Order Zasługi Wojskowej (Bawaria)

Order Zasługi Wojskowej
Militär-Verdienstorden

Awers orderu IV kl. z mieczami
Gwiazda (współczesna kopia)
Baretka za zasługi w czasie pokoju
Baretka za zasługi wojenne
Baretka dla niewalczących
Ustanowiono	19 lipca 1866
Wycofano	1919
Dewiza	MERENTI (ZASŁUGUJĄCEMU)
Powyżej	Order Maksymiliana za Naukę i Sztukę
Poniżej	Order Królewski Ludwika

Order Zasługi Wojskowej (niem. Militär-Verdienstorden) – odznaczenie wojskowe Królestwa Bawarii, nadawane w latach 1866–1918.

Ustanowiony 19 lipca 1866 przez króla Ludwika II Wittelsbacha, nadawany oficerom armii bawarskiej oraz armii innych państw, a także osobom cywilnym, za zasługi wojskowe w czasie pokoju i wojny, jak również za czyny waleczności na polu bitwy, niekwalifikujące się do odznaczenia Orderem Wojskowym Maksymiliana Józefa.

Klasy

Order był początkowo podzielony na pięć klas:

• Krzyż Wielki (Großkreuz)
• Wielki Komandor (Großkomtur)
• Komandor (Komtur)
• Kawaler I kl. (Ritter I. Klasse)
• Kawaler II kl. (Ritter II. Klasse)

oraz Krzyż Zasługi (Verdienstkreuz), przeznaczony dla podoficerów.

Struktura orderu była parokrotnie modyfikowana i w chwili wybuchu I wojny światowej miała następujący kształt:

• Krzyż Wielki
• Krzyż I kl.
• Krzyż II kl. z gwiazdą
• Krzyż II kl.
• Krzyż Oficerski (ust. 26 lutego 1900.)
• Krzyż III kl.
• Krzyż IV kl.

Krzyż Zasługi został rozszerzony do trzech stopni: złotego, srebrnego i brązowego.

Poszczególne klasy orderu i stopnie Krzyża Zasługi mogły być nadawane z koroną, a za zasługi wojenne – z mieczami.

Insygnia

Złoty Krzyż Zasługi z koroną i mieczami

Oznakę orderu stanowił złoty (lub srebrny w IV kl.) krzyż maltański o ramionach pokrytych ciemnoniebieską emalią. Między ramionami znajdowały się stylizowane płomienie. Na czarno emaliowanej tarczy awersu widniał zwieńczony koroną złoty monogram L, otoczony białym pasem z łac. dewizą MERENTI. Na tarczy rewersu znajdował się bawarski złoty lew, zaś na pasie rok ustanowienia 1866. Skrzyżowane miecze umieszczano na górnym ramieniu krzyża.

Gwiazda orderowa była srebrna, z nałożonym krzyżem orderowym.

Złoty, srebrny i brązowy Krzyż Zasługi miał taki sam kształt jak oznaka orderu, lecz o nieemaliowanych ramionach. Krzyż brązowy był całkowicie pozbawiony emalii.

Wstążka orderu i krzyża była biała z chabrowymi paskami po bokach. Przy nadaniach wojennych posiadała dodatkowe czarne prążki.

Bibliografia

• Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Przepisy obowiązujące posiadaczy orderów, odznaczeń, medali i odznak. Warszawa-Kraków 1939.
• Łukasz Gaszewski: Ordery wojskowe państw niemieckich do 1918 r. [w:] Biuletyn Numizmatyczny nr 2/2000, Polskie Towarzystwo Numizmatyczne, Warszawa. [1] ISSN 0006-4017.
• Arnhard Graf Klenau: Orden in Deutschland und Österreich. Band II: Deutsche Staaten (1806–1918). Teil I: Anhalt–Hannover. Offenbach 2008. ISBN 3-937064-13-3.
• Jörg Nimmergut: Deutsche Orden, Wilhelm Heyne Verlag, München 1979.
• Jörg Nimmergut: Deutsche Orden und Ehrenzeichen bis 1945. Band 1. Anhalt – Hohenzollern. Zentralstelle für wissenschaftliche Ordenskunde, München 1997, ISBN 3-00-00-1396-2.
• Georg Schreiber: Die Bayerischen Orden und Ehrenzeichen. Prestel, München 1964.