Florianów (Białoruś)
.jpg) Dwór Bochwiców na początku XX w. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet | |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
| Kod pocztowy |
225373 |
Położenie na mapie obwodu brzeskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
 53°05′30,7″N 26°15′59,0″E/53,091861 26,266389
| |
Florianów (biał. Флер’янова i ros. Флерьяново, hist. również Nowe Waszkowce, Waszkowce Nowe[2]) – wieś na Białorusi, w rejonie lachowickim obwodu brzeskiego, około 6 km na północ od Lachowicz.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Na miejscu Florianowa do około 1870 roku było czyste pole, bez żadnego drzewa i budynku[2]. Wtedy właśnie Jan Otto Bochwic (1835–1915), odziedziczywszy te dobra po swym ojcu, Florianie, znanym filozofie (vide historia Waszkowców), zbudował tu od zera swoją siedzibę, którą nazwał na cześć swego ojca. Jan Otto Bochwic był naczelnikiem okręgowym w powstaniu styczniowym, więźniem twierdzy w Dyneburgu, skazanym na śmierć i później ułaskawionym. Po Janie Ottonie majątek odziedziczył jego syn Tadeusz (1863–1930), kolejnym właścicielem był syn Tadeusza Jan Bochwic (1894–1937), ostatnimi właścicielami – spadkobiercy Jana[3].
Po III rozbiorze Polski w 1795 roku tereny, na których później powstał Florianów, wcześniej należące do województwa nowogródzkiego Rzeczypospolitej, znalazły się na terenie powiatu nowogródzkiego (ujezdu) kolejno guberni: słonimskiej, litewskiej, grodzieńskiej i mińskiej Imperium Rosyjskiego.
Po ustabilizowaniu się granicy polsko-radzieckiej w 1921 roku Florianów znalazł się na terenie Polski, w gminie Lachowicze w powiecie baranowickim województwa nowogródzkiego, od 1945 roku – w ZSRR, od 1991 roku – na terenie Republiki Białorusi.
Dwór[edytuj | edytuj kod]
Dwór wybudowany przez Jana Ottona był niewielkim, na wysokiej podmurówce, parterowym domem z piętrową częścią środkową i werandą od strony ogrodu. Był przykryty gładkim dachem gontowym. Wkrótce dom okazał się zbyt mały i właściciel dobudował z jednej strony murowaną przybudówkę, a z drugiej – nowy piętrowy, murowany neogotycki korpus, zwieńczony blankami i wieżyczkami. Po rozbudowie dom liczył 19 pomieszczeń. Przed domem był kolisty gazon (z wielką lipą pośrodku), a dalej – lipowa aleja prowadząca do ozdobnej, murowanej bramy z żeliwnymi skrzydłami, zabranymi przez Niemców w czasie I wojny światowej na armaty[3].
Za domem był wielki park krajobrazowy, do którego Jan Otto sprowadził wiele rzadkich gatunków drzew. Dumą właściciela był również rozległy sad[2].
Za czasów Tadeusza Bochwica, którego żoną była Bronisława z domu Cywińska, przed I wojną światową Florianów był ważnym ośrodkiem polskiego życia kulturalnego. Bochwicowie byli zaprzyjaźnieni z Elizą Orzeszkową, która była tu częstym gościem. Bywali tu Władysław Reymont z żoną Aurelią, Józef Kotarbiński z żoną Lucyną, Henryk Nusbaum, Janusz Strachocki, sąsiedzi: Radziwiłłowie z Nieświeża, Kazimierz Zdziechowski z Rakowa, Rejtanowie z Hruszówki i wiele innych postaci polskiego świata kultury[3][4].
We dworze przez lata mieściły się biura miejscowego kołchozu. Obecnie dwór jest w prywatnych rękach byłego pracownika kołchozu, który stara się go zachować w dobrej formie. Zachowały się fragmenty lipowej alei wiodącej do dworu oraz parku krajobrazowego otoczonego sadem. W parku rośnie Dąb Orzeszkowej, posadzony przez pisarkę w 1909 roku, o czym informuje tabliczka w języku białoruskim[5][6]. Dwór i zabudowania gospodarcze popadają w ruinę[4][6][7].
Majątek w Florianowie jest opisany w 2. tomie Dziejów rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej Romana Aftanazego[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu brzeskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
- ↑ a b c Waszkowce Nowe, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 145.
- ↑ a b c d Floryanów, [w:] Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 2: Województwa brzesko-litewskie, nowogrodzkie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1993, s. 208–209, ISBN 83-04-03784-X, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
- ↑ a b Флерьяново, усадьба Бохвицей. W: Анатолий Тарасович Федорук: Старинные усадьбы Берестейщины. Mińsk: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2004, s. 483–487. ISBN 985-11-0305-5. [dostęp 2015-10-10]. (ros.).
- ↑ Florianów na stronie Radzima.org. [dostęp 2015-10-10].
- ↑ a b Флерьяново na stronie Atlas Białorusi. [dostęp 2015-10-10]. (ros.).
- ↑ Фларыянава (Флeр'янова), Florianów, Флорианово. W: Леанід Міхайлавіч Несцярчук: Замкі, палацы, паркі Берасцейшчыны. Mińsk: БЕЛТА, 2002, s. 233–234. ISBN 985-6302-37-4. [dostęp 2015-10-10]. (biał.).