Ignacy Waghalter
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Strona internetowa | |
Ignacy Waghalter także Ignatz[1], Ignaz[2] (ur. 15 marca 1882 w Warszawie, zm. 7 kwietnia 1949 w Nowym Jorku[1][2][3]) – amerykański kompozytor pochodzenia polskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodził z rodziny żydowskiej osiadłej w Polsce w XVII wieku, był bratem Henryka i Władysława[1][3]. W młodości grał w orkiestrze amatorskiej Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, następnie studiował w Berlinie w konserwatorium Xavera Scharwenki (fortepian) oraz u Friedricha Gernsheima w Akademie der Künste (kompozycja)[1][3]. W latach 1907–1911 działał jako korepetytor, a następnie dyrygent berlińskiej Komische Oper, z którą wyjeżdżał na koncerty zagraniczne[1][3]. Od 1907 do 1912 roku był też dyrygentem teatru miejskiego w Essen[1]. W 1910 roku wykonał w Niemczech, niedługo po jej prapremierze, Symfonię h-moll Ignacego Jana Paderewskiego[1][3]. W latach 1912–1923 był pierwszym dyrygentem Deutsches Opernhaus w Charlottenburgu[1][3]. W latach 20. XX wieku trzykrotnie koncertował w Warszawie[1]. Od 1924 do 1925 roku pełnił, jako następca Josefa Stránskiego, funkcję dyrygenta State Symphony Orchestra w Nowym Jorku[1][2][3]. W kolejnych latach ponownie działał jako dyrygent w Berlinie, występował także w Hiszpanii (1913), Austrii (1925) i ZSRR (1931)[1]. Od 1931 do 1932 roku dyrygował tymczasowo orkiestrą Łotewskiej Opery Narodowej w Rydze[3]. Po dojściu do władzy nazistów w 1933 roku wyemigrował z Niemiec, skąd przez Pragę i Wiedeń udał się do Stanów Zjednoczonych, gdzie w 1938 roku osiadł na stałe[1][3]. W Ameryce nie zdołał zyskać popularności, występując z podrzędnymi orkiestrami[1].
Zasłynął przede wszystkim jako twórca oper: Der Teufelsweg (wyst. Berlin 1911), Mandragola (wyst. Berlin 1914), Jugend (wyst. Berlin 1917), Der späte Gast (wyst. Berlin 1922) i Sataniel (wyst. Berlin 1923)[1][2]. Pisał także operetki[1][2][3]. Ponadto skomponował m.in. Koncert skrzypcowy A-dur (1911), Uwerturę polską na orkiestrę (1918), Kwartet smyczkowy D-dur (1911), Sonatę f-moll na skrzypce i fortepian (1907), Geständnis na skrzypce lub wiolonczelę i fortepian (1913) oraz szereg utworów fortepianowych i pieśni[1]. Jego utwory, w Polsce mało znane, nie utrzymały się długo w programach koncertowych[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 12. Część biograficzna w–ż. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2012, s. 9–10. ISBN 978-83-224-0935-0.
- ↑ a b c d e Encyklopedia muzyki. red. Andrzej Chodkowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 931–932. ISBN 978-83-01-13410-5.
- ↑ a b c d e f g h i j Leon Tadeusz Błaszczyk: Żydzi w kulturze muzycznej ziem polskich w XIX i XX wieku. Słownik biograficzny. Warszawa: Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce, 2014, s. 266. ISBN 978-83-939735-1-4.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Ignacy Waghalter – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project