Dzierżążno (powiat tczewski)
53°50′30″N 18°42′48″E/53,841667 18,713333| wieś | |
.JPG) Kościół pw. św. Jakuba Apostoła Starszego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
295[2] |
| Strefa numeracyjna |
58 |
| Kod pocztowy |
83-132[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GTC |
| SIMC |
0167639 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tczewskiego  | |
Położenie na mapie gminy Morzeszczyn  | |
| 53°50′30″N 18°42′48″E/53,841667 18,713333[1]
| |
Dzierżążno – wieś kociewska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie tczewskim, w gminie Morzeszczyn przy drodze wojewódzkiej nr 234.
Historia
[edytuj | edytuj kod]We wsi utworzono pierwszą historycznie parafię na Kociewiu (prawdopodobnie w roku 1001 lub 1096). Pierwsza natomiast wzmianka pisana pochodzi z 1241[4]. W średniowieczu miejscowość zapisywana była jako: Zirinsna, Zerinssna, Zyrinsna, a od XV wieku: Dzierzązno, Dzierondzno, Dzierzążno. Wywodziło się to od słowa "dzerżęga", czyli "rzęsa wodna" (roślina ta porastała liczne w okolicy oczka wodne i stawy). Parafia od 1309 znalazła się na terenie państwa krzyżackiego. Po wojnie trzynastoletniej, w 1466, wieś powróciła do Polski, ale kościół uległ zniszczeniu i został odbudowany około 1570[5].
W 1772 miejscowość trafiła pod zabór pruski (Królestwo Prus), by w styczniu 1920 ponownie wrócić do Polski. 27 stycznia 1920 we wsi zatrzymały się na nocleg grupy żołnierzy 1. Pułku Ułanów Krechowieckich, obejmujące te tereny w imieniu Rzeczypospolitej. Lokalny proboszcz, Franciszek Filarski, działał społecznie na rzecz lokalnej społeczności. W 1922 odnowił kościół[5].
Podczas okupacji niemieckiej polscy mieszkańcy wsi, w tym proboszcz Edmund Zapałowski, byli represjonowani. Niemcy zniszczyli kapliczkę św. Jakuba przy drodze do Gniewu[5].
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa gdańskiego. Po 1945 we wsi powstało kilka bloków mieszkaniowych, mieszczących lokale dla pracowników tutejszego PGR-u[4].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]
Według rejestru zabytków NID na listę zabytków wpisane są[6]:
- kościół parafialny pw. św. Jakuba Apostoła Starszego, murowano-drewniany, 1580, 1768, nr rej.: A-1166 z 25.05.1987[7]
- kostnica, XIX, nr rej.: j.w.
- cmentarz przy kościele, nr rej.: j.w.
Inne miejscowości o nazwie Dzierżążno
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 28870
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 244 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b Jarosław Ellwart, Kociewie i Bory Tucholskie, Gdynia: Region, 2009, s. 40, ISBN 978-83-7591-092-6, OCLC 751381124.
- ↑ a b c Bogdan Badziong, Na drodze św. Jakuba Apostoła w Dzierżążnie, Lokalna Organizacja Turystyczna Kociewie, Tczew, 2021, s. 2-5
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2022-01-02].
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 309, ISBN 978-83-7495-133-3.
