Lucjusz Fulwiusz Plautianus
 Gajusz Fulwiusz Plaucjan (popiersie z watykańskiego Museo Pio-Clementino) | |
| Data i miejsce urodzenia |
ok. 150 |
|---|---|
| Data śmierci |
22 stycznia 205 |
| prefekt pretorianów | |
| Okres |
od 196 |
| Następca | |
Lucjusz Fulwiusz Plautianus (łac. Gajus [Lucius] Fulvius Plautianus; ur. ok. 150, zm. 22 stycznia 205) – konsul rzymski w roku 203 i wysoki urzędnik cesarski, bliski współpracownik cesarza Septymiusza Sewera.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Zaufany przyjaciel i faworyt Septymiusza Sewera, związany z nim wspólnym pochodzeniem z afrykańskiej Leptis Magna; zapewne także pokrewieństwem jako członek rodu, z którego pochodziła Fulvia Pia, matka cesarza[1]. Mianowany przez niego prefektem pretorianów w 196[2] lub 197, od roku 203 był konsulem i senatorem (piastował też godność pontifeksa), awansując do grona patrycjuszy i uzyskując ogromny wpływ na działania cesarza oraz sprawy państwa. W służbie Septymiusza brał nader czynny udział w zwalczaniu jego rywali (Pesceniusza, Pertynaksa), co skutkowało bezgranicznym zaufaniem władcy[3]. Miał syna – Gajusza Fulwiusza Plautusa Hortensjusza, oraz córkę Publię Fulvię Plautillę, która dla politycznie zaaranżowanego małżeństwa, w kwietniu 202 roku niezwykle uroczyście (podczas decennaliów Septymiusza Sewera) poślubiła starszego syna cesarza – Karakallę[4][5].
Jego zdecydowane działania charakteryzowały się znacznym stosowaniem przemocy i okrucieństwa. Ponadto cechowała go znaczna chciwość i nadmierne ambicje (m.in. wyrażające się w grabieży cudzych majątków i w aprobacie dla wystawiania mu posągów wdzięczności i chwały), będące przyczyną przejściowych rozdźwięków z Septymiuszem[3][6]. Nadzwyczaj wysoka pozycja i przesadne ambicje Plaucjana wywołały ostatecznie reakcję ze strony cesarzowej matki, obawiającej się zagrożenia dla dynastycznej polityki Sewerów. Julia Domna skutecznie oddziaływała na Karakallę, od początku odnoszącego się wrogo do żony i teścia, odpowiednio go podburzając[6] i ostrzegając też męża przed poczynaniami Plaucjana. W pierwszym starciu z nią oskarżony o intrygowanie faworyt chwilowo odniósł zwycięstwo, dopóki śmierć brata cesarza – Publiusza Septymiusza Gety, ujawniającego dotychczasowe występki Plaucjana i ostrzegającego przed zdradą ze strony cesarskiego powiernika, nie spowodowała przywrócenia poważnych oskarżeń przeciw niemu[7].
Kiedy w styczniu 205 roku z inspiracji Julii Domny oskarżono go o spisek przeciw cesarzowi, wezwany przez Septymiusza dostojnik został w obecności cesarza zgładzony przez agresywnego Karakallę (lub na jego rozkaz). Szczegółowy opis tych wydarzeń znany jest z relacji Herodiana i Kasjusza Diona, różniących się nieco w istotniejszych szczegółach (wersja niechętnego mu Kasjusza Diona ukazuje w zabójstwie czynniejszy udział Karakalli). Majątek Plaucjana skonfiskowano, ustanawiając kuratora dla zarządzania jego dobrami, a wszelkie oznaki jego upamiętnienia (pomniki, inskrypcje dedykacyjne itp.) zniszczono jako odnoszące się do osoby oficjalnie skazanej na zatarcie pamięci (damnatio memoriae)[8]. Proskrypcyjnym prześladowaniom i wyrokom śmierci poddano wszystkich podejrzanych o sprzyjanie Plaucjanowi. Młodą cesarzową Plautyllę oddalono i wraz z bratem skazano na banicję na wyspy, gdzie później została zgładzona[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Kotula 1987 ↓, s. 79.
- ↑ Słownik 2001 ↓, s. 110.
- ↑ a b Kotula 1987 ↓, s. 80.
- ↑ Słownik 2001 ↓, s. 110, 113.
- ↑ Kotula 1987 ↓, s. 81.
- ↑ a b Krawczuk 1998 ↓, s. 151.
- ↑ Kotula 1987 ↓, s. 81-82.
- ↑ Kotula 1987 ↓, s. 82.
- ↑ Krawczuk 1998 ↓, s. 152.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Tadeusz Kotula: Septymiusz Sewerus. Cesarz z Lepcis Magna. Wrocław: Ossolineum, 1987. ISBN 83-04-02155-2.}
- Słownik cesarzy rzymskich. (Red. nauk. Jan Prostko-Prostyński). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2001. ISBN 83-7177-185-1.
- Aleksander Krawczuk: Poczet cesarzowych Rzymu. Warszawa: Iskry, 1998. ISBN 83-207-1603-9.