Boris Smysłowski

Boris Smysłowski
Борис Алексеевич Смысловский
Борис Алексеевич Хольмстон-Смысловский
Arthur Holmston, von Regenau
	generał major
Pełne imię i nazwisko	Boris Aleksiejewicz Smysłowski
Data i miejsce urodzenia	21 listopada 1897 ; Terijoki
Data i miejsce śmierci	5 września 1988 ; Liechtenstein
	Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego; Siły Zbrojne Południa Rosji; Reichswehra; Wehrmacht
Jednostki	1 Rosyjska Armia Narodowa
Stanowiska	dowódca 1 Rosyjskiej Armii Narodowej
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa,; wojna domowa w Rosji,; II wojna światowa
	Odznaczenia

Boris Aleksiejewicz Smysłowski (ros. Борис Алексеевич Смысловский), ps. von Regenau, później Arthur Holmston (ur. 9 listopada^?/21 listopada 1897 w Terijoki, zm. 5 września 1988 w Liechtensteinie) – rosyjski wojskowy, emigracyjny działacz wolnomularski, dowódca 1 Rosyjskiej Armii Narodowej podczas II wojny światowej, działacz kombatancki.

Życiorys

Pochodził z rodziny uszlachconej w guberni kijowskiej w 1843^[1]. Ukończył 1 korpus kadetów w Moskwie, a następnie Michajłowską Akademię Artyleryjską w Petersburgu. Służył w lejbgwardii 3 brygady artylerii. Brał udział w I wojnie światowej. Był odznaczony licznymi orderami, w tym Orderem św. Anny 4 klasy i Orderem św. Włodzimierza 4 klasy. W 1917 studiował w Nikołajewskiej Akademii Sztabu Generalnego, ale jego naukę przerwał wybuch wojny domowej z bolszewikami. Boris A. Smysłowski przystąpił do białych. Walczył w szeregach samodzielnej dywizji gwardyjskiej na Kubaniu, potem na Krymie, skąd uczestniczył w nieudanym desancie na Kubań. Służbę zakończył w stopniu sztabskapitana jako szef oddziału wywiadowczego formowanej na obszarze odrodoznej Polski 3 Rosyjskiej Armii.

Na emigracji pozostał w Polsce. W latach 1928–1932 przeszedł wyższe kursy organizowane przy zakamuflowanej akademii sztabu generalnego niemieckiej Reichswehry. Po powrocie do Polski od 1935 do 1938 był wysoko postawionym wolnomularzem Starożytnego i Pierwotnego Rytu Memphis-Misraim. Działał także w loży „Piramida Północy” w Warszawie, przewodniczył kapitule „Pelikan pod Jutrzenka Wschodzącą” w Warszawie i pełnił funkcję Wielkiego Egipskiego Konserwatora Obrządków Wielkiej Mistycznej Świątyni na Polskę. Prawdopodobnie w 1938 pomagał wywieźć z Polski archiwum polskich struktur obrządku M.M. do Suwerennego Sanktuarium Starożytnego i Pierwotnego Rytu Memphis-Misraim Francji do Lyonu.

