Andrzej Osęka

Andrzej Osęka
Data i miejsce urodzenia	3 grudnia 1932 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	1 maja 2021 ; Warszawa
Miejsce spoczynku	Cmentarz Wojskowy na Powązkach
Zawód, zajęcie	publicysta, krytyk sztuki, dziennikarz
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Dzieci	Piotr Osęka
Krewni i powinowaci	Janusz Osęka (brat)
	Odznaczenia

Andrzej Konrad Osęka (ur. 3 grudnia 1932 w Warszawie, zm. 1 maja 2021^[1] tamże) – polski publicysta, krytyk sztuki, dziennikarz.

Życiorys

W 1950 został absolwentem Liceum Ogólnokształcącego im. gen. Józefa Sowińskiego w Warszawie^[2]. W 1955 ukończył historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. W czasach PRL pracował jako dziennikarz, pisał o sztuce współczesnej. Był współpracownikiem „Po prostu” (1955–1956), a następnie członkiem redakcji „Przeglądu Kulturalnego” (1955–1962) i „Kultury” (1965–1981). Był członkiem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich i Związku Literatów Polskich, współpracownikiem Konwersatorium Doświadczenie i Przyszłość (m.in. opracował rozdział Zachowania społeczne do raportu Polska wobec stanu wojennego z 1982). Od 1980 należał do NSZZ „Solidarność”, działał w Zespole ds. Kultury Regionu Mazowsze związku. Był członkiem Komitetu Kultury Niezależnej (1983–1989), w którym odpowiadał za sprawy plastyki. W 1983 należał (z Martą Fik) do założycieli miesięcznika „Kultura Niezależna”. Współpracował z paryską „Kulturą” pod pseudonimem Paweł Morga i z prasą podziemną w Polsce (m.in. „Tygodnikiem Mazowsze”). Otrzymał Nagrodę Publicystyczną im. Juliusza Mieroszewskiego (1986)^[3].

Po 1989 w dalszym ciągu pisał na tematy kulturalne. W 1992 dołączył do redakcji „Gazety Wyborczej”. Publikował także w „Dzienniku Polska-Europa-Świat”, „Wprost” i „Polityce”. Był członkiem rady programowej stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita.

W 2011 prezydent Bronisław Komorowski odznaczył go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski^[5].

Spojrzenie na sztukę, Wiedza Powszechna, Warszawa 1964.
Styl „expo”, PWN, Warszawa 1970.
100 najsłynniejszych obrazów (współautor z Jackiem Buszyńskim), Wiedza Powszechna, Warszawa 1971.
Poddanie Arsenału: o plastyce polskiej 1955–1970, Arkady, Warszawa 1971.
Mitologia artysty, PIW, Warszawa 1975.
Sztuka z dnia na dzień, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1976.
Współczesna rzeźba polska, Arkady, Warszawa 1977.
Siedmiu słynnych malarzy, KAW, Warszawa 1978.
Coś się kończy, coś się zaczyna, Czytelnik, Warszawa 1979.
Kryzys sztuki i nadzieja, Komitet Kultury Niezależnej, Warszawa 1985.
Siedem dróg sztuki współczesnej, KAW, Warszawa 1985.
Jawa czy sen: felietony z lat 1989–1995, W.A.B., Warszawa 1995.
Strategia pająka. Wywiad-rzeka. Rozmawia Adam Mazur, Wyd. 40000 Malarzy, Warszawa 2011.

↑ EdytaE. Bryła EdytaE., Zmarł Andrzej Osęka, krytyk sztuki i działacz „Solidarności”. Miał 89 lat [online], wyborcza.pl, 1 maja 2021 [dostęp 2021-05-01] .
↑ MariaM. Durakowa MariaM., MariaM. Lasecka MariaM., HannaH. Gruchalska-Kwaśniewska HannaH., III Liceum Ogólnokształcące im. Generała Sowińskiego 1923–1998: dawne I-sze Gimnazjum Męskie im. Jenerała Sowińskiego Magistratu M.St. Warszawy, wyd. 1, Warszawa: Stowarzyszenie Wychowanków Szkoły im. Generała Sowińskiego, 1998, s. 116, ISBN 83-910546-0-8 (pol.).
↑ Laureaci nagród „Kultury” [online], kulturaparyska.com [dostęp 2022-01-20] .
↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze [online], cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2022-01-20] .
↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 marca 2011 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2011 r. nr 64, poz. 624)

MarekM. Kunicki-Goldfinger MarekM., Andrzej Osęka, [w:] JanJ. Skórzyński (red.), Opozycja w PRL. Słownik biograficzny 1956–89, t. 3, Warszawa: Ośrodek Karta, 2006 .
WłodzimierzW. Domagalski WłodzimierzW., Andrzej Osęka, encysol.pl [zarchiwizowane 2020-10-27] .