Frontside

To jest dobry artykuł
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Frontside
Ilustracja
Frontside podczas trasy Mystic Tour (2007)
Rok założenia

1993

Pochodzenie

 Polska, Sosnowiec

Gatunek

hardcore, metalcore[1], deathcore[1], death metal[1], rock, heavy metal

Wydawnictwo

Shing Records, Metal Mind, Mystic Production

Powiązania

Totem

Strona internetowa

Frontside – polski zespół wykonujący muzykę z pogranicza szeroko pojętego rocka i heavy metalu. Grupa powstała w 1993 w Sosnowcu początkowo wykonując hardcore[2]. W latach kolejnych zespół zwrócił się w stronę metalcore'u i deathcore'u[3][4]. Ostatni, wydany w 2014 roku album Frontside pt. Sprawa jest osobista stanowi stylistycznie odejście zespołu od metalcore'u na rzecz muzyki rockowej.

W swej twórczości grupa porusza takie zagadnienia jak wojna, problemy społeczne czy miłość[5]. Przez krótki okres działalności zespołu w tekstach dominowała tematyka biblijna[6]. Zespół wydał siedem albumów polskojęzycznych oraz trzy anglojęzyczne. W 2003 roku nagrodzony Nagrodą Polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyk za album I odpuść nam nasze winy.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Początki[edytuj | edytuj kod]

Zespół został założony w 1993 roku przez wokalistę Sebastiana „Astka” Flasza i wówczas perkusistę Mariusza „Demona” Dzwonka po rozpadzie ich własnych zespołów Dirty Flower i My life[6][7][8]. W latach 19941997 ukazały się trzy albumy demo: Nie ma nadziei, nie ma strachu (1994, Pełzacz distro), Nigdy do końca nie zaufaj (1995, Psy Wojny Records) oraz Moja własna tolerancja (1997, Enigmatic Records). W początkowym okresie działalności (2. poł. lat 90.) dwóch członków zespołu, wokalista „Astek” i perkusista „Dzwonek”, reprezentowało zasady straight edge[9].

Nasze jest królestwo..., I odpuść nam nasze winy (2000−2003)[edytuj | edytuj kod]

Dariusz „Daron” Kupis

W 2000 roku wydany został album demo Początek ery nienawiści wydany wspólnie z 1125 nakładem Shing Records.

Pierwsza samodzielna płyta studyjna ukazała się 12 czerwca 2001 roku. Materiał zarejestrowany został w studiu Mamut i wydany został nakładem wytwórni Metal Mind[10]. Na albumie, oprócz utworów w języku polskim znalazły się także z tekstami angielskimi tworząc łącznie 80 minut muzyki. Zespół na temat brzmienia albumu wyraził się w następujący sposób:

Zamierzaliśmy osiągnąć klarowne, przejrzyste i przy tym niesamowicie miażdżące brzmienie. Wydaje nam się, że cel ten został osiągnięty, od pierwszych dźwięków słychać, że sound wciska w fotel. Sądzimy, że fani ciężkiego grania odkryją wartość tej płyty, ponieważ zawiera ona elementy charakterystyczne dla thrash, death metalu i oczywiście hardcore. Brzmienie jest naprawdę powalające, teksty bezpośrednie i szczere, a same kompozycje są naprawdę różne, od szybkich, agresywnych kawałków do prawdziwych walców. Naszą muzykę adresujemy do ludzi o otwartych sercach i umysłach, do ludzi, którzy zauważyli, że ostatnio nie było w Polsce ciekawego debiutu[10].

W 2002 roku Frontside podpisał kontrakt z Mystic Production, którego nakładem ukazał się w grudniu drugi album studyjny, I odpuść nam nasze winy. W studiu Mamut, oprócz członków zespołu, gościnnie swoje partie zarejestrowali Piotr Luczyk, Marcin „Novy” Nowak oraz Lech „Blackpitfather” Śmiechowicz, gitarzysta Horrorscope[11]. Dobre przyjęcie albumu zapewniło grupie kontrakt płytowy ze szwedzką wytwórnią Regain Records[4].

Album promowany był podczas trasy koncertowej trwającej od 4 do 12 grudnia, na której supportował Behemotha oraz szwedzką grupę Darkane[12]. Rok później, 7 listopada 2003 roku, grupa była gościem specjalnym Mystic Festival zorganizowanego w Hali Ludowej we Wrocławiu. Oprócz Frontside na scenie wystąpili Kat, Edguy oraz Iron Maiden[4].

