Augit

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
REF orange.svg
 Ten artykuł od 2011-07 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł.
(Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające).
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Augit
Augite Rwanda.jpg
Fassaïte.jpg
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny krzemian wapnia, magnezu, żelaza i mniejszych ilości innych pierwiastków
Twardość w skali Mohsa 5,5–6
Przełam muszlowy, o intensywnym połysku
Łupliwość wyraźna
Układ krystalograficzny jednoskośny
Gęstość minerału 3,2–3,5 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa zielona, czarna, brązowa
Rysa biała
Połysk szklisty, woskowy
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Augit – minerał z gromady krzemianów zaliczany do grupy piroksenów. Minerał pospolity i szeroko rozpowszechniony.

Nazwa pochodzi od gr. auge = blask i nawiązuje do silnego, szklistego połysku tego minerału.

Właściwości[edytuj | edytuj kod]

Tworzy skupienia ziarniste, zbite, impregnacje i pojedyncze, nieforemne ziarna. Jego kryształy są najczęściej krótkosłupowe o niemal kwadratowym lub ośmiokątnym obrysie. Często spotyka się zbliźniaczenia. Duże skupienia mają zazwyczaj kolor czarny, a małe zielonkawy do brązowego. Jest kruchy, przeświecający, tworzy kryształy mieszane z wieloma piroksenami. Niekiedy zawiera większe ilości pierwiastków np. tytanu (augit egirynowy), chromu (a. chromowy), żelaza (a. bazaltowy), magnezu (diallag), wapnia (fassait), manganu i niklu.

Wzór chemiczny podawany jest różnie:

  • (Ca,Mg,Fe)
    2    Si
    2    O
    6    [1]
  • (Ca
    x    Mg
    y    Fe
    z    )(Mg
    y1    Fe
    z1    )Si
    2    O
    6
gdzie 0,4 ≤ x ≤ 0,9, x+y+z=1 i y1+z1=1[2]
  • (Ca,Na)(Al,Fe,Mg,Ti)(Al,Si)
    2    O
    6    [3]
  • (Ca,Mg,Fe)
    2    Si
    2    O
    6    [4]
  • (Ca
    0,76    FeII

    0,22    Na
    0,02    )(Al
    0,05    FeIII

    0,04    Mg
    0,88    Mn
    0,01    Ti
    0,01    )(Al
    0,08    Si
    1,92    )
    2    O
    6     (augit z kompleksu Stillwater(ang.) w USA)[5]
  • (Ca
    0,91    FeII

    0,04    Na
    0,07    )(Al
    0,04    FeII

    0,09    FeIII

    0,13    Mg
    0,66    Ti
    0,08    )(Al
    0,31    Si
    1,69    )O
    6     (augit ze Stöffel w Niemczech)[5]

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Szeroko rozpowszechniony składnik skał magmowych bogatych w magnez i żelazo (zasadowych). Okazy znajdowane są w skałach wulkanicznych (lawy Wezuwiusza). Obecny także w meteorytach.

Miejsca występowania: Niemcy – Kaiserstuh, Czechy – Boreslav, Francja – Owrenia, Włochy – wulkan Stromboli na Wyspach Liparyjskich.

Piękne kryształy znaleziono w skałach wulkanicznych jeziora Laacher w G. Eifel w Niemczech.

W Polsce występuje powszechnie na Dolnym Śląsku (w bazaltach, melafirach, diabazach i gabrach). Nawiercono go w okolicach Suwałk oraz na Wyżynie Krakowsko-Wieluńskiej (okolice Zawiercia, Myszkowa, Mrzygłodu).

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

  • ma znaczenie naukowe,
  • poszukiwany, atrakcyjny i ceniony kamień kolekcjonerski.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ N. Morimoto, Nomenclature of Pyroxenes, „Mineralogy and Petrology”, 39 (1), 1988, s. 55–76, DOI: 10.1007/bf01226262 (ang.).
  2. ↑ Augite, [w:] Mindat.org [online], Hudson Institute of Mineralogy [dostęp 2020-11-09] (ang.).
  3. ↑ Augite, [w:] WebMineral.com [online] [dostęp 2020-11-09] (ang.).
  4. ↑ The New IMA List of Minerals – A Work in Progress – Updated: September 2017, International Mineralogical Association [dostęp 2020-11-09] (ang.).
  5. ↑ a b Augite, [w:] Handbook of Mineralogy, Mineral Data Publishing, 2001 [dostęp 2020-11-09] (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Augit&oldid=63877261”