Andrzej Środoń

Andrzej Środoń
Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	23 listopada 1908 ; Stanisławów
Data i miejsce śmierci	9 listopada 1998 ; Kraków
	Profesor nauk botanicznych
	Specjalność: paleobotanika
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Doktorat	1947
Profesura	1955
Polska Akademia Nauk	Zakład Paleobotaniki Instytutu Botaniki
Stanowisko	kierownik
Okres spraw.	1961–1978
	Odznaczenia

Andrzej Środoń (ur. 23 listopada 1908 w Stanisławowie, zm. 9 listopada 1998 w Krakowie) – polski paleobotanik, profesor nauk przyrodniczych, wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Życiorys

Studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim, równocześnie od 1933 był stypendystą w Biurze Delegata Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Narodowego ds. ochrony przyrody. W 1936 obronił pracę magisterską i został starszym asystentem w Instytucie Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Uczestniczył w kampanii wrześniowej, a po jej upadku przez Węgry i Francję przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie służył w polskich formacjach wojskowych, urlopowany od 1943 do 1945 był pracownikiem naukowym School of Botany w University of Cambridge. Po powrocie do kraju ponownie związał się zawodowo z Uniwersytetem Jagiellońskim, w 1946 został adiunktem, rok później uzyskał tytuł doktora nauk, a w 1955 profesora nadzwyczajnego, w tym samym roku został docentem. Dwa lata później objął stanowisko kierownika Zakładu Paleobotaniki Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz uczestniczył w wyprawie na Spitsbergen. Od 1961 był kierownikiem Zakładu Paleobotaniki Instytutu Botaniki Polskiej Akademii Nauk (do 1978), w 1962 został profesorem zwyczajnym. Pomiędzy 1965 a 1978 zajmował stanowisko zastępcy dyrektora ds. naukowych Zakładu Paleobotaniki. Od 1971 przez czternaście lat redagował Acta Palaeobotanica, w 1967 został członkiem korespondencyjnym, a w 1976 członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk, od 1972 przez sześć lat przewodniczył krakowskiemu oddziałowi Polskiego Towarzystwa Botanicznego, od 1980 był członkiem honorowym tego towarzystwa, członek Polskiego Towarzystwa Geologicznego^[1]. W 1978 przeszedł w stan spoczynku, Pozostawił ponad 120 publikacji naukowych, w tym ok. 60 prac naukowych, z których przeważająca część dotyczy historii roślinności czwartorzędu, wiele z nich stworzył wspólnie z Kazimierą Mamakową. Znakomitą ilustratorką jego prac była jego żona, profesor Maria Łańcucka-Środoniowa, m.in. publikacji „Flory plejstoceńskie z Tarzymiechów nad Wieprzem” (A. Środoń 1954)^[2].

Pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie^[3]. W dniu 21 kwietnia 1946 w kościele św. Anny w Wieprzu poślubił Marię Łańcucką, późniejszą profesorkę Instytutu Botaniki PAN. Mieli dwoje dzieci, syna Jana Środonia, profesora nauk o Ziemi i córkę Ewę Demianowską, geografkę^[4].

Odznaczenia

Nagroda resortowa I stopnia (1973; zespołowa);
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1978);
Złoty Krzyż Zasługi;
Medal 30-lecia Polski Ludowej.

Przypisy

↑ Lista członków Polskiego Towarzystwa Geologicznego, stan na 31 stycznia 1971, Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego Tom XL-1970, Zeszyt 3-4, Kraków 1971
↑ PiotrP. Köhler PiotrP., EwaE. Zastawniak EwaE., Leksykon botaników polskich 73. Maria Łańcucka-Środoniowa, „Wiadomości Botaniczne”, 53 (3/4), 2009, s. 132–136 [dostęp 2022-03-10] .
↑ Jan WiktorJ.W. Tkaczyński Jan WiktorJ.W. (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803-2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 293, ISBN 978-83-233-4527-5 .
↑ PiotrP. Köhler PiotrP., Leksykon botaników polskich 72. Andrzej Środoń, „Wiadomości Botaniczne”, 53 (3/4), 2009, s. 127–132 [dostęp 2022-03-10] .

Bibliografia

Andrzej Środoń, w: Kto jest kim w Polsce 1989, Wyd. Interpress, Warszawa 1989, s. 1329 ISBN 83-223-2491-X
Tomasz Majewski, Zbigniew Mirek „Członkowie honorowi Polskiego Towarzystwa Botanicznego” Wiadomości Botaniczne 38 (1/2), 9-29, 1994 s. 17-18
Andrzej Środoń w Wielkiej Encyklopedii Tatrzańskiej
Leon Stuchlik „Profesor Andrzej Środoń w 80-tą rocznicę urodzin”

Linki zewnętrzne

Prof. zw. dr hab. cz Andrzej Środoń, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2015-07-23] .

[1] Lista członków Polskiego Towarzystwa Geologicznego, stan na 31 stycznia 1971, Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego Tom XL-1970, Zeszyt 3-4, Kraków 1971

[wb53-2] PiotrP. Köhler PiotrP., EwaE. Zastawniak EwaE., Leksykon botaników polskich 73. Maria Łańcucka-Środoniowa, „Wiadomości Botaniczne”, 53 (3/4), 2009, s. 132–136 [dostęp 2022-03-10] .

[3] Jan WiktorJ.W. Tkaczyński Jan WiktorJ.W. (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803-2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 293, ISBN 978-83-233-4527-5 .

[wb53-2-4] PiotrP. Köhler PiotrP., Leksykon botaników polskich 72. Andrzej Środoń, „Wiadomości Botaniczne”, 53 (3/4), 2009, s. 127–132 [dostęp 2022-03-10] .

[1]

[2]

[3]

[4]