Dąb (Jaworzno)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dąb
część Jaworzna
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miasto

Jaworzno

W granicach Jaworzna

– 1 stycznia 1958 (Jeleń)
– 1 lutego 1977 (Jaworzno)

SIMC

0940453

Powierzchnia

3,71 km²

Plan Dębu
Plan Dębu
Położenie na mapie Jaworzna
Mapa konturowa Jaworzna, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Dąb”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Dąb”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Dąb”
Ziemia50°08′15″N 19°15′40″E/50,137500 19,261111

Dąb – dawna wieś małopolska, od 1958 część osiedla Jeleń (od 1973 miasta Jelenia), a od 1977 część miasta Jaworzna (dzielnica Jeleń) w województwie śląskim.

Położony jest wśród terenów zalesionych, nad wschodnim brzegiem Zbiornika Dziećkowice, w ekstremalnie południowej części Jaworzna, przy granicy z województwem małopolskim, w które wbija się specyficznym klinem. Od Dębu jest około 10 km do centrum Jaworzna, oddzielonego połaciami zieleni. Dąb to typowa ulicówka; ulica przebiegająca przez miejscowość nosi nazwę Dąb.

W XIX w. w Dębie Austriacy ustalili gminę jednostkową i obszar dworski w powiecie chrzanowskim w Galicji. 31 grudnia 1900 roku gmina liczyła 199 mieszkańców na obszarze 104 ha, a obszar dworski liczył 9 osób na obszarze 261 ha[1].

Po powrocie do Polski w 1920 roku, Dąb stanowił gminę jednostkową w powiecie chrzanowskim w województwie krakowskim; 1 sierpnia 1934 stał się gromadą nowo utworzonej zbiorowej gminy Chełmek, wraz z Chełmkiem, Bobrkiem, Gorzowem i Gromcem[2].

Podczas II wojny światowej włączony do III Rzeszy jako Premseichen.

W związku z reformą znoszącą gminy jesienią 1954 roku, Dąb wraz z Jeleniem (ze zniesionej gminy Jaworzno) utworzył nową gromadę Jeleń w powiecie chrzanowskim w województwie krakowskim[3].

Gromadę Jeleń zniesiono 1 stycznia 1958 w związku z nadaniem jej statusu osiedla, przez co Dąb przestał być odrębną wsią, stając się integralną częścią Jelenia[4]. 1 stycznia 1973 Jeleń otrzymał prawa miejskie[5], przez co Dąb stał się obszarem miejskim.

1 lutego 1977 Jeleń (z Dębem) włączono do Jaworzna[6][7].

Znajduje się tu oczyszczalnia ścieków Jaworzno–Dąb.

Mimo że lasy na południe od Dębu należą na odcinku 500 m do Jaworzna, droga dojazdowa od południa należy do miasta Chełmka (mimo że centrum Chełmka znajduje się 5 km dalej), a zarazem do woj. małopolskiego. Znaczy to, że woj. małopolskie wdziera się specyficznym klinem (na szerokości szosy) między jaworznickie lasy, aż po Kanał Matylda, przy którym znajduje się pętla z przystankiem autobusowym o nazwie Jeleń Dąb Pętla. Tutaj też kończą kursowanie jaworznickie autobusy miejskie.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Gemeinde Dąb
  2. Dz.U. z 1934 r. nr 64, poz. 533
  3. Uchwała Nr 20/IV/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu chrzanowskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 17 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 29 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 50)
  4. Dz.U. z 1957 r. nr 59, poz. 317
  5. Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327
  6. Dz.U. z 1977 r. nr 3, poz. 13
  7. Dz.U. z 1977 r. nr 3, poz. 15