Gwizdów (województwo lubelskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gwizdów
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

janowski

Gmina

Modliborzyce

Liczba ludności (2021)

75[2][3]

Strefa numeracyjna

15

Kod pocztowy

23-310[4]

Tablice rejestracyjne

LJA

SIMC

0799629[5]

Położenie na mapie gminy Modliborzyce
Mapa konturowa gminy Modliborzyce, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Gwizdów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Gwizdów”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Gwizdów”
Położenie na mapie powiatu janowskiego
Mapa konturowa powiatu janowskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Gwizdów”
Ziemia50°40′47″N 22°14′00″E/50,679722 22,233333[1]

Gwizdówwieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie janowskim, w gminie Modliborzyce[5][6].

Integralne części wsi Gwizdów[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0799635 Gwizdów przysiółek

Krótki opis[edytuj | edytuj kod]

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego. Przez miejscowość przepływa Branew, niewielka rzeka dorzecza Sanu, dopływ Bukowej. Wieś stanowi sołectwo gminy Modliborzyce[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 74 mieszkańców[8] i była dwudziestą co do wielkości miejscowością gminy Modliborzyce.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Wieś została założona na terenie dóbr stojeszyńskich. Pierwsze wzmianki na jej temat pochodzą z roku 1821. Wtedy wieś była na prawie czynszowym. W 1846 w Gwizdowie było zaledwie 5 gospodarzy, a właścicielem wsi był wtedy Jan Łępicki. Pod koniec XIX w. na terenie wsi powstał posterunek straży granicznej. Na terenach wsi zawsze dobrze rozwijało się rybołówstwo. Według noty Słownika geograficznego Królestwa Polskiego z roku 1881, w drugiej połowie XIX wieku Gwizdów stanowił przysiółek i karczmę w dobrach Stojeszyn, powiatu janowski, gminie Modliborzyce, parafii Potok Wielki[9]. Z danych z 1921 wynika, że Gwizdów zamieszkiwały 172 osoby w 25 domostwach. Wtedy powstała także szkoła powszechna.

Podczas II wojny światowej wieś była trzykrotnie spacyfikowana i bombardowana. Pierwsza pacyfikacja nastąpiła 3 października 1942., druga 3 października 1942, a trzecia w lipcu 1943, natomiast bombardowanie miało miejsce w grudniu 1943. W wyniku tych działań zginęły 24 osoby i spłonęło wiele gospodarstw.

Części wsi[edytuj | edytuj kod]

  • Bełki – część wsi, która powstała najprawdopodobniej na początku XX wieku. W 1921 r. wzmiankowana jest jako leśniczówka zamieszkiwana przez 7 osób.
  • Dziadowizna – część wsi, powstała po I wojnie światowej.
  • Pieńki – część wsi istniejąca już w 1839 r. W 1897 r. zamieszkiwana była przez 16 osób. Natomiast dane z 1921 roku podają liczbie tylko 11 mieszkańców i jedynie 2 domostwa. Obecnie jest to gajówka.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 40468
  2. Wieś Gwizdów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-02-13], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-02-13].
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 348 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-04-23].
  6. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-04-23]. 
  7. Jednostki pomocnicze gminy Modliborzyce. Urząd Miasta i Gminy Modliborzyce. [dostęp 2015-05-08].
  8. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  9. Gwizdów 1(2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 922.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Górny B.: Monografia powiatu janowskiego, Janów Lubelski 1934, s. 53.
  • Grudzień M.: Modliborzyce (osada i gmina) w latach 1944–1954, Lublin 1996, s. 12.
  • Fajkowski J., Religa J.: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945, Warszawa 1981, s. 401.
  • Rząd Gubernialny Lubelski, Spisy (RGL Sp), sygn.: 142.
  • Księgi metrykalne: Potok Wielki.
  • Spravocznaja kniżka Ljublińskoj guberni, Ljublin 1905, s. 692.
  • Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. IV, Województwo lubelskie, Warszawa 1924, s. 38.