Antoni Paweł Sułkowski

Antoni Paweł Sułkowski
	; Sulima
Rodzina	Sułkowscy herbu Sulima
Data i miejsce urodzenia	31 grudnia 1785 ; Leszno
Data i miejsce śmierci	13 kwietnia 1836 ; Rydzyna
Ojciec	Antoni Sułkowski
Matka	Karolina Bubna von Littitz
Żona	Ewa Kicka
Dzieci	z Ewą Kicką:; Helena Karolina Sułkowska; Ewa Karolina Sułkowska; Teresa Karolina Sułkowska; August Antoni Aleksander Jozef Sułkowski
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Antoni Paweł Sułkowski książę herbu Sulima (ur. 31 grudnia 1785 w Lesznie, zm. 13 kwietnia 1836 w Rydzynie) – polski generał dywizji Armii Księstwa Warszawskiego, naczelny wódz wojsk polskich Księstwa Warszawskiego, trzeci ordynat Ordynacji Sułkowskich, kawaler maltański (w zakonie po 1816 roku), kawaler Honoru i Dewocji^[1].

Życiorys

Był synem wojewody kaliskiego Antoniego Sułkowskiego (1735–1796) i Karoliny Bubna-Littitz. Służbę wojskową rozpoczął w 1806 wystawiając na własny koszt 1 pułk piechoty Legii Poznańskiej, którego został dowódcą. Uczestniczył w Polsce w kampanii 1806–1807 (m.in. oblężenia Gdańska i Kołobrzegu), w Hiszpanii 1808–1809. W 1810 został generałem brygady, a w wojnie z Rosją w 1812 był dowódcą brygady kawalerii w V Korpusie ks. Józefa Poniatowskiego. W 1812 roku przystąpił do Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego^[2]. W kampanii 1813 w Niemczech był generałem dywizji i dowódcą dywizji w IV Korpusie kawalerii Michała Sokolnickiego, który był częścią polskiego korpusu Poniatowskiego. W październiku po śmierci ks. Poniatowskiego dowódcą VIII Korpusu został na krótko Sokolnicki, a od niego funkcję tę przejął również na krótko, wmanewrowany w tę rolę przez Jana Krukowieckiego, Sułkowski, który sam w wieku lat 28 aspiracji takich nie posiadał. Po kilku dniach złożył dymisję, został przez Napoleona zwolniony ze służby i powrócił do Polski. Dowództwo resztek sił polskich pozostałych u boku cesarza (ok. 5 tys. ludzi) przejął od tego momentu Jan Henryk Dąbrowski.

Ożenił się z Ewą Kicką w 1808, mieli trzy córki: Helenę (1812–1900), która wyszła za hrabiego Henryka Potockiego, Ewę (1814–1881), która wyszła za hrabiego Władysława Potockiego i Teresę (1815–1889), która wyszła za Henryka Wodzickiego, oraz jednego syna Augusta Antoniego (1820–1882), który się ożenił z Marią Mycielską w 1843.

Po 1818 osiadł w Rydzynie, uczestniczył w życiu politycznym Królestwa Polskiego.

Był marszałkiem Sejmu Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Przewodniczył obradom sejmów stanowych w 1827, 1830 i 1834 roku^[3]. Deputowany ze stanu rycerskiego z powiatu poznańskiego na sejm prowincjonalny w 1827^[4] i w 1830 roku^[5].

Był członkiem loży wolnomularskiej Bracia Zjednoczeni w drugim stopniu rytu ("czeladnik")^[6], w 1820^[7].

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Virtuti Militari (1808), francuskim Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Legii Honorowej (1807 i 1812), neapolitańskim Krzyżem Wielkim Orderu Obojga Sycylii (1813), Krzyżem Kawalerskim Orderu Hiszpanii (1810)^[8], bawarskim Orderem św. Huberta (1805)^[9], a także pruskim Krzyżem Wielkim Orderu Orła Czerwonego.

7 sierpnia 2024 Stanisław Wziątek, w zastępstwie ministra obrony narodowej, podpisał decyzję nr 94/MON w sprawie nadania 12 pułkowi logistycznemu w Kołobrzegu imienia patrona – gen. dyw. Antoniego Pawła Sułkowskiego^[10].

Przypisy

↑ Jerzy Baranowski, Marcin Libicki, Andrzej Rottermund, Maria Starnawska, Zakon Maltański w Polsce, Warszawa 2000, s. 234.
↑ Dziennik Konfederacyi Jeneralnej Królestwa Polskiego. 1812, nr 18, s. 167.
↑ Stanisław Karwowski, Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego t. I 1815-1852,Poznań 1918 s. 153.
↑ Stanisław Karwowski, Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego t. I 1815-1852,Poznań 1918 s. 78.
↑ Stanisław Karwowski, Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego t. I 1815-1852, Poznań 1918 s. 96.
↑ Marek Tarczyński, Generalicja powstania listopadowego, 1980, s. 62.
↑ Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738-1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 312.
↑ Tadeusz Jeziorowski: The Napoleonic Orders. Ordery Napoleońskie. Warszawa 2018, s. 149
↑ Stanisław Łoza: Order domowy rycerski p.w. świętego Huberta, w: „Broń i Barwa”, 1935, r. II, nr 3, s. 63.
↑ Dziennik Urzędowy MON, poz. 120. Minister Obrony Narodowej, 2024-08-08. [dostęp 2024-08-29].

Linki zewnętrzne

Biografia Antoniego Pawła Sułkowskiego. napoleon.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-23)].
Genealogia polskich rodzin arystokratycznych.

[1] Jerzy Baranowski, Marcin Libicki, Andrzej Rottermund, Maria Starnawska, Zakon Maltański w Polsce, Warszawa 2000, s. 234.

[2] Dziennik Konfederacyi Jeneralnej Królestwa Polskiego. 1812, nr 18, s. 167.

[3] Stanisław Karwowski, Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego t. I 1815-1852,Poznań 1918 s. 153.

[4] Stanisław Karwowski, Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego t. I 1815-1852,Poznań 1918 s. 78.

[5] Stanisław Karwowski, Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego t. I 1815-1852, Poznań 1918 s. 96.

[6] Marek Tarczyński, Generalicja powstania listopadowego, 1980, s. 62.

[7] Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738-1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 312.

[8] Tadeusz Jeziorowski: The Napoleonic Orders. Ordery Napoleońskie. Warszawa 2018, s. 149

[9] Stanisław Łoza: Order domowy rycerski p.w. świętego Huberta, w: „Broń i Barwa”, 1935, r. II, nr 3, s. 63.

[10] Dziennik Urzędowy MON, poz. 120. Minister Obrony Narodowej, 2024-08-08. [dostęp 2024-08-29].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]