W listopadzie 2003 roku następcą Simona został Dariusz „Daron” Kupis, gitarzysta zespołu One Shot Eye[13]. Niedługo później, 12 grudnia, zespół świętował dziesięciolecie powstania. Z tej okazji w rodzinnym Sosnowcu odbyła się impreza urodzinowa pod szyldem „Dekada Terroru 1993-2003”. Oprócz jubilatów, w klubie „Antidotum” wystąpili Parricide, In A House Of Brick oraz Funky Koval[14].

Zmierzch bogów, Absolutus (2004–2006)[edytuj | edytuj kod]

Wojciech Nowak

W pierwszych tygodniach 2004 roku nakładem Regain Records ukazała się anglojęzyczna płyta Forgive Us Our Sins. W przeddzień jej wydania grupę opuścił założyciel i wokalista, Sebastian „Astek” Flasza. W oświadczeniu przygotowanym przez Demona, lidera Frontside, przeczytać można:

Astek opuścił Frontside, niestety to fakt! Nie mogę ujawnić wszystkich szczegółów i powodów jego decyzji. To jego życie i jego wybór! Mogę tylko powiedzieć, że teraz zacznie wszystko od początku w zupełnie nowych okolicznościach. Ciężko będzie nam zastąpić tak charyzmatycznego frontmana i wokalistę. Astek będzie zawsze w naszych sercach!

Liczyliśmy się z taką sytuacją od pewnego czasu, mieliśmy jednak nadzieję, że do tego nie dojdzie. Pewnych spraw nie da się odkręcić, a z innymi trzeba sobie radzić. Spędziliśmy razem ponad 10 wspaniałych lat. W tym momencie czujemy ogromną pustkę i tak jak wy zastanawiamy się, co będzie dalej. W przeddzień premiery naszej płyty na europejskim rynku zostaliśmy bez wokalisty, a to nie jest sytuacja komfortowa. Pracujemy jednak nad nową płytą i mamy już gotowych dziewięć utworów. Zaczynamy wszystko od podstaw i mamy nadzieję, że będziecie z nami[15].

9 marca 2004 w warszawskim klubie „Traffic” podczas gali rozdania Fryderyków, zespół otrzymał statuetkę w kategorii „Album Roku – Heavy Metal” za album I odpuść nam nasze winy z 2002 roku[16].

Od sierpnia 2004 wokalistą zespołu był się Marcin „Auman” Rdest, współpracujący z zespołem Totem[17]. Sesja nagraniowa nowego albumu rozpoczęła się 9 sierpnia i podczas niej zarejestrowano 13 utworów z czego na album trafiło 11. Od 8 września trwały miksy i mastering płyty. Zmierzch bogów. Pierwszy krok do mentalnej rewolucji ukazał się 11 września 2004 roku nakładem Mystic Production[18]. Autorem partii solowych na albumie jest Dariusz „Daron” Kupis[13].

Materiał wydaje się być bardziej przejrzysty, kładliśmy duży nacisk na ciekawe aranżacje, wszystko pod kątem nowego wokalisty, który dysponuje różnorodnym wokalem. Pewnym novum są również teksty. Zwykle były pisane na ostatnią chwile w studio, teraz rozpoczynając sesje mieliśmy gotowe liryki i właściwie poukładane linie wokalne. W porównaniu z poprzednią produkcją brzmienie będzie masywniejsze ale zachowa ten sam agresywny charakter i specyficzną dla nas barwę[18].

Mariusz „Demon” Dzwonek:

W ramach promocji płyty Zmierzch Bogów oraz, wydanej równolegle, Demigod zespołu Behemoth, obie grupy wyruszyły wspólnie od 11 do 14 października w małą trasę promocyjną obejmującą Kraków, Katowice, Wrocław i Warszawę[19].

Pierwszym singlem został utwór „Naszym przeznaczeniem jest płonąć”. Teledysk powstawał w listopadzie przez dwa dni, gościnne wystąpiła w nim Monika Ciemny[20]. Klip zadebiutował w styczniu 2005 roku na łamach serwisu Interia.pl[21].

