Cmentarz żydowski w Wielowsi

Cmentarz żydowski w Wielowsi
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Wielowieś
Typ cmentarza	wyznaniowy
Wyznanie	judaizm
Stan cmentarza	nieczynny
Powierzchnia cmentarza	0,3 ha
	Położenie na mapie Polski Cmentarz żydowski w Wielowsi
	Położenie na mapie województwa śląskiego Cmentarz żydowski w Wielowsi
	Położenie na mapie powiatu gliwickiego Cmentarz żydowski w Wielowsi
	Położenie na mapie gminy Wielowieś Cmentarz żydowski w Wielowsi
	50°30′22,16″N 18°37′51,62″E/50,506156 18,631006
	Multimedia w Wikimedia Commons

Cmentarz żydowski w Wielowsi – kirkut położony ok. 600 m od wsi Wielowsi w kierunku miejscowości Wojska, otoczony polami. Cmentarz ma powierzchnię 0,3 ha. Zachowało się na nim około 200 nagrobków.

Opis

Cmentarz żydowski w Wielowsi został założony pod koniec XVII wieku^[1]. Najstarszym nagrobkiem jest macewa Jonatana Blocha, założyciela gminy żydowskiej w Wielowsi^[2]. Jego syn Hirsz w 1749 zainicjował prace mające na celu ogrodzenie cmentarza. Według spisu sprzed 1915 najstarszym nagrobkiem na tym kirkucie była już dzisiaj nieistniejąca macewa Jitel, córki Aszyka, która zmarła w 1702^[3].

Z ogrodzenia zachowały się do dzisiaj jedynie słupy podtrzymujące bramę.

W obrębie cmentarza znajdują się cztery pomniki przyrody, dęby o imionach Jonatan (założyciel gminy żydowskiej w Wielowsi, Beracha (żona Jonatana), Król Dawid i Król Salomon (od Króla Dawida i Króla Salomona)^[4]. Jeszcze do niedawna zarośnięty i zaniedbany cmentarz został oczyszczony i uporządkowany przez miejscowego nauczyciela historii, Grzegorza Kamińskiego, któremu pomagali uczniowie wraz z miejscową ludnością^[5].

Galeria

Przypisy

↑ Burchard podaje datę powstania cmentarza jako XVIII
↑ Burchard podaje, że najstarszy zachowany nagrobek pochodzi z 1782, lecz nie podaje na czyim grobie stoi.
↑ zob. serwis kirkuty.xip.pl
↑ Górnośląskie Dziedzictwo Pomniki i cmentarze. [dostęp 2007-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-18)].
↑ Archiwum Gazety Wyborczej [online], serwisy.gazeta.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).

Bibliografia

Przemysław Burchard: Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce. Warszawa: 1990, s. 193.

Linki zewnętrzne

Cmentarz żydowski w Wielowsi
Film dokumentalny o akcji porządkowania cmentarza
Cmentarz żydowski w Wielowsi na portalu Wirtualny Sztetl

[1] Burchard podaje datę powstania cmentarza jako XVIII

[2] Burchard podaje, że najstarszy zachowany nagrobek pochodzi z 1782, lecz nie podaje na czyim grobie stoi.

[3] zob. serwis kirkuty.xip.pl

[4] Górnośląskie Dziedzictwo Pomniki i cmentarze. [dostęp 2007-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-18)].

[5] Archiwum Gazety Wyborczej [online], serwisy.gazeta.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]