Henryk Szukalski

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Henryk Szukalski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

30 czerwca 1920
Pieleszewo

Data i miejsce śmierci

21 lipca 2001
Gorzów Wielkopolski

Profesor nauk rolniczych
Specjalność: chemia rolna
Alma Mater

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Doktorat

1960 - Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa

Habilitacja

1969 - Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa

Profesura

1976 - profesor nadzwyczajny 1984 - profesor zwyczajny

Praca badawcza
Instytuty

Państwowy Instytut Naukowy Gospodarstwa Wiejskiego

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa

Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Krzyż Zasługi Medal 40-lecia Polski Ludowej Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego

Henryk Paweł Szukalski (ur. 30 czerwca 1920 w Pieleszewie, zm. 21 lipca 2001 w Gorzowie Wielkopolskim) – polski naukowiec, profesor zwyczajny doktor habilitowany nauk rolniczych, specjalność chemia rolna (mikroelementy)[1][2][3].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z polskiej rodziny ziemiańskiej osiadłej na Kaszubach[4][5]. Syn Ignacego Szukalskiego, dzierżawcy domeny państwowej oraz wójta przedwojennej Gminy Nadmorskiej[4][5][6], i Wandy Szukalskiej z d. Lewińskiej herbu Brochwicz III[4][5]. Był absolwentem Gimnazjum i Liceum im. Króla Jana III Sobieskiego w Wejherowie, gdzie w 1939 roku uzyskał świadectwo maturalne[7][8]. Podczas okupacji niemieckiej w okresie II wojny światowej wraz z rodziną został wysiedlony do Prus Wschodnich i zatrudniony do pracy przymusowej na rzecz Rzeszy Niemieckiej[4][9]. Jego ojca osadzono w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen – Oranienburg, a następnie w Dachau[4][6].

W latach 1946–1950 studiował w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, gdzie otrzymał dyplom inżyniera rolnictwa i rok później magistra na Uniwersytecie Poznańskim. Doktoryzował się w 1960 roku w Instytucie Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, a habilitował w 1969 roku w Wyższej Szkole Rolniczej w Poznaniu rozprawą „Wpływ nawożenia mikroelementami na wartość siewną nasion”. W 1976 roku Rada Państwa nadała mu tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1984 profesora zwyczajnego[2][3]. Pracę naukowo - badawczą kontynuował przez ponad 50 lat w Gorzowie Wlkp. – od 1950 roku w Państwowym Instytucie Naukowym Gospodarstwa Wiejskiego, potem w Instytucie Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, a następnie w Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin. W latach 1957 – 1976 kierował Pracownią Żywienia Roślin w Instytucie Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, a od 1977 do 1991 roku Zakładem Ekologii w Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin[2][10]. Po przejściu na emeryturę współpracował z Komitetem Badań Naukowych Polskiej Akademii Nauk w Warszawie i Akademią Rolniczą w Poznaniu[4].

Był członkiem Rady Naukowej Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin oraz komisji rad naukowych instytutów i uczelni rolniczych[2][3][11]. Zaangażowany w działalność Towarzystwa Naukowego Organizacji i Kierownictwa, Naczelnej Organizacji Technicznej i Gorzowskiego Towarzystwa Naukowego[2][3], gdzie pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Nauk Przyrodniczych i Rolniczych[11]. Współtwórca, prezes oraz członek Rady Głównej Europejskiego Towarzystwa Ekologicznego Oddziału w Gorzowie Wlkp.[12][13][14][15][16]. Należał do Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk o Ziemi. Działał w Instytucie Badań i Ekspertyz Naukowych oraz w Radzie Naukowo – Społecznej Zespołu Parków Krajobrazowych w Województwie Lubuskim[2][3]. W latach pięćdziesiątych zasiadał w Radzie Miasta Gorzowa Wlkp.[17][18] Był popularyzatorem wiedzy rolniczej i ekologicznej w kraju oraz pionierem i animatorem życia naukowego w regionie[11][17][18][19].

Odbył staże naukowe i współpracował z europejskimi ośrodkami naukowymi takimi jak: Instytuty Żywienia Roślin w Jenie, Lipsku, Halle, Potsdamie, Münchenbergu, Uniwersytet w Bratysławie (koordynacja badań) oraz Uniwersytet w Warnie. W ramach współpracy z Food Agriculture Organization uczestniczył w badaniach na Uniwersytetach w Hanowerze, Getyndze i Kilonii. Współpracował również z firmą Kali u. Saltz w Kassel i Norddeutsche Pflanzenzucht w Hohenlieth[10].

