Budynek dawnej Komory Wodnej w Warszawie
| ||
 Budynek Komory Wodnej, w tle bloki Osiedla Panieńska | ||
| Państwo |  Polska
| |
| Miejscowość | Warszawa | |
| Adres | ul. ks. I.Kłopotowskiego 1/3 | |
| Styl architektoniczny | Klasycyzm | |
| Architekt | Antonio Corazzi | |
| Rozpoczęcie budowy | 1824 | |
| Ukończenie budowy | 1825 | |
Położenie na mapie Warszawy   Budynek dawnej Komory Wodnej w Warszawie | ||
Położenie na mapie Polski  Budynek dawnej Komory Wodnej w Warszawie | ||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  Budynek dawnej Komory Wodnej w Warszawie | ||
 52°14′56,054″N 21°01′39,950″E/52,248904 21,027764
| ||
Budynek dawnej Komory Wodnej w Warszawie, także dom Mostowy, dom Pod Kolumnami – budynek znajdujący się w Warszawie na Pradze-Północ przy ul. ks. Ignacego Kłopotowskiego 1/3.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Klasycystyczny budynek został wybudowany w latach 1824–1825 według projektu Antonia Corazziego jako miejsce poboru opłat za przejazd przez most łyżwowy łączący ulice Bednarską i Brukową (obecnie ul. ks. I.Kłopotowskiego) (za jego odpowiednik na lewym brzegu Wisły niesłusznie uważa się budynek łazienek Teodozji Majewskiej przy ul. Bednarskiej 2/4)[1].
W II poł. XIX wieku z powodu złego stanu technicznego przebudowany i podwyższony. Pierwotną formę przywrócono podczas renowacji w latach 1975−1978.
Budynek został uszkodzony w czasie II wojny światowej. Po 1945 został odbudowany na siedzibę Biura Turystyki Zagranicznej „Juventur”[2].
W latach 2007–2008 wykonano remont kapitalny budynku.
Budynek jest jednym z najstarszych zabytków Pragi[3]. Obecnie mieści się w nim Urząd Stanu Cywilnego m. st. Warszawy Dzielnicy Praga-Północ
Opis[edytuj | edytuj kod]
Składający się z trzech przęseł ryzalit środkowy rozczłonkowany jest masywnymi filarami, pomiędzy którymi osadzono pary kolumn jońskich wspierających imposty na których rozpięte są arkady. Zwieńczeniem ryzalitu jest trójkątny tympanon w polu którego znajduje się płaskorzeźba dłuta Tomasza Accardiego przedstawiająca Neptuna na rydwanie zaprzężonym w konie o rybich ogonach.
Portyk kryje elewację z drzwiami na osi środkowej flankowanymi trzema osiami okien z każdej strony. Ponad gzymsem w partii wszystkich osi znajdują się płyciny z płaskorzeźbami. Elewacja z wyjątkiem półpiętra ozdobiona jest pasowym boniowaniem. Oba jednokondygnacyjne skrzydła boczne mają liczące po pięć przęseł portyki i zwieńczone są pełnymi attykami.
Na budynku zachowały się tabliczki informujące o rekordowo wysokich stanach Wisły w latach 1813, 1839 i 1844.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Komora Wodna (po prawej) na chromolitografii Juliana Ceglińskiego, 1859 
Budynek widziany ze skrzyżowania ulic ks. I.Kłopotowskiego i Panieńskiej 
Tablice z zaznaczonymi poziomami wody podczas powodzi w latach 1844, 1813 i 1839
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 16.
- ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 349. ISBN 83-01-08836-2.
- ↑ Michał Pilich: Warszawska Praga. Przewodnik. Warszawa: Fundacja Centrum Europy, 2005, s. 40. ISBN 83-923305-7-9.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 349. ISBN 83-01-08836-2.