Edmund Saporski
| Imię i nazwisko urodzenia |
Sebastian Woś |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
| Odznaczenia | |
| |
Edmund Saporski ur. jako Sebastian Woś (ur. 19 stycznia 1844 w Starych Siołkowicach, zm. 6 grudnia 1933[1] w Kurytybie[2]) – polski geometra, pionier osadnictwa polskiego w Brazylii.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w 19 stycznia 1844 w Starych Siołkowicach koło Opola pod imieniem Sebastian Woś[3], z zawodu był geometrą[4]. W latach 60. XIX wieku wyjechał do Ameryki Południowej, prawdopodobnie uciekając przed służbą w armii niemieckiej[1]. W 1867 r. próbował osiedlić się w Urugwaju[4], ale rok później osiadł w Brazylii, gdzie pracował początkowo jako nauczyciel, a później członek zespołu projektującego linię kolejową[1].
Razem z księdzem Antonim Zielińskim z Blumenau, opracował plan przesiedlenia polskich imigrantów ze stanu Santa Catarina do bardziej przyjaznych terenów w stanie Parana. Dzięki zgodzie cesarza Brazylii Piotra II udało się rozpocząć przygotowania do przesiedlenia, które w 1871 r. zakończyło się przeprowadzką 16 polskich rodzin z Brusque w Santa Catarinie na wytyczone m.in. przez Saporskiego działki w Pilarzihno w okolicach Kurytyby.
Od 1874 Saporski pracował jako mierniczy, zajmował się także organizacją osadnictwa kolejnych grup polskich imigrantów w Paranie[1].
Był aktywnym uczestnikiem życia kulturalnego polskiej diaspory, pełnił funkcję redaktora Gazety Polskiej w Brazylii, prezesa Towarzystwa Tadeusza Kościuszki, a od 1912 r. jako pierwszy Polak pełnił funkcję posła do parlamentu stanowego[1] (w kadencji 1912–1913), zasiadał w komisji robót publicznych, a następnie w komisji policji wojskowej[3].
W 1953, dzięki staraniom Polonii, w Kurytybie odsłonięto pomnik Saporskiego[1].
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Edmund Woś-Saporski. [w:] Diaspora – almanach poświęcony Polonii na świecie [on-line]. Yourpoland. [dostęp 2012-04-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-24)]. (pol.).
- ↑ Sebastian Edmund Saporski (Woś-Saporski, pierwotnie Woś) [dostęp z dnia: 2016-03-03]
- ↑ a b Jerzy Mazurek: Kraj a emigracja: ruch ludowy wobec wychodźstwa chłopskiego do krajów Ameryki Łacińskiej (do 1939 roku). Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich Uniwersytetu Warszawskiego, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie, 2006, s. 55. ISBN 83-60093-20-2. [dostęp 2012-04-05].
- ↑ a b Walter Wiesław Gołębiewski. Polacy na emigracji w Ameryce Łacińskiej cz. 4. „Życie Kolorado”.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zdzisław Malczewski: Słownik biograficzny Polonii brazylijskiej. Warszawa: Centrum Studiów Latynoamerykańskych Uniwersytetu Warszawskiego, 2000.
- Eugeniusz Ciuruś: Polacy w Brazylii. Lublin: Polonijne Centrum Kulturalno-Oświatowe Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1977.