Bitwa pod Konotopem
| Wojna polsko-rosyjska (1654–1667) | |||
| Czas | |||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Wynik |
zwycięstwo polsko-kozacko-tatarskie | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||
| 51°13′20,64″N 33°09′30,60″E/51,222400 33,158500 | |||
Bitwa pod Konotopem (zwana niekiedy bitwą sosnowską lub bitwą nad rzeką Sosnówką) miała miejsce 8 lipca 1659 podczas wojny polsko-rosyjskiej 1654-1667.
Geneza[edytuj | edytuj kod]
Po śmierci Bohdana Chmielnickiego hetmanem został wybrany Iwan Wyhowski, a dwa lata później 22 maja 1659 roku Sejm Rzeczypospolitej zatwierdził unię hadziacką. Pomimo tego część Ukrainy zadnieprzańskiej nadal opowiadała się przeciwko Wyhowskiemu i popierała Moskwę. W konsekwencji armia moskiewska dowodzona przez księcia Aleksieja Nikitycza Trubeckiego przekroczyła Dniepr i obległa obwarowane miasteczko Konotop, bronione przez ok. 4 tys. Kozaków.
Stosunek sił[edytuj | edytuj kod]
Oblegająca Konotop armia Aleksego Trubeckiego składała się z ok. 28 tys. żołnierzy moskiewskich i ok. 6,6 tys. Kozaków hetmana Iwana Bezpały. Na odsiecz Konotopowi wyruszyła z kolei armia rusko-polsko-tatarska pod wodzą hetmana kozackiego Iwana Wyhowskiego licząca 32–48 tys. żołnierzy (14–22 tys. Kozaków, ok. 1,5 tys. Polaków pod dowództwem stolnika kijowskiego Krzysztofa Łasko i ok. 15–25 tys. Tatarów).
Bitwa[edytuj | edytuj kod]
Na wieść o odsieczy Trubecki wysłał przeciw Wyhowskiemu zagon jazdy pod dowództwem Semena Pożarskiego (ok. 5,6 tys. Rosjan i 2 tys. Kozaków). Wyhowski podzielił swoje wojska na dwie części i 7 lipca związał walką moskiewski korpus Pożarskiego broniący przeprawy przez rzekę Sosnówka. Jednocześnie oddziały polskie i kozackie zdobyły i zniszczyły most przez rzekę, odcinając Rosjanom możliwość odwrotu, a następnie większa część ordy Mehmed Gireja IV dokonała obejścia pozycji Rosjan, przeprawiła się przez rzekę i uderzyła na korpus Pożarskiego od tyłu. Zaskoczeni Rosjanie zostali osaczeni i zniesieni, jedynie nieliczni zdołali wyrwać się z otoczenia i uciec do warownego obozu armii Trubeckiego pod Konotopem, który po klęsce Pożarskiego w szyku taborowym przedarł się w ciągu 5 dni do Putywla[5]. Jeszcze w tym samym dniu, w którym rozegrała się bitwa, Tatarzy wymordowali niemal wszystkich rosyjskich jeńców (ok. 5 tys.). Skutkiem moskiewskiej klęski pod Konotopem był ostatni wielki najazd tatarski na Carstwo Rosyjskie w wyniku którego spustoszone zostały razrjad siewski i białogrodzki.
Obecnie na Ukrainie uważa się tę bitwę za największy triumf wojsk ukraińskich (kozackich) nad wojskami Carstwa Rosyjskiego – Moskwą.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ О.Сокирко „Тріумф в час Руїни. Конотопська битва 1659 р.” Київ. «Темпора», 2008.
- ↑ Piotr Kroll: Iwan Wyhowski. W: P. Kroll, M. Nagielski, M. Wagner: Hetmani zaporoscy w służbie króla i Rzeczypospolitej. Zabrze: Infort Editions, 2010. ISBN 978-83-89943-52-1.
- ↑ Бабулин И.Б. Битва под Конотопом. 28 июня 1659 года – М.: Цейхгауз, 2009.
- ↑ Н. Смирнов, «Как под Конотопом упадок учинился...»(мифы и реальность)//Труды по русской истории. Сборник статей в память о 60-летии И.В. Дубова. М.: Парад, 2007, с. 334-353.
- ↑ Krwawa jatka pod Konotopem [online], www.wilanow-palac.pl [dostęp 2019-08-25] (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Piotr Kroll: Iwan Wyhowski. W: P. Kroll, M. Nagielski, M. Wagner: Hetmani zaporoscy w służbie króla i Rzeczypospolitej. Zabrze: Infort Editions, 2010. ISBN 978-83-89943-52-1.
- Mała Encyklopedia Wojskowa, 1967, Tom I
- Łukasz Ossoliński Rzecz o hetmanie Wyhowskim, Warszawa 2009