Franciszek Barteczek

Franciszek Florian Barteczek
	kapitan
Data i miejsce urodzenia	3 maja 1891 ; Dziećmorowice
Data i miejsce śmierci	14 stycznia 1983 ; Jasienica
	Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier, ; Wojsko Polskie
Jednostki	31 Pułk Piechoty Obrony Krajowej, ; 7 Pułk Piechoty Ziemi Cieszyńskiej
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa, ; wojna polsko-ukraińska, ; III powstanie śląskie
	Odznaczenia
	;

Franciszek Florian Barteczek (ur. 3 maja 1891 w Dziećmorowicach, zm. 14 stycznia 1983 w Jasienicy) – polski nauczyciel i działacz społeczny, jeden z przywódców przewrotu w Cieszynie w 1918, kapitan piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys

Urodził się w rodzinie chałupnika Franciszka (1863–1895) i Marii Lankocz (ur. 1868). Wcześnie stracił ojca. Ukończył szkołę ludową w Dziećmorowicach. Później uczył się niemieckiej szkole wydziałowej, skąd przeniósł się do polskiej „paralelki” przy seminarium nauczycielskim w Cieszynie. Maturę zdał w 1912. W latach 1912–1913 odbył służbę wojskową w cesarskim i królewskim 31 pułku strzelców w Cieszynie. Od 15 września 1913 przez rok uczył w Dziećmorowicach.

Zmobilizowany w czasie I wojny światowej służył w cesarskiej i królewskiej armii. Ranny pod Lublinem, został odesłany do szkolenia oddziałów zapasowych 31 pułku strzelców w Cieszynie.

Był jednym z polskich oficerów, którzy przygotowali przewrót wojskowy w Cieszynie w 1918. Zasługą Barteczka było zajęcie 31 października 1918 składu broni i amunicji na strzelnicy w Boguszowicach. Uczestnik obrony Śląska Cieszyńskiego od 23 stycznia do 13 lutego 1919. Później z batalionem 7 pułku piechoty Ziemi Cieszyńskiej został wysłany do obrony Lwowa. 27 sierpnia 1919 otrzymał urlop. Komendant placu i adiutant dowódcy garnizonu w Cieszynie od 2 października 1920 do 3 maja 1921. Uczestnik III powstania śląskiego.

31 sierpnia 1921 został przeniesiony do rezerwy, w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919. W 1924 był oficerem rezerwy 75 pułku piechoty w Chorzowie, a dziesięć lat później pozostawał na ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień w Bielsku i zajmował 795 lokatę na liście starszeństwa oficerów rezerwy piechoty.

Później uczył w szkołach wydziałowych żeńskiej i męskiej w Cieszynie. Kierownik szkoły w Leszczynach (powiat rybnicki), od 1925 w Jasienicy. Od 1925 został prezesem regionalnego koła Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Jasienicy^[1]. Po zajęciu Zaolzia w 1938 został komisarzem rządowym w Nowym Boguminie.

W 1939, po wybuchu II wojny światowej, udał się na wschód, gdzie po miesiącu został aresztowany na polecenie władz radzieckich. Zwolniony, był nauczycielem w polskiej szkole w Pnikucie. Gdy na te tereny wkroczyli Niemcy, pod fałszywym nazwiskiem ukrywał się przed nimi na terenach powiatu mościckiego i brzeskiego.

Kierownik szkoły w Jasienicy od 1948 do 1949, pracował do 1958 jako księgowy, gdyż z przyznanej mu emerytury nie był w stanie utrzymać rodziny. W 1982 roku został uhonorowany Śląską Nagrodą im. Juliusza Ligonia^[2]. Zmarł w Jasienicy 14 stycznia 1983 roku. Pochowany na cmentarzu w Jasienicy.

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 6315 (17 maja 1922)^[3]
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1922)^[4]
Krzyż Walecznych (1922)^[5]
Srebrny Krzyż Zasługi (9 września 1924)^[6]
Krzyż za Obronę Śląska Cieszyńskiego II kl. (2 października 1919)^[7]

Przypisy

↑ Ogrodziński 1937 ↓, s. 210.
↑ Marcin Boratyn: Laureaci Nagrody im. Juliusza Ligonia z powstańczym życiorysem. e-civitas.pl, 2021-06-29. [dostęp 2022-06-13]. (pol.).
↑ „Dziennik Personalny” (R.3, nr 20), Warszawa, 15 lipca 1922, s. 495 .
↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 32.
↑ Rozporządzenie Kierownika M.S.Wojsk. L. 441.22 G. M. I. z 1922 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 8, s. 252)
↑ M.P. z 1924 r. nr 209, poz. 640 „w uznaniu zasług, położonych dla przyłączenia Śląska do Polski”.
↑ Franciszek Latinik: Walka o Śląsk Cieszyński w r. 1919. Cieszyn: 1934, s. 141. [dostęp 2020-05-06].

Bibliografia

Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 300, 425.
Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 11, 912.
Wincenty Ogrodziński: Dzieje Dzielnicy Śląskiej „Sokoła”. Katowice: TG Sokół w Katowicach, 1937.
Danel R., Przewrót, „Kalendarz Cieszyński 1988”, Cieszyn 1987, s. 73.
Danel R., Buława E., Świt nad Olzą, Cieszyn 1988, s. 57.
Golec J., Bojda S., Słownik biograficzny ziemi cieszyńskiej, t. 2, Cieszyn 1995, s. 19.

[CITEREFOgrodziński1937210-1] Ogrodziński 1937 ↓, s. 210.

[2] Marcin Boratyn: Laureaci Nagrody im. Juliusza Ligonia z powstańczym życiorysem. e-civitas.pl, 2021-06-29. [dostęp 2022-06-13]. (pol.).

[3] „Dziennik Personalny” (R.3, nr 20), Warszawa, 15 lipca 1922, s. 495 .

[4] Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 32.

[5] Rozporządzenie Kierownika M.S.Wojsk. L. 441.22 G. M. I. z 1922 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 8, s. 252)

[6] M.P. z 1924 r. nr 209, poz. 640 „w uznaniu zasług, położonych dla przyłączenia Śląska do Polski”.

[7] Franciszek Latinik: Walka o Śląsk Cieszyński w r. 1919. Cieszyn: 1934, s. 141. [dostęp 2020-05-06].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]