W marcu zespół ruszył w ogólnopolską trasę koncertową wraz z Pandemonium i Behemoth, podczas której promował swój najnowszy album[22]. W maju grupa po raz kolejny wystąpiła na Mystic Festival poprzedzając m.in. Primal Fear oraz ponownie Iron Maiden[23], a 6 sierpnia zaprezentowała się podczas drugiego dnia XI Przystanku Woodstock[24] Na przełomie października i listopada Frontside udał się w trasę Metal Union Roadtour 2005, którą dzielił razem z Hedfirst, Sunrise oraz Al Sirat[25]. W grudniu nagroda Fryderyka za album I odpuść nam nasze winy została przekazana na aukcję Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Jak twierdzi Demon:

To dla nas ważne wyróżnienie, które dało nam wiele radości, ale my już zdążyliśmy się nim nacieszyć. Teraz istotny jest fakt, że ta nagroda może mieć zupełnie inne, a co najważniejsze istotniejsze znaczenie[26].

Na początku roku 2006 wraz z zespołami Hate oraz Neolith grupa wystąpiła na dwóch koncertach w Białorusi w Homlu i Mińsku[27]. Niedługo później ukazała się reedycja albumów Początek ery nienawiści oraz I odpuść nam nasze winy wydana na jednej płycie nakładem Mystic Production. W tym samym czasie zespół pracował nad kolejna płyta studyjną – w na początku maja muzycy ukończyli prace nad warstwą muzyczną zapowiadając premierę na 6 czerwca[28]. W maju Frontside, wraz z Decapitated oraz brytyjskim Biomechanical, odbył trasę koncertową w Wielkiej Brytanii i Irlandii występując m.in. w Dublinie i Londynie[29][30].

Na początku czerwca zespół podpisał kontrakt płytowy z niemiecką wytwórnią Dockyard1[31]. 22 lipca grupa ponownie wystąpiła za granicą – na ukraińskim festiwalu nad Morzem Czarnym reprezentując Polskę wraz z zespołem Hunter[32]. Prace nad albumem Absolutus zakończyły się we wrześniu. Płyta nagrana została w olkuskim studiu „Zed” i łódzkim „Toya Sound Studio”, gdzie zarejestrowano 14 utworów[33]. Grupa zdecydowała się na pracę z dwoma realizatorami, o czym opowiada Demon:

Po raz pierwszy pracujemy z dwoma realizatorami, w dwóch różnych studiach! To pozwala na wyeliminowanie pomyłek i w miarę obiektywne spojrzenie na całość nagrań. Tym razem prawie wcale nie wtrącamy się w miksy, daliśmy wolną rękę realizatorom w pierwszej kolejności. Swoje sugestie przedstawiamy, dopiero gdy przedstawią nam gotowy utwór. My jesteśmy od pisania muzyki, oni są fachowcami w swojej dziedzinie i niejednokrotnie ich wiedza teoretyczna sprawdziła się w praktyce![33]

Teoria konspiracji (2007−2010)[edytuj | edytuj kod]

Tomasz „Toma” Ochab

W połowie grudnia 2006, we Wrocławskiej Wytwórni Filmowej nakręcono teledysk do singla „Wybraniec”. Wyprodukowany został przez Inbornmedia oraz wyreżyserowany przez Macieja Pawełczyka oraz Radosława Wikierę. Klip ukazał się w styczniu 2007[34]. W tym samym miesiącu ogłoszono plan 29 koncertów odbywających się w marcu w ramach Mystic Tour 2007 na które oprócz muzyków Frontside wyruszyli Rootwater, Virgin Snatch i Hunter[35]. W czerwcu ukazał się koncertowy teledysk do utworu „Wspomnienia jak relikwie” a 2 lipca premierę miała anglojęzyczna wersja albumu Zmierzch bogówTwilight of the Gods[36].


17 grudnia grupa rozpoczęła trasę po Rosji i Białorusi obejmującą 7 koncertów[37], a następnie 7 stycznia 2008 wystąpiła obok Behemotha i Vadera na koncercie poświęconym pamięci Witolda „Vitka” Kiełtyki, zmarłego perkusisty Decapitated[37] oraz w czerwcu w Szczytnie na Hunter Fest 2008.

