Dynia
Dynia (Cucurbita L.) – rodzaj roślin jednorocznych z rodziny dyniowatych obejmujący około 20 gatunków. W stanie dzikim występują w strefach klimatu gorącego i ciepłego Ameryki. Gatunkiem typowym jest Cucurbita pepo L.[2]
Spis treści
Morfologia[edytuj]
- Łodyga
- Płożąca się, wytwarza wąsy czepne.
- Owoce
- Duże jagody, jadalne, osiągające masę do 200 kg. Owoce uprawianej dyni olbrzymiej mogą przekraczać te rozmiary osiągając w rekordowych przypadkach nawet ponad 800 kg masy[3].
Systematyka[edytuj]
Pepo Mill.
- Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (2001...)
Rodzaj z rodziny dyniowatych z rzędu dyniowców, należących do kladu różowych w obrębie okrytonasiennych[1]. W obrębie rodziny: podrodzina Cucurbitoideae, plemię Cucurbiteae[4].
- Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Takht.), nadrząd Cucurbitanae Reveal, rząd dyniowce (Cucurbitales Dumort.), podrząd Cucurbitineae Engl., rodzina dyniowate (Cucurbitaceae Juss.,podrodzina Cucurbitoideae Kostel., plemię Cucurbiteae Dumort., podplemię Cucurbitinae E.G.O. Müll. & Pax in Engl. & Prantl, rodzaj dynia (Cucurbita L.)[5].
- Gatunki flory Polski[6]
- dynia olbrzymia (Cucurbita maxima Duch.) – gatunek uprawiany
- dynia piżmowa (Cucurbita moschata Duch.) – gatunek uprawiany
- dynia zwyczajna (Cucurbita pepo L.) – gatunek uprawiany
- Pozostałe gatunki[4]
- dynia figolistna (Cucurbita ficifolia Bouche.)
- Cucurbita argyrosperma C. Huber
- Cucurbita cordata S. Watson
- Cucurbita digitata A. Gray
- Cucurbita ecuadorensis H. C. Cutler & Whitaker
- Cucurbita foetidissima Kunth
- Cucurbita lundelliana L. H. Bailey
- Cucurbita okeechobeensis (Small) L. H. Bailey
- Cucurbita palmata S. Watson
- Cucurbita pedatifolia L. H. Bailey
- Cucurbita radicans Naudin
- Cucurbita ×scabridifolia L. H. Bailey
Zastosowanie[edytuj]
- Sztuka kulinarna. Dynie często są spożywane jako warzywa. Tłuszcze zawarte w pestkach dyni zaliczają się do pełnowartościowych tłuszczów roślinnych. Około 80% kwasów tłuszczowych to kwasy nienasycone, z czego 50-60% to wielokrotnie nienasycone. Kwasy nienasycone są niezbędnym elementem do budowy witaminy D, hormonów zwierzęcych, a także błon komórkowych. Kwasy tłuszczowe spełniają funkcję transportową enzymatycznych reakcji.
- Rośliny ozdobne. Niektóre gatunki są uprawiane dla ozdobnych owoców.
Przypisy
- ↑ a b Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-01-03].
- ↑ a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-28].
- ↑ Paweł: Największa dynia na świecie i w Polsce. rekordyguinessa.pl/. [dostęp 2013-10-25].
- ↑ a b Cucurbita (ang.). Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-03].
- ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Cucurbita (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-01-28].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland : a checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