Był ekspertem chemii rolnej w zakresie racjonalnego nawożenia mineralnego ze szczególnym uwzględnieniem mikroelementów[2][3][14][18]. Jako jeden z prekursorów badań, nawożenia[18] i dolistnego dokarmiania roślin mikroelementami[10][20][21][22] kierował projektami badawczymi w skali kraju[10]. Opracował formy, dawki i techniki stosowania mikroelementów w uprawie roślin[10]. Koordynował opracowanie, uruchomienie oraz upowszechnienie produkcji płynnych nawozów z mikroelementami do dolistnego dokarmiania roślin – Zespołowa Nagroda Ministra Rolnictwa 1992[2][3][10]. Był również koordynatorem wdrożenia metody łącznego stosowania środków ochrony roślin wraz z nawożeniem mikroelementami[11][18].

Autor i współautor 71 oryginalnych publikacji naukowych[2], 4 książek[2][23][24], 293 artykułów popularnonaukowych, ekspertyz, opinii, instrukcji, w tym 89 recenzji przewodów doktorskich, habilitacyjnych oraz dorobków naukowych przy powoływaniu na profesorów[2][3][10]. Jego publikacje naukowe można znaleźć w bibliotekach na całym świecie[23][24]. Był promotorem trzech przewodów doktorskich[1][2][3]. Jest autorem patentu – Świadectwo Autorskie „Sposób otrzymywania nawozu mikroelementowego z magnezem”, Urząd Patentowy RP nr 154936[25]. Za całokształt działalności naukowo-badawczej i popularyzatorskiej został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz wieloma innymi odznaczeniami i nagrodami państwowymi, resortowymi i regionalnymi[2][3][26].

Jego mentorami byli Marian Górski (SGGW w Warszawie) i Zbyszko Tuchołka (AR w Poznaniu)[2][18].

Interesował się sportem, turystyką i literaturą klasyczną. Rekreacyjnie uprawiał pływanie, kajakarstwo, łyżwiarstwo, jazdę konną, jazdę na rowerze oraz tenis stołowy i ziemny. W działalności naukowej i w życiu prywatnym kierował się zasadami: „Per aspera ad astra” i „Audiatur et altera pars”[2][14][15][18][27].

Jego żoną była Maria Szukalska z d. Kwiecińska (1922 – 1995). Był ojcem dwóch córek: Wandy i Doroty.

Spoczywa na Cmentarzu Komunalnym w Gorzowie Wlkp. (kwatera 09B/1/10/).

Odznaczenia i nagrody[edytuj | edytuj kod]

