Helmuth Johannes Ludwig von Moltke
generał pułkownik | |
Data i miejsce urodzenia |
25 maja 1848 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
18 czerwca 1916 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1868–1916 |
Siły zbrojne | |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Helmuth Johannes Ludwig von Moltke (młodszy) (ur. 25 maja 1848 w Gersdorf, zm. 18 czerwca 1916 w Berlinie) – niemiecki polityk wojskowy, generał pułkownik.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wstąpił do wojska w 1870, uczestnik wojny francusko-pruskiej. Był bratankiem wybitnego dowódcy Helmutha Moltkego (starszego), co niewątpliwie wpłynęło na przyspieszenie jego kariery wojskowej. W latach 1892–1898 adiutant cesarza Wilhelma II. W latach 1899–1902 był dowódcą 1 Brygady, w 1902 został dowódcą dywizji.
Od 1903 był generałem kwatermistrzem. W 1904 został mianowany Generalnym Kwatermistrzem Wielkiego Sztabu Generalnego. Od 1906 pełnił funkcję Szefa Sztabu Generalnego. Przeprowadził szereg reform w Sztabie Generalnym. W 1912 uznał, że samoloty dają lepsze możliwości obserwacji nieprzyjaciela niż stosowane powszechnie balony obserwacyjne[1]. Odrzucił teorię Schlieffena, że przyszła wojna będzie wojną błyskawiczną i uważał, że będzie ona wojną narodów, a takie wojny nie kończą się jednym decydującym uderzeniem. Von Moltke podkreślał, iż do przyszłej wojny z Rosją należy dobrze przygotować niemiecką opinię publiczną. 10 lutego 1913, w rozmowie z austriackim szefem sztabu, generałem Conradem von Hötzendorfem, stwierdził, iż „wcześniej czy później wojna w Europie i tak wybuchnie i będzie to starcie między kulturą germańską i słowiańską; toteż obowiązkiem wszystkich państw, które bronią niemieckiej koncepcji kultury, jest przygotować się na taką ewentualność”[2].
W czasie przygotowania do I wojny światowej jako podstawę operacji przyjął jednak Plan Schlieffena, który zakładał rozgromienie siłami głównymi armii francuskiej i obronę w Prusach Wschodnich, a następnie ofensywę na wschodzie. Wraz z początkiem wojny Moltke został wyznaczony na stanowisko Szefa Polowego Sztabu Generalnego stacjonującego w Koblencji. W czasie rozwinięcia armii niemieckiej w 1914 osłabił prawe skrzydło frontu zachodniego i wzmocnił siły lewego skrzydła oraz wzmocnił siły w Prusach Wschodnich.
Po tym jak 4 sierpnia 1914 Wielka Brytania wypowiedziała Niemcom wojnę, Brytyjczycy zaczęli się przygotowywać do wysłania na kontynent swojego Korpusu Ekspedycyjnego. Niemieccy admirałowie poinformowali wówczas von Moltkego, iż są w stanie zablokować lądowanie brytyjskich wojsk w portach na północnym wybrzeżu Belgii i Francji. Von Moltke jednakże odrzucił sugestię admirałów, by nie dopuścić do przybycia Brytyjczyków na kontynent. Możliwość powstrzymania Brytyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego przed włączeniem się do walk na froncie zachodnim skomentował w następujący sposób: „Jest to zbędne; lepiej nawet będzie, jeśli Armia Zachodnia będzie mogła rozprawić się z Francuzami, Belgami i 160 tysiącami Anglików za jednym zamachem”[3].
Zdaniem większości historyków Helmuth von Moltke okazał się niezdolny do podjęcia właściwych decyzji w kluczowym momencie inwazji na Francję. W zakłopotanie wprawiły go: obawa przed rosyjskim atakiem na wschodzie i niewykorzystane zwycięstwo żołnierzy niemieckich nad siłami francuskimi w bitwie o Lotaryngię[4]. Niemieckie błędy w dowodzeniu wojskami podczas I bitwy nad Marną spowodowały, iż oddziały nacierające w kierunku Paryża musiały się cofnąć. Wkrótce obie walczące strony okopały się i walki przyjęły postać wojny pozycyjnej.
14 września 1914 von Moltke utracił stanowisko Szefa Polowego, gdyż cesarz Wilhelm II uznał go za nieudolnego dowódcę i obarczył winą za nadchodzącą klęskę. Od stycznia 1915 był zastępcą Szefa Wielkiego Sztabu Generalnego.
W 1922 jego żona wydała pamiętniki pt. „Wspomnienia, pisma, dokumenty 1877-1915”.
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Żelazny II klasy (za wojnę francusko-pruską)
- Order Orła Czarnego (1909)
- Pour le Mérite (7 sierpnia 1915)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Początki aeronautyki wojskowej. W: Hubert Mordawski: Siły powietrzne w I wojnie światowej. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2008, s. 14. ISBN 978-83-245-8661-5.
- ↑ Martin Gilbert, Pierwsza wojna światowa, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2003, s. 33.
- ↑ Martin Gilbert, Pierwsza wojna światowa, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2003, s. 60.
- ↑ w portalu www.firstworldwar.com (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Sylwetka Helmutha von Moltkego (młodszego)
- Helmuth Johannes Ludwig von Moltke w portalu firstworldwar.com (ang.)
- Helmuth Johannes Ludwig von Moltke, der Jüngere. (ang.).
- Generałowie Armii Cesarstwa Niemieckiego
- Uczestnicy wojny francusko-pruskiej
- Uczestnicy I wojny światowej (Cesarstwo Niemieckie)
- Odznaczeni wojskowym Orderem Pour le Mérite
- Odznaczeni Krzyżem Żelaznym
- Odznaczeni Orderem Orła Czarnego
- Odznaczeni Orderem Orła Czerwonego
- Odznaczeni Orderem Korony (Prusy)
- Odznaczeni Orderem Hohenzollernów
- Odznaczeni Orderem Zasługi Korony Bawarskiej
- Odznaczeni Orderem Zasługi Wojskowej (Bawaria)
- Odznaczeni Orderem Korony Wirtemberskiej
- Odznaczeni Orderem Lwa Zeryngeńskiego
- Odznaczeni Orderem Świętych Maurycego i Łazarza
- Odznaczeni Orderem Korony Włoch
- Odznaczeni Orderem Osmana
- Odznaczeni Orderem Lwa i Słońca
- Odznaczeni Orderem Krzyża Takowy
- Odznaczeni Orderem Miecza
- Odznaczeni Orderem Świętego Aleksandra Newskiego (Imperium Rosyjskie)
- Odznaczeni Orderem Świętej Anny
- Odznaczeni Orderem Świętego Stanisława (Imperium Rosyjskie)
- Pochowani w Berlinie
- Urodzeni w 1848
- Zmarli w 1916