Greenhalgh (1941)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Greenhalgh (M-3)
Ilustracja
„Greenhalgh” w 1944 r.
Klasa

niszczyciel

Typ

Marcílio Dias

Historia
Stocznia

Arsenal de Marinha do Rio de Janeiro,
Ilha das Cobras

Położenie stępki

8 maja 1937

Wodowanie

8 lipca 1941

 Marinha do Brasil
Wejście do służby

29 listopada 1943

Wycofanie ze służby

1966

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

standardowa: 1500 ton
pełna: 2200 t

Długość

108,8 metra całkowita
103,9 m między pionami

Szerokość

10,6 m

Zanurzenie

3 m

Napęd
2 turbiny parowe General Electric o łącznej mocy 42 800 KM
4 kotły Babcock & Wilcox
2 śruby
Prędkość

36,5 węzła

Zasięg

6000 Mm przy prędkości 15 węzłów

Uzbrojenie
4 działa kal. 127 mm (4 x I)
4 działka plot. kal. 40 mm (2 x II)
4 działka plot. kal. 20 mm (4 x I)
4 mbg, 2 zrzutnie bg
Wyrzutnie torpedowe

4 x 533 mm (1 x IV)

Wyposażenie
system kierowania ogniem, sonar
Załoga

190

Greenhalgh (M-3)brazylijski niszczyciel z czasów II wojny światowej i okresu „zimnej wojny”, jedna z trzech jednostek typu Marcílio Dias. Okręt został zwodowany 8 lipca 1941 roku w stoczni Arsenal de Marinha do Rio de Janeiro na Ilha das Cobras, a do służby w Marinha do Brasil wszedł w listopadzie 1943 roku. Jednostka została skreślona z listy floty w 1966 roku.

Projekt i budowa[edytuj | edytuj kod]

„Greenhalgh” był jednym z trzech bliźniaczych niszczycieli – pierwszych jednostek tej klasy zbudowanych w Brazylii[1]. Projekt okrętu został pozyskany z USA na prośbę szefa sztabu marynarki – były to plany aktualnie budowanych amerykańskich niszczycieli typu Mahan[1][2]. Okręt miał być uzbrojony według projektu w pięć dział uniwersalnych kal. 127 mm, cztery działka plot. kal. 20 mm i 12 wyrzutni torped kal. 533 mm w trzech poczwórnych aparatach, jednak podczas długiego czasu budowy[a] postanowiono wzmocnić uzbrojenie przeciwlotnicze i POP, kosztem jednego działa kal. 127 mm i dwóch aparatów torpedowych[1][3]. Niszczyciel otrzymał większość wyposażenia produkcji amerykańskiej, m.in. turbiny parowe, kotły, system kierowania ogniem czy sonar[1][4].

„Greenhalgh” zbudowany został w stoczni Arsenal de Marinha do Rio de Janeiro, położonej na wyspie Ilha das Cobras w Rio de Janeiro[1][5]. Stępkę okrętu położono 8 maja 1937 roku[1][6], został zwodowany 8 lipca 1941 roku[1][5], a służby w Marinha do Brasil przyjęto go 29 listopada 1943 roku[1][6]. Jednostka otrzymała numer taktyczny M-3[1][6]. Niszczyciel oddano do służby z przestarzałym uzbrojeniem pochodzącym z wycofanych ze służby okrętów, po czym w USA otrzymał właściwe uzbrojenie produkcji amerykańskiej[2].

Dane taktyczno-techniczne[edytuj | edytuj kod]

Okręt był dużym niszczycielem, z typowym dla tej klasy okrętów uzbrojeniem i wyposażeniem. Długość całkowita wynosiła 108,8 metra (103,9 m między pionami), szerokość 10,6 metra i zanurzenie 3 metry (maksymalne 3,66 m)[1][3]. Wyporność standardowa wynosiła 1500 ton, zaś pełna 2200 ton[1][5]. Okręt napędzany był przez dwie turbiny parowe General Electric z przekładniami redukcyjnymi o łącznej mocy 42 800 koni mechanicznych (KM), do których parę dostarczały cztery wysokociśnieniowe kotły wodnorurkowe Babcock & Wilcox[1][7]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 36,5 węzła[1][8]. Energię elektryczną wytwarzały dwa turbogeneratory prądu stałego 240 V Westinghouse o mocy 100 kVA (okręt posiadał też awaryjny generator wysokoprężny o mocy 136 KM)[3]. Okręt zabierał 500-550 ton mazutu, co zapewniało zasięg maksymalny 6000 mil morskich przy prędkości ekonomicznej 15 węzłów[1][7].

Okręt był uzbrojony w cztery pojedyncze działa uniwersalne kal. 127 mm L/38 Mark 12 (jedno na pokładzie dziobowym[b], jedno w superpozycji na nadbudówce dziobowej, jedno na pokładzie rufowym i jedno na nadbudówce rufowej, także w superpozycji), wyprodukowane przez Bethlehem Steel[1][5]. Broń przeciwlotniczą stanowiły cztery działka Bofors kal. 40 mm L/56 Mark 1/2 (2 x II) oraz cztery pojedyncze działka Oerlikon kal. 20 mm L/70[1][5][c]. Uzbrojenie uzupełniały: poczwórny aparat torpedowy kal. 533 mm oraz cztery miotacze bomb głębinowych i dwie zrzutnie bomb głębinowych[1]. Wyposażenie radioelektroniczne obejmowało m.in. system kierowania ogniem i sonar[1].

