Helena Sulima

Helena Sulima

Helena Sulima, ok. 1906
Data i miejsce urodzenia	1879 lub 6 grudnia 1882 Warszawa
Data i miejsce śmierci	25 września 1944 Warszawa
Zawód, zajęcie	aktorka
Narodowość	polska
Odznaczenia

Jacek Malczewski, Portret Heleny Sulimy, 1903

Helena Sulima, właśc. Helena Stanisława Gottowt (ur. 1879 lub 6 grudnia 1882 w Warszawie, zm. 25 września 1944 w Warszawie) – polska aktorka.

Życiorys

Była córką Stanisława Gottowta i Katarzyny z Oswaldów. Ukończyła warszawską pensję Anieli Hoene-Przesmyckiej. Jej nauczycielami gry aktorskiej byli Bolesław Ładnowski i Roman Żelazowski. Debiutowała we wrześniu w 1896 w teatrze lwowskim w sztuce Marynarz Karola Kucza pod nazwiskiem Gottowt. Od 1898 do 1899 występowała w teatrze poznańskim, gdzie przyjęła pseudonim Sulima, od lutego 1900 do 1906 i od 1908 do 1910 - w Teatrze Miejskim w Krakowie. 28 lipca 1901 po raz pierwszy pojawiła się na deskach Warszawskich Teatrów Rządowych. W maju i czerwcu 1906 występowała w teatrze w Filharmonii Warszawskiej. Na stałe znalazła się w zespole WTR w sezonie 1906/1907. W kolejnym sezonie była aktorką Teatru Małego w Warszawie. W latach 1910–1921 grała w WTR, w latach 1922–1934 (z przerwami) w Teatrze Polskim w Warszawie. W latach 1934–1939 występowała najczęściej w Teatrze Narodowym i Teatrze Nowym w Warszawie.

Przed I wojną światową działała w Patronacie - organizacji pomagającej więźniom politycznym. W latach 1932–1939 zasiadała w Zarządzie Głównym ZASP. Opiekowała się z jego ramienia Schroniskiem w Skolimowie. Była felietonistką m.in. Kuriera Porannego.

Zginęła 25 września 1944 podczas powstania warszawskiego. Pochowana na ulicy Górskiego róg Szpitalnej; po ekshumacji 8 stycznia 1946 przeniesiona została na Cmentarz Powstańców Warszawy (kwatera 22-1).

Ordery i odznaczenia

• Złoty Krzyż Zasługi (11 listopada 1936)

Role sceniczne

W Poznaniu wystąpiła m.in. w rolach:

• Rozy w Lilli Wenedzie Juliusza Słowackiego
• Pauliny w Panu Benecie Aleksandra Fredry
• Marianny w Skąpcu Moliera
• Rusałki w Dzwonie zatopionym Gerharta Hauptmanna
• Klemen­tyny w Starzych kawalerach Victoriena Sardou

Jacek Malczewski, Portret aktorki Heleny Sulimy jako Gorgony, 1903

W Krakowie wystąpiła m.in. w rolach:

• Racheli w Weselu Stanisława Wyspiańskiego, m.in. na premierze 16 marca 1901
• Goplany w Balladynie Juliusza Słowackiego
• Idalii w Fantazym Juliusza Słowackiego
• Tytanii w Śnie nocy letniej Williama Szekspira
• Jessyki w Kupcu weneckim Williama Szekspira
• Elizy w Skąpcu Moliera
• Mańki w Panu Damazym Józefa Blizińskiego
• Cecylii w Pannie mężatce Józefa Korzeniowskiego
• Ksenii w Carze Samozwańcu Adolfa Nowaczyńskiego
• Judyty w Urielu Akoście Karla Gutzkowa

W Warszawie wystąpiła m.in. w rolach:

• Elmiry w Świętoszku Moliera
• Anieli w Damach i huzarach Aleksandra Fredry
• Laury w Cyganerii warszaw­skiej Cypriana Kamila Norwida
• Marii w Orlątku Edmonda Rostanda
• Anny Kareniny w Żywym trupie Lwa Tołstoja
• Baronowej Wurtz w Azais Louisa Verneuila

Filmografia

• 1912: Ofiara namiętności
• 1913: Zemsta spoza grobu
• 1918: Carska faworyta jako księżna Szujska
• 1919: Ludzie bez jutra jako aktorka
• 1922: Tajemnica medalionu jako Róża Łajkin vel hrabina Czartońska
• 1926: Trędowata jako hrabina Ćwilecka
• 1927: Ziemia obiecana
• 1928: Pan Tadeusz jako Telimena
• 1934: Młody las jako przełożona żeńskiego gimnazjum
• 1936: Barbara Radziwiłłówna jako matka Barbary
• 1938: Serce matki jako nauczycielka Leontyna
• 1939: Złota maska jako gość na spotkaniu u Runickich
• 1939: Włóczęgi jako Karolina, zarządzająca służbą w pałacu baronowej Dorn
• 1939: Przez łzy do szczęścia jako matka Lusi

Bibliografia

• Helena Sulima w bazie filmpolski.pl
• Helena Sulima, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09] .