Bernard Ber Mark
Bernard Ber Mark (ur. 8 czerwca 1908 w Łomży, zm. 4 sierpnia 1966 w Warszawie) – polski historyk, publicysta i działacz komunistyczny żydowskiego pochodzenia, w latach 1949–1966 dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego.
Biografia
Urodził się w Łomży. W latach 1927–1931 studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. Czynnie udzielał się w środowiskach komunistycznych. Od 1928 był członkiem Komunistycznej Partii Polski. W latach 1934–1938 był członkiem centralnej redakcji wydawnictw żydowskich przy KC KPP, a w latach 1934–1935 redaktorem legalnego komunistycznego dziennika Der Frajnd. W latach 1936–1938 był również członkiem zarządu Związku Zawodowego Literatów Żydowskich w Warszawie.
Podczas II wojny światowej przebywał w Mińsku (pracował w Białoruskiej Akademii Nauk), Moskwie i Kujbyszewie, gdzie działał w Żydowskim Komitecie Antyfaszystowskim. Był współtwórcą Związku Patriotów Polskich, a od 1944 był członkiem Zarządu Głównego tej organizacji i wiceprzewodniczącym Komitetu Organizacyjnego Żydów Polskich przy ZPP. Uczestniczył w pertraktacjach dotyczących repatriacji.
Do Polski wrócił w 1946 i podjął pracę w Centralnym Komitecie Żydów Polskich. W 1949 objął funkcje dyrektora Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie, którą piastował do momentu śmierci w 1966.
Po wojnie był również Przewodniczącym Związku Literatów i Dziennikarzy Żydowskich oraz redaktorem naczelnym Dos Naje Lebn. Od 1954 był profesorem nadzwyczajnym.
W 1937 ożenił się z Esterą Goldhas - nauczycielką i działaczką KPP, która po wojnie została pracownikiem naukowym ŻIH. W 1968 wyjechała do Izraela, zmarła tam w 1994.
Bernard Ber Mark jest pochowany w alei głównej cmentarza żydowskiego przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 64, rząd 1)[1].
Twórczość
Bernard Ber Mark w swojej pracy naukowej jako jeden z pierwszych historyków, wzmiankował uczestnictwo Żydowskiego Związku Wojskowego w powstaniu w getcie warszawskim. Jego książki poruszały głównie problematykę wojenną i losy Żydów w czasie Holocaustu.
Na treść jego dzieł zaważyły jego poglądy polityczne oraz narzucona przez władze komunistyczne "oficjalna" wersja historii.
- 1985: The scrolls of Auschwitz
- 1959: Walka i zagłada warszawskiego getta
- 1957: Di geszichte fun Jidn in Pojln (z jid. Historia Żydów w Polsce)
- 1954: Twórczość pisarzy poległych w gettach i obozach
- 1954: Rzemieślnicy żydowscy w Polsce feudalnej
- 1953: Powstanie w getcie warszawskim
- 1952: Ruch oporu w getcie bialostockim
- 1950: Di jidisze tragedje in der pojliszer literatur (z jid. Żydowska tragedia w polskiej literaturze)
- ↑ Cmentarze m. st. Warszawy. Cmentarze żydowskie. Warszawa: Rokart, 2003. ISBN 83-916419-3-7.
Bibliografia
- Alina Cała, Hanna Węgrzynek, Gabriela Zalewska: Historia i kultura Żydów polskich. Słownik. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, 2000. ISBN 83-02-07813-1.
- Henryk Kroszczor: Cmentarz Żydowski w Warszawie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, s. 18. ISBN 83-01-04304-0.
- Jan Jagielski: Przewodnik po cmentarzu żydowskim w Warszawie przy ul. Okopowej 49/51. Z. 1, Kwatery przy Alei Głównej. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami. Społeczny Komitet Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej w Polsce, 1996, s. 72. ISBN 83-90-66296-5.