W sierpniu 2008 zespół zakończył trwające od stycznia nagrywanie nowego albumu. Jeszcze przed jego ukazaniem się, premierę miał pierwszy singel promujący – „Zapalnik”, nagrywany przy pomocy grupy ASG „Formacja Śląsk” na terenie starego poligonu wojskowego w Mikołowie[38]. Album Teoria konspiracji wydany został 18 listopada nakładem Mystic Production[39], uzyskując nominację do Fryderyka w kategorii „Heavy”.

W styczniu 2009 premierę miał kanał zespołu na portalu YouTube. 13 marca, w ramach „Vans Off The Wall Music Tour 2009”, Frontside wystąpił razem z The Supergroup na 12 koncertach w całej Polsce.

Zniszczyć wszystko (2010–2014)[edytuj | edytuj kod]

Na 25 października 2010 wytwórnia Mystic zapowiedziała wydanie nowego albumu Frontside – Zniszczyć wszystko[40]. Grupa zamierza promować album podczas trasy „Zniszczyć wszystko tour 2010” zaplanowanej na czas od 4 do 28 listopada 2010.

W marcu 2012 roku zespół odbył w Polsce trasę koncertową pod nazwą Deathcore Legion Tour. W tournée uczestniczyły także zespoły Annotations of an Autopsy, My Autumn oraz Drown My Day. W Krakowie i Warszawie wystąpił także zespoły Textures i Sylosis. Ponadto w wielu miastach zagrały lokalne supporty takie jak: Hidden Scars, Dust n Brush, Imazighen, Fateborn, Ogotay oraz Day Before Death.

Dalsza historia (od 2014)[edytuj | edytuj kod]

W kolejnych latach grupa wydała następne płyty studyjne: Sprawa jest osobista (2014), Prawie martwy, Zmartwychwstanie (2018).

W styczniu 2021 poinformowano o odejściu ze składy wokalisty Marcina „Aumana” Rdesta[41]. W czerwcu 2022 ogłoszono poszukiwanie nowego wokalisty[42]. W grudniu 2022 został awizowany w tej roli muzyk o imieniu Wojciech i pseudonimie „Mollie”, dotychczasowy perkusista formacji Limerent[43].

Muzycy[edytuj | edytuj kod]

Obecny skład zespołu
  • Mariusz „Demon” Dzwonek – perkusja (1993–1996), gitara (od 1996)
  • Dariusz „Daron” Kupis – gitara (od 2003)
  • Wojciech Nowak – gitara basowa (od 1997)
  • Tomasz „Toma” Ochab – perkusja (od 2005)
  • Wojciech „Mollie” Moliński – śpiew (od 2022)
Muzycy koncertowi
  • Łukasz „Pachu” Pach – śpiew (2007)
Byli członkowie zespołu
  • Marcin „Auman” Rdest – śpiew (2004−2021)
  • Sebastian „Astek” Flasza – śpiew (1993−2004)
  • Szymon „Simon” Dzieciaszek – gitara (1996−2003)
  • Paweł „Destroy” Śmieciuch – perkusja (1996−2003)
  • Wojciech Sitarz – gitara (1993−1995)
  • Robert Siwek – gitara (1993−1995)
  • Michał Markowicz – gitara basowa (1993−1997)
Oś czasu

Dyskografia[edytuj | edytuj kod]

Albumy studyjne
Rok Tytuł Pozycja na liście
POL
2001 Nasze jest królestwo... /
Our is kingdom...
  • Data: 2001
  • Wydawca: Metal Mind Productions
2002 I odpuść nam nasze winy /
Forgive Us Our Sins
  • Data: 2002
  • Wydawca: Mystic Production
19[44]
2004 Zmierzch bogów /
Twilight of the Gods
  • Data: 11 października 2004
  • Wydawca: Mystic Production
2006 Absolutus
  • Data: 23 października 2006
  • Wydawca: Mystic Production
2008 Teoria konspiracji
  • Data: 24 listopada 2008
  • Wydawca: Mystic Production
2010 Zniszczyć wszystko[45]
  • Data: 25 października 2010
  • Wydawca: Mystic Production
43[46]
2014 Sprawa jest osobista
  • Data: 7 marca 2014
  • Wydawca: Mystic Production
11[47]
2015 Prawie martwy
  • Data: 18 marca 2015
  • Wydawca: Mystic Production
2018 Zmartwychwstanie
  • Data: 14 września 2018
  • Wydawca: Mystic Production
12[48]
„—” pozycja nie była notowana.
Notowane utwory
Rok Tytuł Pozycja na liście Album
Turbo
Top

