Chankendi
39°48′55″N 46°45′07″E/39,815278 46,751944
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Prawa miejskie |
1923 |
| Zarządzający | |
| Powierzchnia |
25,6 km² |
| Wysokość |
813 m n.p.m. |
| Populacja (2024) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
+994 26 |
Położenie na mapie Azerbejdżanu  | |
| 39°48′55″N 46°45′07″E/39,815278 46,751944
| |
| Strona internetowa | |
Chankendi[4] (azer. Xankəndi, orm. Խանքենդի, dawniej Stepanakert, orm. Ստեփանակերտ) – miasto w Azerbejdżanie, w regionie Górski Karabach położone u podnóża Masywu Karabaskiego[5].
W latach 1923–1991 stolica Nagorno-Karabachskiego Obwodu Autonomicznego, z kolei po upadku ZSRR w latach 1991–2023, największe miasto i stolica nieuznawanej międzynarodowo Republiki Górskiego Karabachu[5].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Miasto początkowo nosiło ormiańską nazwę Wararakn (orm. Վարարակն), zaś od końca XVIII w. używana była także nazwa azerska Chankendi. W 1847 władze rosyjskie (od 1822 w granicach Rosji) ustaliły dla niej nazwę Ханкенды (Chankiendy). W 1923, w czasach ZSRR, nazwę miasta zmieniono na Степанакерт (Stiepanakiert) na cześć ormiańskiego działacza partii bolszewickiej Stepana Szaumiana. W 1991 roku władze ówczesnej Azerbejdżańskiej SRR przywróciły miastu nazwę Xankəndi (Ханкəнди w ówcześnie stosowanym zapisie, orm. Խանքենդի), jednak tej zmiany nie uznały władze Górskiego Karabachu, sprawujące faktycznie kontrolę nad miastem, stosujące nazwę ormiańską Ստեփանակերտ (Stepanakert)[6].
Podczas wojny o Górski Karabach w latach 90. miasto było ostrzeliwane i bombardowane, głównie ze strony znajdującego się w rękach Azerów miasta Şuşa. Mimo tego przez całą wojnę w mieście działało wiele instytucji, np. szkoła średnia[5].
Od połowy października 2023 miasto pozostaje pod kontrolą Azerbejdżanu, co 16 października 2023 zostało przypieczętowane uroczystym przemarszem wojsk przez główną ulicę opuszczonego miasta oraz triumfatorskim przemówieniem wraz z wciągnięciem na maszt azerskiej flagi przez przezydenta kraju, İlhama Əliyeva[7].
Po ucieczce ludności ormiańskiej i wkroczeniu wojsk azerskich miasto niemal całkowicie się wyludniło[8] – według danych rządu azerskiego na pozostanie w nim zdecydowało się 98 dotychczasowych mieszkańców[8], a szacunki Czerwonego Krzyża mówiły wówczas o jedynie 20 członkach dawnej ormiańskiej społeczności[8]. Pod koniec 2024, w ramach kampanii zasiedlania miasta napływową ludnością Azerską, populacja wzrosła do ok. 8000 osób[3].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Budynek dawnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych Republiki Górskiego Karabachu -
-
Budynek dawnego Związku Bojowników o Wolność Arcachu -
Dawny hotel Armenia -
Budynek dawnej karabachskiej policji -
Fontanna na placu imienia Stepana Szaumiana -
Budynki przy rondzie placu Wolności
.jpg)
.jpg)
Ludzie związani z Chankendi
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Xankəndiyə komendant təyin edilib. Radio Wolna Europa, 2023-10-16. [dostęp 2023-12-08]. (azer.).
- ↑ В Ханкенди назначен комендант. APA, 2023-10-15. [dostęp 2023-12-08]. (ros.).
- ↑ a b Aslan Mammadli: Azerbaijan reports progress on major projects in Khankendi, Khojaly, and Aghdara districts for 2024. Trend News Agency, 2024-12-30. [dostęp 2025-09-19].
- ↑ Polski egzonim przyjęty na 127. posiedzeniu KSNG.
- ↑ a b c Frank Viviano. Odrodzenie Armenii. „National Geographic”. 3/2004. s. 24–45.
- ↑ Protokół z 127. posiedzenia KSNG. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej. s. 5. [dostęp 2024-01-16].
- ↑ Azerbaijani president visits Karabakh's abandoned main town. [dostęp 2024-02-03]. (ang.).
- ↑ a b c Nagorno-Karabakh's abandoned capital transforms under Azerbaijani rule. [dostęp 2024-02-03]. (ang.).