  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1979)
  • Srebrny Krzyż Zasługi (1969)
  • Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984)
  • Odznaka „Zasłużony Pracownik Rolnictwa” (1973)
  • Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1966)
  • Nagroda Naczelnej Organizacji Technicznej (1980)
  • Srebrna Odznaka Honorowa Towarzystwa Naukowego Organizacji i Kierownictwa (1981)
  • Złota Odznaka Honorowa Towarzystwa Naukowego Organizacji i Kierownictwa (1986)
  • Złota Odznaka Honorowa za zasługi dla województwa gorzowskiego (1978)
  • Złota Odznaka Honorowa Miasta Gorzowa Wlkp. (1978)
  • Nagroda Gorzowska (1978, 1987, 1989)
  • Odznaka Honorowa za szczególne zasługi w rozwoju społeczno-gospodarczym i kulturalnym miasta Gorzowa Wielkopolskiego (1979)
  • Wyróżnienie Gazety Lubuskiej dla Ludzi Mądrych, Ofiarnych i Nieprzeciętnych (1986)
  • Zespołowa Nagroda Ministra Rolnictwa za opracowanie, uruchomienie i upowszechnianie płynnych nawozów z mikroelementami (1992)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Prof. dr hab. Henryk Szukalski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2021-02-21].[martwy link]
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Henryk Paweł Szukalski. Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny, Wydawnictwo Ośrodek Przetwarzania Informacji, Warszawa 2002, t. IV, s. 376, ISBN 83-905295-4-8.
  3. ↑ a b c d e f g h i j Henryk Paweł Szukalski. Złota Księga Nauki Polskiej 2000 – Naukowcy przełomu wieków, Wydawnictwo Helion 2001, s. 510 - 511, ISBN 83-7197-432-9.
  4. ↑ a b c d e f R. Osowicka. Henryk Szukalski. Bedeker Wejherowski, Wydawnictwo Oficyna Czec, Gdańsk 2002, s. 354, ISBN 83-87408-51-4.
  5. ↑ a b c M. Łebczański. Swój Profesor. Z kart historii Łebcza, Gazeta Nadmorska, nr 39/390, 27. września 2000, s.9.
  6. ↑ a b M. Łebczański. Wójt najbogatszej gminy. Z historii Łebcza, Gazeta Nadmorska, nr 7/255, 18. lutego 1998, s. 5.
  7. ↑ S. Janke. My z trzydziestego dziewiątego, Pomerania, Miesięcznik społeczno – kulturalny, nr 6, 1998, s. 78, ISSN 0238-9045.
  8. ↑ Henryk Paweł Szukalski, https://liceum1.pl/absolwenci/515-henryk-pawel-szukalski, [dostęp 2021-02-21].
  9. ↑ M. Łebczański. O Henryku Szukalskim. Kaszuby – mój dom (I), Gazeta Nadmorska, nr 15/293, 15. kwietnia 1998.
  10. ↑ a b c d e f g Henryk Szukalski. Jubileusz 50 lat IHAR 1951 – 2001, red. A. Arseniuk, Monografie i Rozprawy Naukowe IHAR, Radzików 2001, nr 14, s. 433 - 434.
  11. ↑ a b c d Stuczyńska, J. Krzymański. Pożegnanie Profesora Szukalskiego. Rośliny Oleiste, Poznań 2001, IHAR Radzików, t. XXII, z. 1, s. 1 - 2, ISSN 1233-8273, [dostęp 2021-02-21].
  12. ↑ W Gorzowie powstało Europejskie Towarzystwo Ekologiczne, Gazeta Gorzowska, Gorzów Wlkp. 3. stycznia 1995.
  13. ↑ Bliżej ekologicznej Europy, Ziemia Gorzowska, Tygodnik, Gorzów Wlkp. 5. stycznia 1995.
  14. ↑ a b c H. Łozowska. Jubileusz 80-tych urodzin Profesora Henryka Szukalskiego. Ekologia Pogranicza, Europejskie Towarzystwo Ekologiczne, Instytut Badań i Ekspertyz Naukowych, Gorzów Wlkp. 2000, s. 9 - 10, ISBN 83-903808-5-4.
  15. ↑ a b T. Zaborowski. Profesor Henryk Szukalski – Wspomnienia. Studia i Materiały. Ekologia Pogranicza. VI Polsko - Niemiecka Konferencja Naukowa, Europejskie Towarzystwo Ekologiczne, Instytut Badań i Ekspertyz Naukowych, Gorzów Wlkp. 2001, t. XVIII/XIX, nr 1-2, s. 7 - 9, ISSN 0860-7761.
  16. ↑ Naukowiec z charakterem, Gazeta Lubuska, 10. grudnia 2000.
  17. ↑ a b Zmarł profesor Henryk Szukalski, Gazeta Lubuska, 25. lipca 2001.
  18. ↑ a b c d e f g A. Makowska - Cieleń. Henryk Paweł Szukalski (1920 – 2001). Per aspera ad astra, Lamus, Pismo literacko – artystyczne, Wydawnictwo ”Arsenał”, Gorzów Wlkp. Rok XIII, 2005, nr 14, s. 15 - 16, ISSN 1233-0159.
  19. ↑ Henryk Szukalski, https://www.echogorzowa.pl/news/10/Kalendarium/2020-06-30/30-czerwca-27755.html, [dostęp 2021-02-21].
  20. ↑ Rewelacyjne opracowania gorzowskiego IHAR, Gazeta Lubuska, 19. czerwca 1986, s. 7.
  21. ↑ Dolistne dokarmianie roślin. Sukces gorzowskich naukowców, Gazeta Lubuska, 14. lutego 1989.
  22. ↑ Jubileusz Profesora, Kurier Gorzowski, Tygodnik Miejski, Rok I, nr 25, 29. sierpnia 1990, s. 1.
  23. ↑ a b Henryk Szukalski, [w:] baza WorldCat Identities, [dostęp 2021-02-21].
  24. ↑ a b Henryk Szukalski, [w:] baza Katalog NUKAT, [dostęp 2021-02-21].
  25. ↑ Opis patentowy nr 154 936, Sposób otrzymywania nawozu mikroelementowego z magnezem, [dostęp 2021-02-21]
  26. ↑ R. Osowicka. Henryk Szukalski, Dziennik Bałtycki, 20. marca 1998.
  27. ↑ Henryk Szukalski. Złote Myśli Ludzi Wielkiego Serca, Umysłu, Talentu, Wydawnictwo Fundacji „Zdążyć z Pomocą”, Warszawa 2001, s. 336, ISBN 83-915430-0-5.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Henryk_Szukalski&oldid=73620612”