[49]
PRO
[50]
2014 „Wszystko albo nic" 4 Sprawa jest osobista
„Ewolucja albo śmierć” (gościnnie: Piotr Rogucki) 9 39
„—” pozycja nie była notowana.
Kompilacje
Rok Tytuł
2000 Początek ery nienawiści (split z zespołem 1125)
  • Data: 2000
  • Wydawca: Shing Records
2009 Korzenie
  • Data: 14 grudnia 2009
  • Wydawca: Mystic Production
Dema
Rok Tytuł
1994 Nie ma nadziei, nie ma strachu
  • Data: 1994
  • Wydawca: Pełzacz distro
1995 Nigdy do końca nie zaufaj
  • Data: 1995
  • Wydawca: Psy Wojny Records
1997 Moja własna tolerancja
  • Data: 1997
  • Wydawca: Enigmatic Records

Teledyski[edytuj | edytuj kod]

Rok Tytuł Reżyseria/Realizacja Album
2002 „Bóg stworzył szatana" Kvass[51] I odpuść nam nasze winy
2004 „God Created Satan" Forgive Us Our Sins
2005 „Naszym przeznaczeniem jest płonąć" Shary[51] Zmierzch bogów. Pierwszy krok do mentalnej rewolucji
2006 „Wybraniec" Inbornmedia, Maciej Pawełczyk,
Radosław Wikiera, Jakub Jakielaszek[52][51]
Absolutus
„Wspomnienia jak relikwie" Frontside
2008 „Zapalnik" Frontside[53] Teoria konspiracji
2011 „Dopóki moje serce bije" Mateusz Winkiel, Mania Studio[54] Zniszczyć wszystko
2012 „Granica rozsądku" Marcin Łaskawiec, Michał Pukowiec[55]
„Zniszczyć wszystko" Mania Studio[56][57][58][59]
2014 „Legenda" Sprawa jest osobista
„Ewolucja albo śmierć"
2015 „Lubię pić" Prawie martwy
„Ona jest zła" Jakub Lorentz[60]
2018 „Krew, Ogień, Śmierć" Marcin Halerz[61] Zmartwychwstanie
2019 „Zmartwychwstanie" Lesław Nowak[62]

Nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

Rok Kategoria Nagroda Nota
2003 album roku rock/metal (I odpuść nam nasze winy) Fryderyk Nagroda[16]
2010 Najlepszy gitarzysta (Mariusz Dzwonek) Plebiscyt Magazynu Gitarzysta, 2010 5 miejsce[63]
Najlepsza płyta – Polska (Zniszczyć wszystko) 1 miejsce[63]
Najlepszy utwór („Nie ma we mnie boga”) 1 miejsce[63]
2011 Płyta roku – Polska (Zniszczyć wszystko) Plebiscyt Metalnews.pl, 2010 5 miejsce[64]
Album roku metal (Zniszczyć wszystko) Fryderyk Nominacja[65]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Frontside. musicmight.com. [dostęp 2009-05-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-11)]. (ang.).
  2. Teresa Szczepanek: Sosnowiecki „Frontside” dostał Fryderyka!. naszemiasto.pl, 2004-03-11. [dostęp 2009-05-11]. (pol.).
  3. Frontside. metalglory.de. [dostęp 2009-05-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-09)]. (niem.).
  4. a b c Mystic Festival: Frontside gościem specjalnym. muzyka.interia.pl, 2003-10-29. [dostęp 2009-05-12]. (pol.).
  5. Face Hugger, Adam Kaliszewski: Wykonawca: Dariusz „Daron” Kupis - Frontside (gitara). rockmetal.pl. [dostęp 2009-06-02]. (pol.).
  6. a b Michał Krzywda. Frontside - Muzyczna rewolucja. „Metal Hammer”. 6/2001, s. 25. Dariusz Świtała. Metal Mind Sp. z o.o.. ISSN 1231-9759. (pol.). 
  7. Frontside. hc_punk.independent.pl. [dostęp 2009-05-23]. (pol.).
  8. Encyklopedia : Frontside. darkplanet.pl, 2006-06-29. [dostęp 2009-05-11]. (pol.).
  9. Oluski Underground. „Przegląd Olkuski”. Nr 14, s. 10, 18 lipca 1996. ISSN 1231-7810. 
  10. a b Królestwo należy do Frontside. muzyka.interia.pl, 2001-06-11. [dostęp 2009-05-12]. (pol.).
  11. Frontside w Mystic Production. muzyka.interia.pl, 2002-11-13. [dostęp 2009-05-12]. (pol.).
  12. Rusza trasa Behemoth!. muzyka.interia.pl, 2002-12-04. [dostęp 2009-05-12]. (pol.).
  13. a b Nowy gitarzysta w zespole. frontsiderocks.com, 2004-10-06. [dostęp 2009-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-18)]. (pol.).
  14. Dekada Frontside. muzyka.interia.pl, 2003-12-10. [dostęp 2009-05-13]. (pol.).
  15. Mystic, LW: Frontside bez wokalisty. muzyka.onet.pl, 2004-05-12. [dostęp 2009-05-11]. (pol.).
  16. a b PAP, pi: Fryderyki 2003 – lista zwycięzców. gazeta.pl, 2004-03-09. [dostęp 2009-05-11]. (pol.).
  17. Nowy wokalista Frontside [online], muzyka.onet.pl, 16 sierpnia 2004 [dostęp 2009-05-11] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-10] (pol.).
  18. a b Mystic, LW: „Zmierzch Bogów - pierwszy krok do mentalnej rewolucji”. muzyka.onet.pl, 2004-09-03. [dostęp 2009-05-11]. (pol.).
  19. NN: Behemoth i Frontside ruszają w trasę. muzyka.onet.pl, 2004-09-19. [dostęp 2009-05-11]. (pol.).
  20. Zdjęcia do klipu zakończone!. frontsiderocks.com, 2004-11-16. [dostęp 2009-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-18)]. (pol.).
  21. Premiera klipu na Interia.pl. frontsiderocks.com, 2005-01-21. [dostęp 2009-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-18)]. (pol.).
  22. 2004-12-15: Behemoth: Marcowa trasa po Polsce. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-05-13]. (pol.).
  23. 2005-05-02: Mystic Festival: Pełny skład. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-05-13]. (pol.).
  24. Historia festiwali [online], polandrockfestival.pl [dostęp 2019-10-26] (pol.).
  25. Metal Union Roadtour 2005. frontsiderocks.com, 2005-05-16. [dostęp 2009-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-18)]. (pol.).
  26. Frontside: Fryderyk dla Orkiestry. muzyka.interia.pl, 2005-12-27. [dostęp 2009-05-13]. (pol.).
  27. Białoruś zdobyta !!!. frontsiderocks.com, 2006-03-01. [dostęp 2009-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-18)]. (pol.).
  28. News !. frontsiderocks.com, 2006-05-01. [dostęp 2009-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-18)]. (pol.).
  29. Apocalypse UK & Ireland Tour Zakończony!. frontsiderocks.com, 2006-05-28. [dostęp 2009-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-18)]. (pol.).
  30. KI: Japoński sukces Decapitated. wiadomosci.onet.pl, 2006-04-21. [dostęp 2009-06-13].
  31. Mariusz Owczarek, Frontside W Dockyard1 [online], cgm.pl, 2 lipca 2006 [dostęp 2009-05-15] [zarchiwizowane z adresu 2007-05-22] (pol.).
