Benvenuto Cellini

Benvenuto Cellini
Data i miejsce urodzenia	3 listopada 1500 ; Florencja
Data i miejsce śmierci	13 lutego 1571 ; Florencja
Zawód, zajęcie	rzeźbiarz, złotnik, pisarz, medalier
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Teksty w Wikiźródłach
	Cytaty w Wikicytatach

Benvenuto Cellini (ur. 3 listopada 1500 we Florencji, zm. 13 lutego 1571 tamże) – rzeźbiarz, złotnik, pisarz i medalier florencki, manierysta.

Miał bardzo barwne i burzliwe życie, które spisał w wieku 56 lat w swej biografii. Wiele podróżował, kilkakrotnie przebywał m.in. w Rzymie, Florencji, Mantui, Neapolu i Padwie. W 1538 r. wyjechał do Paryża, gdzie pozostawał w służbie króla Franciszka I. Wykonał dla niego arcydzieło^{[według kogo?]} sztuki jubilerskiej – złotą solniczkę (1540–1543, dziś w Kunsthistorisches Museum w Wiedniu)^[1] oraz płaskorzeźbę do zamku w Fontainebleau, tzw. Nimfę z Fontainebleau (1543, dziś w Luwrze)^[2]. Jego Perseusz z głową Meduzy (1557), będący majstersztykiem^{[według kogo?]} sztuki odlewniczej, został ustawiony w Loggi dei Lanzi we Florencji^[1].

Cellini jest również autorem Traktatu o sztuce złotniczej i rzeźbie^[3].

Niektóre źródła^[kto?] podają, że to z jego ręki zginął u bram Rzymu Karol III de Burbon-Montpensier.

Jego grobowiec znajduje się w krypcie kaplicy di San Luca^[4] w kościele Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny we Florencji.

Dzieła literackie

La Vita di Benvenuto di Maestro Giovanni Cellini fiorentino, scritta, per lui medesimo, in Firenze I wydanie włoskie Neapol 1728; I wydanie polskie 1868 – „Życie Benvenuto Celliniego złotnika i rzeźbiarza” tł. Hieronim Feldmanowski; II wyd. polskie „Żywot Benvenuta Celliniego własnoręcznie spisany we Florencyi” 1910 tł. Stanisław Machniewicz, III wyd. polskie powojenne „Benvenuta Celliniego żywot własny spisany przez niego samego” PIW 1953 tł. Leopold Staff^[5]
Trattato dell’oreficeria e del Trattato della scultura I wyd. Florencja 1569^[6] polskie wyd. powojenne 2013 „Traktat o sztuce złotniczej” tł. Jacek Rochacki^[3]

↑ ^a ^b Dzieła Celliniego w kanonie sztuki manierycznej. historiasztuki.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-17)]..
↑ BenvenutoB. Cellini BenvenutoB., PierreP. Bontemps PierreP., Italie, La nymphe de Fontainebleau, 1542 [dostęp 2024-02-04] .
↑ ^a ^b Jacek A. Rochacki: Traktat o sztuce złotniczej Benvenuta Celiniego. Wyd. 1. Beta Design/Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym, 2013. ISBN 978-83-60736-34-0.
↑ Praca zbiorowa: Przewodniki Wiedzy i Życia – Florencja i Toskania. Warszawa: Hachette Livre Polska sp. z o.o., 2009, s. 98. ISBN 978-83-7575-692-0.
↑ Benvenuta Celliniego Żywot własny spisany przez niego samego. PIW, 1953. [dostęp 2021-02-13].
↑ Diletta Gamberini: The censorship of Benvenuto Cellini’s Trattati dell’oreficeria e della scultura. [dostęp 2021-02-13].

Benvenuta Celliniego żywot własny spisany przez niego samego, przełożył Leopold Staff, Państwowy Instytut Wydawniczy, Wydanie pierwsze, Warszawa 1953, s. 368.