatywnych oraz samorządzie gminnym (m.in. 1955–1981: namiestnik Wielkiego Magisterium Prawosławnego Zakonu Joannitów, 1960–1981: przewodniczący zarządu Legat Ballet). Obok działalności społecznej poświęcał się projektowaniu graficznemu i typografii; zorganizował po dwie wystawy autorskie swoich prac w Paryżu i Londynie[2]. W Anglii zastał go wybuch II wojny światowej. W czasie jednego z bombardowań w 1940 zmarła jego żona. Ponownie ożenił się w 1942 z Nadine McDoughall (1908–2000), po czym zamieszkał w jej posiadłości w Faversham. Zmarł w 1981 i został pochowany w kościele w Norton.[3]
Rodzina[edytuj | edytuj kod]
Po raz pierwszy Andriej Aleksandrowicz Romanow ożenił się 12 czerwca 1918 w Ai-Todor z Elżbietą di Sasso-Ruffo (1886–1940), córką Fabrizia, księcia Sasso-Ruffo i Natalii Aleksandrowny Meszerskiej, wdową po gen. Aleksandrze Aleksandrowiczu Friedericim (1878–1916)[6]. Małżeństwo wychowywało córkę Elżbiety z pierwszego związku, Jelizawietę Aleksandrownę, doczekawszy się też trojga wspólnych dzieci:
- Ksenia Andriejewna (1919–2000) x 1) Calhoun Ancrum (1915–1990), 2) Geoffrey Tooth (1908–1998)[6].
- Michał Andriejewicz (1920–2008) x 1) Jill Murphy (1921–2006), 2) Shirley Cramond (1916–1983), 3) Giulia Crespi (b. 1930)[6].
- Andriej Andriejewicz (1923–2021) x 1) Helena Konstantinowna Durnowa (1927–1992), 2) Kathleen Norris (1935–1967), 3) Agnieszka Bachelin (ur. 1933)[6].
Andriej Aleksandrowicz ponownie ożenił się 18 czerwca 1942 w Norton z Nadine Sylvią Adą McDoughall (1908–2000), córką ppłk. Herberta McDoughalla i Sylvii Borgström. Ślubu w obrządku anglikańskim udzielił im abp William Temple. 21 września t.r. ponowili ślub w obrządku prawosławnym, której ceremonii błogosławił archimandryta Mikołaj[6]. Z tego związku pochodzi jedyna córka:
- Olga Andriejewna (ur. 1950) x Thomas Mathew (ur. 1945)[6].
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
Kawaler Orderu św. Andrzeja (1897)
Baliw Wielkiego Krzyża Honoru i Dewocji w Posłuszeństwie (1955)
Genealogia[edytuj | edytuj kod]
| Prapradziadkowie | car Rosji
(1754-1801) ∞1776 (1759–1828) |
kr. Prus
(1770–1840) ∞ 1793 (1776–1810) |
w. ks. Badenii
(1728–1811) ∞ 1787 (1768–1820) |
kr. Szwecji
(1778–1837) ∞1797 (1781–1826) |
car Rosji
(1796–1855) ∞1817 (1798–1860) |
w. ks. Hesji
(1777–1848) ∞1804 (1788–1836) |
Fryderyk Wilhelm Glücksburg(1785–1831)
∞1810 (1789–1867) |
Wilhelm Heski(1787–1867)
∞1810 (1789–1864) |
| Pradziadkowie | car Rosji
(1796–1855) ∞1817 (1798–1860) |
w. ks. Badenii
(1790–1852) ∞ 1819 Zofia Wilhelmina von Holstein-Gottorp (1801–1865) |
car Rosji
(1818–1881) ∞1841 (1824–1880) |
kr. Danii
(1818–1906) ∞1842 (1817–1898) | ||||
| Dziadkowie | Michał Nikołajewicz Romanow (1832–1909)
∞1857 Olga Fiodorowna (1838–1891) |
car Rosji, Aleksander III (1845–1894)
∞1866 Maria Fiodorowna (1847–1928) | ||||||
| Rodzice | Aleksander Michajłowicz Romanow (1866–1933)
∞1894 Ksenia Aleksandrowna Romanowa (1875–1960) | |||||||
| Andriej Aleksandrowicz Romanow (1897–1981) | ||||||||
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Princess Xenia of Russia, „The Daily Telegraph”, 145 (317), 2000, s. 8, ISSN 0307-1235 (ang.).
- ↑ a b c Olga Romanoff, My father and his family, „Royalty Digest Quarterly”, 16 (1), 2007, s. 15–21, ISSN 1653-5219 (ang.).
- ↑ a b Евгений В. Пчелов, Романовы: История династии, Москва: ОЛМА-ПРЕСС, 2004, s. 433–494, ISBN 5-224-01678-9 (ros.).
- ↑ Н.П. ИнфоРост, ГПИБ | [... с 1 по 30 июня 1917 года]. - [1917]. [online], elib.shpl.ru [dostęp 2022-11-01].
- ↑ Ewelina Więckowska, Sytuacja społeczno-polityczna Romanowów po rewolucji bolszewickiej, „Historia a Teoria” (1), 2018, s. 135–137, ISSN 2450-8047.
- ↑ a b c d e f Daniel Willis, The Romanovs in the 21st Century: A genealogical Biography, Saarbrücken: VDM Verlag, 2009, s. 175, ISBN 3-639-17480-1 (ang.).