  32. FRONTSIDE uderza na Krym !. frontsiderocks.com, 2006-07-01. [dostęp 2009-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-18)]. (pol.).
  33. a b Frontside: Raport ze studia. muzyka.interia.pl, 2006-09-27. [dostęp 2009-05-15]. (pol.).
  34. Frontside: Zobacz „Wybrańca”. muzyka.interia.pl, 2007-01-19. [dostęp 2009-05-16]. (pol.).
  35. Mystic Tour: Piekło pod sceną. muzyka.interia.pl, 2007-03-07. [dostęp 2009-05-16]. (pol.).
  36. Frontside nakręcony. muzyka.interia.pl, 2007-06-27. [dostęp 2009-05-16]. (pol.).
  37. a b Frontside: Trasa na Wschodzie. muzyka.interia.pl, 2007-12-17. [dostęp 2009-05-16]. (pol.).
  38. „Zapalnik” Pierwszy klip !!!. frontsiderocks.com, 2008-10-04. [dostęp 2009-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-18)]. (pol.).
  39. Premiera przesunięta na 24 XI !!!!. frontsiderocks.com, 2008-11-18. [dostęp 2009-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-18)]. (pol.).
  40. Zapowiedzi. FRONTSIDE – Zniszczyć wszystko. mystic.pl. [dostęp 2010-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-23)]. (pol.).
  41. Joanna Chojnacka: Frontside opuszcza wokalista Marcin "Auman" Rdest. "Zespół jaki znacie, przeszedł do historii". antyradio.pl, 2021-01-18. [dostęp 2023-04-04].
  42. Agnieszka Kozera: Frontside wraca na scenę i szuka nowego wokalisty. metalnews.pl, 2022-06-11. [dostęp 2023-04-04].
  43. Tomasz Koza: Nowy wokalista Frontside. Kim jest Mollie?. metalnews.pl, 2023-12-10. [dostęp 2023-04-04].
  44. OLiS – oficjalna lista sprzedaży: Albumy (25.08.2023–31.08.2023). olis.pl. [dostęp 2023-09-07]. (pol.).
  45. Frontside rusza w trasę. mystic.pl. [dostęp 2010-09-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-04)]. (pol.).
  46. OLiS – sprzedaż w okresie 25.10.2010 – 01.11.2010. olis.onyx.pl. [dostęp 2010-11-05]. (pol.).
  47. OLiS – sprzedaż w okresie 03.03.2014 – 09.03.2014. olis.onyx.pl. [dostęp 2014-03-14]. (pol.).
  48. OLiS – sprzedaż w okresie 14.09.2018 – 20.09.2018. olis.onyx.pl. [dostęp 2018-09-27]. (pol.).
  49. TURBO TOP NOTOWANIE 332. antyradio.pl. [dostęp 2014-03-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-24)]. (pol.).
    TURBO TOP NOTOWANIE 414. antyradio.pl. [dostęp 2014-03-06]. (pol.).
  50. Lista przebojów RagaTop Notowanie archiwalne numer 1089. ro.com.pl. [dostęp 2011-08-12]. (pol.).
  51. a b c Teledyski. frontsiderocks.com. [dostęp 2009-05-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-23)]. (pol.).
  52. Klip Frontside pod koniec stycznia [online], cgm.pl [dostęp 2009-05-23] [zarchiwizowane z adresu 2007-05-22] (pol.).
  53. „Zapalnik” Pierwszy klip !!!. frontsiderocks.com. [dostęp 2009-05-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-23)]. (pol.).
  54. Wywiad - Mariusz „Demon” Dzwonek, Frontside. rockmetal.pl. [dostęp 2011-01-16]. (pol.).
  55. Frontside - Granice rozsądku (official video). youtube.com. [dostęp 2012-12-16]. (pol.).
  56. Frontside prezentuje klip do „Zniszczyć wszystko”. rockmetal.pl. [dostęp 2012-12-16]. (pol.).
  57. Frontside - „Legenda” (wideo) [online], cgm.pl [dostęp 2014-03-03] [zarchiwizowane z adresu 2014-03-03] (pol.).
  58. Frontside w klipie z Piotrem Roguckim. rockmetal.pl. [dostęp 2015-07-12]. (pol.).
  59. Frontside pokazuje wideo do „Lubię Pić”. rockmetal.pl. [dostęp 2015-07-12]. (pol.).
  60. Frontside prezentuje teledysk do „Ona jest zła”. rockmetal.pl. [dostęp 2015-07-12]. (pol.).
  61. wieść: Frontside pokazał teledysk do "Krew, Ogień, Śmierć" - rockmetal.pl [online], rockmetal.pl, 18 listopada 2018 [dostęp 2019-10-26].
  62. Frontside prezentuje nowy teledysk. „Zmartwychwstanie” [online], 16 października 2019 [dostęp 2019-10-26] (pol.).
  63. a b c Muzyczne Podsumowanie Roku 2010. magazyngitarzysta.pl. [dostęp 2011-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-28)]. (pol.).
  64. Metalowy plebiscyt roku 2010. metalnews.pl. [dostęp 2011-01-25]. (pol.).
  65. Fryderyki 2011: Nominacje. zpav.pl. [dostęp 2011-02-23]. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Michał Krzywda. Frontside – Muzyczna rewolucja. „Metal Hammer”. 6/2001, s. 25. Dariusz Świtała. Metal Mind Sp. z o.o.. ISSN 1231-9759. (pol.).