Franciszek Michejda
 aut. Heinrich Jandaurek | |
| Data i miejsce urodzenia |
3 października 1848 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
pastor |
| Narodowość |
polska |
| |
Franciszek Michejda (ur. 3 października 1848 w Olbrachcicach, zm. 12 lutego 1921 w Nawsiu) – polski duchowny ewangelicko-augsburski, działacz narodowy na Śląsku Cieszyńskim, członek korespondent Towarzystwa Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswilu od 1895 roku[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był najstarszym z siedmiu synów Franciszka Michejdy i jego pierwszej żony Anny z domu Czech; bratem Jana Michejdy, Karola Michejdy i Jerzego Michejdy. Naukę szkolną odbył w szkole ludowej w Olbrachcicach. Później uczył się w gimnazjum ewangelickim w Cieszynie. Ukończył je w 1867 roku. Następnie studiował teologię na Wydziale Teologii Ewangelickiej w Wiedniu, później w Lipsku i Jenie. Po zakończeniu studiów był wikariuszem w Bielsku, później w Brygidowie koło Stryja, by 1874 roku powrócić na Śląsk Cieszyński. Został wtedy pastorem zboru w Nawsiu, którym był do końca życia. Po I wojnie światowej został seniorem zborów ewangelickich Śląska Cieszyńskiego.
Wspierał wiele instytucji gospodarczych oraz towarzystw oświatowych. Był współzałożycielem "Przyjaciela Ludu" i "Dziennika Cieszyńskiego" oraz redaktorem "Przeglądu Politycznego" i "Rolnika Śląskiego". Był prezesem Towarzystwa Ewangelickiego Oświaty Ludowej w Cieszynie, które wydawało polskie książki rozpowszechniane m.in. na Mazurach. Odegrał ważną rolę w organizowaniu Gazety Ludowej w Ełku w 1886 roku, współpracując w tej sprawie z Antonim Osuchowskim. Był członkiem Ligi Narodowej[2].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Ożenił się z Anną z Roiczków, miał 5 synów i córki. Jego synami byli m.in. Władysław i Tadeusz, a wnukiem Andrzej Rieger.
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
W dniu 18 listopada 2013 roku Sejmik Województwa Śląskiego podjął uchwałę upamiętniającą zasłużonego pastora, współtwórcę ruchu narodowego i oświatowego na Śląsku Cieszyńskim. Treść uchwały wskazuje między innymi, że
„ks. Michejda otoczony jest powszechnym szacunkiem i estymą wśród mieszkańców Ziemi Cieszyńskiej, w tym Zaolzia znajdującego się na terenie Republiki Czeskiej. Jego spuścizna jako działacza narodowego i oświatowego zasługuje na upowszechnienie wśród mieszkańców całego Śląska.”
Przed podjęciem uchwały laudację na temat pastora wygłosił wicewojewoda śląski, Piotr Spyra. Prelegent mówił między innymi, że znaczenie Michejdy jest porównywalne z urodzonym 25 lat później Wojciechem Korfantym, zdaniem Spyry:
„Taką rolę, jak dla Górnego Śląska pod panowaniem pruskim odgrywał Wojciech Korfanty, taką dla Śląska Cieszyńskiego odegrał ks. Michejda”
Podobne były też ich drogi życiowe. Obaj działali w polskich organizacjach oświatowych, dokonywali podobnych wyborów politycznych związanych z działalnością w obozie narodowym i podobnie istotny był ich wpływ na ówczesne polskie organizacje polityczne. Za porażkę ks. Michejdy uznał fakt włączenia po I wojnie światowej Zaolzia w granice państwa czechosłowackiego.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Encyklopedia Powszechna PWN (tom 3) z 1975
- Robert Klimowicz: Ełk karty z dziejów miasta i okolic. Gryfix, 2009. ISBN 978-83-927693-1-6.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Franciszek Michejda – publikacje w bibliotece Polona