Antoni Różycki

Antoni Różycki
	; Antoni Różycki (w 1939)
Data i miejsce urodzenia	31 maja 1885 ; Augustów
Data i miejsce śmierci	5 lutego 1967 ; Warszawa
Zawód	aktor
	Odznaczenia
	;

Antoni Leonard Różycki (ur. 31 maja 1885 w Augustowie, zm. 5 lutego 1967 w Warszawie) – polski aktor teatralny i filmowy, dyrektor teatru.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Józefa, burmistrza Łukowa, później prezydenta Siedlec, oraz Zofii Różyckich. Uczęszczał do gimnazjum w Siedlcach, gdzie występował w teatrze szkolnym. Był wolnym słuchaczem filozofii na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1905 ukończył Klasę Dramatyczną przy Warszawskim Towarzystwie Muzycznym i został zaangażowany do teatru w Łodzi. W latach 1906–1908 występował w Teatrze Małym w Warszawie, w latach 1908–1910 w Teatrze Miejskim w Krakowie, w latach 1910–1911 w Teatrze Polskim w Łodzi, w latach 1911–1912 w Teatrze Zjednoczonym w Warszawie. W sezonie 1912/13 występował początkowo w warszawskim Teatrze Małym, a od marca 1913 w zespole farsy Warszawskich Teatrów Rządowych (Letni, Nowy). Od sierpnia 1915 do wiosny 1916 był w Zarządzie Zrzeszenia Farsy WTR. Od połowy kwietnia 1916 zaczął występować w warszawskim Teatrze Rozmaitości. W latach 1919–1921 występował w zespole Reduty, i ponownie w Teatrze Rozmaitości. Na sezony 1921/22 i 1922/23 zaangażował go Arnold Szyfman do Teatru Polskiego i Małego. W latach 1923–1932 występował w warszawskich Teatrach Miejskich (od 1931 pod zarządem zrzeszenia aktorów), głównie w Teatrze Letnim i Teatrze Narodowym. Równocześnie w 1925 występował w nocnym teatrze Szkarłatna Maska w Warszawie, a w styczniu 1928 reżyserował program rewiowy „Confetti” w teatrze Nowe Perskie Oko. Od maja 1932 występował w warszawskim Teatrze Małym, w sezonie 1932/33 w Teatrze Nowym w Poznaniu. Następnie grał w warszawskich teatrach: Kameralnym (od maja 1932), Letnim (od sierpnia 1932), Narodowym (w sezonie 1933/34). Od 1934 do 1939 występował na scenach pod zarządem TKKT (głównie w Teatrze Narodowym, Nowym i Letnim).

Podczas okupacji niemieckiej w teatrze nie występował. Pracował jako kelner w warszawskich kawiarniach „Mon Cafe” i „U Aktorek”. Po powstaniu wysiedlony z Warszawy, zamieszkał w Końskich.

Od 5 marca 1945 do 30 maja 1947 sprawował funkcję dyrektora Teatru Miejskiego w Lublinie, oraz grał i reżyserował w tym teatrze. Po powrocie do Warszawy na sezon 1947/48 zaangażował się do Miejskich Teatrów Dramatycznych, w sezonie 1948/49 występował w Teatrze Klasycznym, a także w kabarecie literackim „Ani Be ani Me”. Od jesieni 1949 do końca życia należał do zespołu Teatru Polskiego w Warszawie.

Grał w filmach, współpracował z Teatrem Polskiego Radia. Jako pedagog pracował w okresie międzywojennym ze szkołami teatralnymi. Był członkiem zasłużonym SPATiF-ZASP. W 1955 za całość pracy aktorskiej otrzymał Nagrodę Państwową II stopnia^[1].

Dwukrotnie żonaty. Był mężem Marii Dunikowskiej z domu Fertner, potem Marii Fickiej.

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 24-2-13)^[2].

Filmografia

1916: Chcemy męża
1918: Mężczyzna − narzeczony Haliny
1932: Sto metrów miłości
1933: Pod Twoją obronę − delegat szefa lotnictwa
1934: Czarna perła − Grzeszczyński, szef gangu
1935: Dzień wielkiej przygody − kapitan straży granicznej
1936: Pan Twardowski − dworzanin
1936: Wierna Rzeka
1937: Dorożkarz nr 13 − hrabia Wolski
1937: Dziewczęta z Nowolipek − publicysta Mikołaj Szubow
1937: O czym marzą kobiety − aferzysta Lewaso
1938: Królowa przedmieścia − mecenas Złotogórski

Ordery i odznaczenia

Złoty Krzyż Zasługi (25 marca 1938)^[3]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 lipca 1955)^[4]
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (10 maja 1947)^[5]
Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[6]

Przypisy

↑ Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-05-31].
↑ Cmentarz Stare Powązki: ANTONI RÓŻYCKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19] .
↑ M.P. z 1938 r. nr 69, poz. 77 „za zasługi na polu pracy zawodowej”.
↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
↑ M.P. z 1947 r. nr 78, poz. 522 „z okazji 40-letniego jubileuszu pracy scenicznej”.
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

Linki zewnętrzne

Antoni Różycki, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09] .
Antoni Różycki w bazie filmpolski.pl
Antoni Różycki. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2017-07-01].
Antoni Różycki na zdjęciach w bibliotece Polona

[1] Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-05-31].

[2] Cmentarz Stare Powązki: ANTONI RÓŻYCKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19] .

[3] M.P. z 1938 r. nr 69, poz. 77 „za zasługi na polu pracy zawodowej”.

[4] M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.

[5] M.P. z 1947 r. nr 78, poz. 522 „z okazji 40-letniego jubileuszu pracy scenicznej”.

[6] M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]