Datowanie metodą uranowo-torową
Metoda uranowo-torowa – metoda datowania bezwzględnego dla przedziału chronologicznego od 1 tys. do 300–350 tys. lat temu[1][2]. Opiera się na rozpadzie promieniotwórczym izotopów uranu i toru.
Metodę tę można stosować w datowaniu:
- skał bogatych w węglan wapnia
- nacieków jaskiniowych i raf koralowych
- zębów
- dzięki nowym technikom badawczym służy do datowania kości kopalnych
- próbuje się także datować nią torf
Metoda wykorzystuje rozpad dwóch izotopów uranu na pierwiastki pochodne: tor (230Th) i protaktyn, które ostatecznie rozpadają się w izotopy ołowiu (Pb). W przeciwieństwie do związków uranu, związki toru i protaktynu nie rozpuszczają się w wodzie. Tak więc uran wraz z wodą pobierany jest przez żyjące organizmy, a następnie gromadzi się w skorupkach i rafach koralowych, i od tego momentu zaczyna się gromadzenie produktów rozpadu promieniotwórczego (toru) w skałach.
Czas istnienia skał oblicza się mierząc stosunek ilości toru-230 do uranu-234. Czas połowicznego rozpadu 230Th wynosi ok. 75 tys. lat, a 234U – ok. 245 tys. lat. Bezpośrednio po utworzeniu skały nie ma w niej toru, powstaje on w wyniku rozpadu uranu, ale tor także rozpada się i po czasie równym kilka czasów połowicznego rozpadu stosunek ilości toru do uranu jest praktycznie stały, co ogranicza maksymalny czas stosowania metody.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Henry P. Schwarcz, Uranium series dating of Quaternary deposits, „Quaternary International”, 1, 1989, s. 7–17, DOI: 10.1016/1040-6182(89)90005-0 (ang.).
- ↑ Uranium-Thorium Dating, Department of Geosciences, University of Arizona [zarchiwizowane z adresu 2017-10-10] (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dorota Ławecka, Wstęp do archeologii, Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003.
- Colin Renfrew, Paul Bahn, Archeologia. Teorie, metody, praktyka, Warszawa: Wydawnictwo Prószyński i S-ka, 2002.