W czasie II wojny światowej podjął współpracę z Niemcami. Współpracował z wywiadem wojskowym Abwehra, uzyskując stopień Sonderführera (K) - odpowiednik Hauptmanna. Używał wówczas pseudonimu von Regenau. W lipcu 1941 został dowódcą batalionu szkoleniowego złożonego z Rosjan w ramach Grupy Armii „Północ”. Pod koniec 1942 awansował na stopień podpułkownika. Na początku 1943 stanął na czele Sonderstab „R” („Rosja”), zakonspirowanej struktury przygotowującej do walki partyzanckiej i dywersji za liniami Armii Czerwonej. Działała ona w okupowanej Warszawie pod szyldem Wschodniej Firmy Budowlanej Hilgen. Podlegała mu Specjalna Dywizja „R” („Rosja”). W grudniu 1943 Boris A. Smysłowski pod zarzutem działalności na dwie strony trafił do aresztu domowego, zaś Sonderstab „R” i podległe mu oddziały wojskowe zostały rozformowane. Po 6 miesiącach został jednak uwolniony od zarzutów. W tym samym czasie, 17 maja 1944, grupa dywersyjna Kedywu AK, z nie do końca wyjaśnionych przyczyn^[2], dokonała w Warszawie nieudanej próby zamachu na niego. Po uwolnieniu Boris Smysłowski dostał rozkaz sformowania z Rosjan jednostki wojskowej do zadań specjalnych, przeznaczonej do walki partyzanckiej z nacierającą Armią Czerwoną. W ten sposób powstała 1 Rosyjska Dywizja Narodowa z płk. Smysłowskim na czele. 23 stycznia 1945 sztab dywizji został przeniesiony z Wrocławia do Bad Elster w okolicy Drezna. Tam 12 lutego tego roku dywizję przemianowano na Zieloną Armię do Zadań Specjalnych. 4 kwietnia stała się ona 1 Rosyjską Armią Narodową pod dowództwem Smysłowskiego, awansowanego do stopnia generała majora. Przyjął on pseudonim Arthur Holmston dla dezinformacji sowieckiego wywiadu. Pod jego zwierzchnictwo trafił też formalnie, choć nigdy nie doszło do połączenia, Rosyjski Korpus Ochronny i formowana 3 dywizja Sił Zbrojnych Komitetu Wyzwolenia Narodów Rosji. 18 kwietnia wydał rozkaz marszu na zachód do neutralnej Szwajcarii.

W ostatnich dniach wojny na czele około 500 żołnierzy 1 Rosyjskiej Armii Narodowej przekroczył granicę neutralnego Księstwa Liechtenstein, gdzie wszyscy zostali internowani. W późniejszych latach odwiedzili go wysocy funkcjonariusze wywiadu amerykańskiego, w tym Allen Dulles, usiłujący uzyskać posiadane przez niego informacje o Sowietach. Jesienią 1947 Boris A. Smysłowski wraz z grupą b. podkomendnych wyjechał do Argentyny, na zaproszenie rządu Juana Peróna. Utworzył tam Wojenno-Wyzwoleńczy Ruch imienia generalissimusa A.W. Suworowa, zwany Związkiem Suworowskim. W 1966 powrócił do Liechtensteinu, gdzie zmarł 5 września 1988.

Wkroczenie oddziałów 1 Rosyjskiej Armii Narodowej do Liechtensteinu stało się kanwą francusko-szwajcarskiego filmu fabularnego z 1993 roku, pt. „Wiatr ze wschodu”, którego reżyserem był Robert Enrico^[3].

Awanse

kapitan – w czasach carskich
Sonderführer (K) – 1941
major – 1941
podpułkownik – 1942
generał-major – 1945

Odznaczenia

Imperium Rosyjskie

Order Świętego Włodzimierza IV stopnia z mieczami
Order Świętej Anny III stopnia z mieczami
Order Świętego Stanisława III stopnia z mieczami
Order Świętej Anny IV stopnia (nagroda na szablę)

III Rzesza

Order Zasługi Orła Niemieckiego II klasy z mieczami
Krzyż Żelazny II klasy
Złoty Medal Narodów Wschodnich z mieczami I klasy
Złoty Medal Narodów Wschodnich z mieczami II klasy
Srebrny Medal Narodów Wschodnich z mieczami I klasy
Srebrny Medal Narodów Wschodnich z mieczami II klasy
Medal za Kampanię Zimową na Wschodzie 1941/1942

Linki zewnętrzne

Biografia Borisa A. Smysłowskiego (jęz. rosyjski)

Bibliografia

Hass, Wolnomularze polscy w kraju i na świecie, Warszawa 1999
Jarosław W. Gdański, Zapomniani żołnierze Hitlera, Warszawa 2005
Boris Holmston-Smysłowski, Auf magischen Wegen: der Osteldzug, Philosophie des Krieges, Buenos Aires 1948

Przypisy

↑ Spisok dworjan kiewskoj gubernii, Kijew 1906, s. 249.
↑ Piotr Zychowicz: Tajemnica zamachu na pułkownika. Rzeczpospolita, 24.12.2011. [dostęp 2018-06-08].
↑ Wiatr ze wschodu

[1] Spisok dworjan kiewskoj gubernii, Kijew 1906, s. 249.

[2] Piotr Zychowicz: Tajemnica zamachu na pułkownika. Rzeczpospolita, 24.12.2011. [dostęp 2018-06-08].

[3] Wiatr ze wschodu

[1]

[2]

[3]