Dziubaczek żółtoskrzydły
| Acompocoris pygmaeus | |||
| (Fallén, 1807) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
dziubaczek żółtoskrzydły | ||
| Synonimy | |||
| |||
Dziubaczek żółtoskrzydły[1] (Acompocoris pygmaeus) – gatunek pluskwiaka z podrzędu różnoskrzydłych i rodziny dziubałkowatych. Zamieszkuje palearktyczną Eurazję, a ponadto zawleczony został do Nearktyki. Bytuje na drzewach iglastych, gdzie poluje głównie na mszyce.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1807 roku Carla Fredrika Falléna pod nazwą Lygaeus pygmaeus. Jako lokalizację typową wskazano Pargas w Finlandii[2][3]. W 1875 roku Odo Reuter przeniósł go do rodzaju Acompocoris[4], a w 1909 roku George Willis Kirkaldy wyznaczył go gatunkiem typowym tegoż rodzaju[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Pluskwiak o podługowato-owalnym ciele długości od 2,5 do 3,5 mm. Głowa jest czarna z ciemnymi czułkami. Trójczłonowa, zakrzywiona kłujka w spoczynku sięga do środkowej lub tylnej pary bioder[6]. Przedplecze jest czarne[1], trapezowate z wyraźną obrączką apikalną na przedzie, wykraczającą całkowicie poza przednie kąty. Trójkątna[6] tarczka również jest czarna[1]. Półpokrywy są wyraźnie szagrynowane[6], zawsze jednolicie brudnożółte do brązowożółtych z jasną, zwykle przezroczystą zakrywką[6][1]. Zatułów ma trójkątny wierzchołek. Kanalik wyprowadzający gruczołów zapachowych zatułowia jest prawie prosty, jednak zewnętrznym końcem nieco odgięty dogłowowo, niewyniesiony ponad powierzchnię zatułowia. Odnóża tylnej pary niemal stykają się biodrami. Genitalia samca cechują się paramerami węższymi niż u A. brevirostris i krótszymi niż u A. alpinus. Samica charakteryzuje się rurką kopulacyjną wchodzącą w błonę międzysegmentalną po lewej stronie i pozbawioną wyrostka bocznego u podstawy[6].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Owad ten zasiedla lasy, rzadziej pojawiając się w parkach czy ogrodach. Bytuje na drzewach iglastych, w tym sosnach i modrzewiach. Zarówno larwy, jak i owady dorosłe są drapieżnikami żerującymi na mszycach, a rzadziej na innych owadach[6][1].
Gatunek pierwotnie palearktyczny. W Europie znany jest z Hiszpanii, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Luksemburga, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Polski, Czech, Słowacji, Białorusi, Ukrainy, Mołdawii, Chorwacji, Bułgarii, Albanii, Macedonii Północnej oraz europejskiej części Rosji. W Azji podawany jest z Turcji, syberyjskiej i dalekowschodniej części Rosji, Mongolii i północnych Chin. Ponadto zawleczony został do Kanady w Ameryce Północnej[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Acompocoris pygmaeus – Dziubaczek żółtoskrzydły. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2023-06-04].
- ↑ C.F. Fallén: Monographia Cimicum Sveciae. Hafniae: Proft, 1807, s. 73.
- ↑ Berend Aukema (red.): Acompocoris pygmaeus (Fallén, 1807) – Taxonomy and synonyms. [w:] Catalogue of Palearctic Heteroptera [on-line]. Naturalis Biodiversity Center. [dostęp 2023-06-04].
- ↑ O.M. Reuter. Bidrag till kännedomen om några Hemipterers Dimorphism. „Öfversigt af Kongl. Vetenskaps-Akademiens Förhandlingar”. 32, s. 49-58, 1875.
- ↑ G.W. Kirkaldy. List of the genera of the pagiopodous Hemiptera-Heteroptera, with their type species, from 1758 to 1904 (and also of the aquatic and semi-aquatic Trochalopoda). „Transactions of the American Entomological Society”. 32, s. 117-156, 1906.
- ↑ a b c d e f I.M. Kerzhner, Family Anthocoridae, [w:] P.A. Lehr (red.), Keys to the insects of the Far East of the USSR. Volume II. Homoptera and Heteroptera, Academy of Sciences of the USSR. Far East Branch. Institute of Biology and Soil Sciences, Leningrad: Nauka Publishing House (oryg.), US Department of Agriculture (ang. tłum.), 1988, s. 43-49.
- ↑ Berend Aukema (red.): Acompocoris pygmaeus (Fallén, 1807) – Distribution. [w:] Catalogue of Palearctic Heteroptera [on-line]. Naturalis Biodiversity Center. [dostęp 2023-06-04].