Załoga okrętu składała się ze 190 oficerów, podoficerów i marynarzy[1][5].

Służba[edytuj | edytuj kod]

Okręt pełnił służbę w Marinha do Brasil podczas II wojny światowej, wchodząc w 1944 roku w skład Północno-Wschodniego Zgrupowania Morskiego, operującego z Recife wraz z amerykańską 4. Flotą[10]. Niszczyciel uczestniczył m.in. w eskortowaniu konwojów do Europy z żołnierzami Brazylijskiego Korpusu Ekspedycyjnego w lipcu 1944 i lutym 1945 roku[11]. 4 grudnia 1945 roku „Greenhalgh” wraz z dwoma bliźniaczymi jednostkami znalazł się w składzie 1. Flotylli Niszczycieli[10]. W marcu 1948 roku okręt (wraz z niszczycielami eskortowymi „Beberibe” i „Bociana”) wziął udział w ćwiczeniach wysadzania desantu na wyspę Pompeba w zatoce Sepetiba[11]. 31 stycznia 1953 roku okręt wszedł w skład 1. Dywizjonu 1. Eskadry Niszczycieli[10]. W tym czasie zmieniono jego numer burtowy na D-24[1]. W 1963 roku z okrętu zdjęto dwie znajdujące się w superpozycji działa 127 mm, instalując w zamian dwa podwójne zestawy działek przeciwlotniczych kal. 40 mm[3]. Jednostka służyła do 1966 roku, kiedy została skreślona z listy floty[1][12].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Długi, ponadsześcioletni czas budowy niszczyciela spowodowany był zarówno brakiem doświadczenia brazylijskich stoczniowców, jak też i zatopieniem 9 stycznia 1943 roku przez U-124 amerykańskiego frachtowca „Birmingham City” przewożącego kotły, wały napędowe i inne wyposażenie dla budowanego okrętu[2].
  2. Dziobowe działo jako jedyne osłonięte było maską przeciwodłamkową[1][3].
  3. H. Ehlers i G. Helgason podają, że okręt pierwotnie uzbrojony był w osiem działek kal. 20 mm, zredukowanych do czterech po wojnie[3][9].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Ivan Gogin: GREENHALGH destroyers (1943). Navypedia. [dostęp 2017-04-23]. (ang.).
  2. a b c Hartmut Ehlers. Brazylijskie niszczyciele typu „M” i „A”. „Okręty Wojenne”. Nr 5/2008 (91). s. 72. 
  3. a b c d e f Hartmut Ehlers. Brazylijskie niszczyciele typu „M” i „A”. „Okręty Wojenne”. Nr 5/2008 (91). s. 74. 
  4. Francis E. McMurtrie (red.): Jane’s Fighting Ships 1940. London: 1941, s. 126.
  5. a b c d e f Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: 1980, s. 417.
  6. a b c Guðmundur Helgason: BZ Marcilio Dias (M 2). uboat.net. [dostęp 2017-04-23]. (ang.).
  7. a b Antony Preston (red.): Jane’s Fighting Ships of World War II. London: Studio Editions, 1989, s. 100.
  8. Jerzy Lipiński: Druga wojna światowa na morzu. Warszawa: Wydawnictwo Lampart, 1999, s. 491.
  9. Guðmundur Helgason: Marcilio Dias class. uboat.net. [dostęp 2017-04-23]. (ang.).
  10. a b c Hartmut Ehlers. Brazylijskie niszczyciele typu „M” i „A”. „Okręty Wojenne”. Nr 5/2008 (91). s. 73. 
  11. a b Hartmut Ehlers. Brazylijskie niszczyciele typu „M” i „A”. „Okręty Wojenne”. Nr 5/2008 (91). s. 75. 
  12. Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: 1996, s. 29.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Hartmut Ehlers. Brazylijskie niszczyciele typu „M” i „A”. „Okręty Wojenne”. Nr 5/2008 (91). Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X. 
  • Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
  • Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: Naval Institute Press, 1996. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
  • Ivan Gogin: GREENHALGH destroyers (1943). Navypedia. [dostęp 2017-04-23]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: BZ Marcilio Dias (M 2). uboat.net. [dostęp 2017-04-23]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Marcilio Dias class. uboat.net. [dostęp 2017-04-23]. (ang.).
  • Jerzy Lipiński: Druga wojna światowa na morzu. Warszawa: Wydawnictwo Lampart, 1999. ISBN 83-902554-7-2.
  • Francis E. McMurtrie (red.): Jane’s Fighting Ships 1940. London: Sampson Low, Marston & Co., 1941. (ang.).
  • Antony Preston (red.): Jane’s Fighting Ships of World War II. London: Studio Editions, 1989. ISBN 1-85170-194-X. (ang.).