Józef Niesiołowski

Józef Niesiołowski
	; Korzbok
Rodzina	Niesiołowscy herbu Korzbok
Data urodzenia	1728
Data śmierci	8 marca 1814
Ojciec	Adam Niesiołowski
Matka	Anna Berezowska
Żona	Katarzyna z książąt Massalskich
Dzieci	Franciszek Ksawery Niesiołowski
	Odznaczenia

Józef Niesiołowski herbu Korzbok (ur. 1728, zm. 8 marca 1814) – ostatni wojewoda nowogródzki I Rzeczypospolitej, członek Rady Narodowej Litewskiej w 1794 roku^[1], członek konfederacji targowickiej^[2], starosta cyryński w 1746 roku, starosta preński i propojski w 1769 roku^[3].

Życiorys

Syn Adama Niesiołowskiego i Anny Berezowskiej. Żonaty z Katarzyną z książąt Massalskich, córką Michała Józefa, miał z nią syna Franciszka Ksawerego Niesiołowskiego^[4].

W 1762 roku był deputatem powiatu kowieńskiego na Trybunał Główny Wielkiego Księstwa Litewskiego^[5]; trzykrotnie posłował na sejmy: w 1756, 1764 i 1766 roku. Jako pułkownik i poseł województwa nowogródzkiego na sejm elekcyjny był elektorem Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1764 roku z województwa nowogródzkiego^[6]. Poseł nowogródzki na sejm koronacyjny 1764 roku^[7]. Pracował w kancelarii królewskiej. W 1765 roku sprawował godność cześnika wielkiego litewskiego, w latach 1765–1773 – kasztelana nowogrodzkiego, a następnie – wojewody nowogródzkiego.

W 1772 został kawalerem Orderu Świętego Stanisława^[8]. Był komandorem Orderu Opatrzności Bożej^[9]. Członek konfederacji 1773 roku^[10]. Na Sejmie Rozbiorowym 1773–1775 wszedł w skład delegacji wyłonionej pod naciskiem dyplomatów trzech państw rozbiorczych, mającej przeprowadzić rozbiór^[11], został członkiem Komisji Rozdawniczej Litewskiej, ustanowionej dla likwidacji majątku skasowanego w Rzeczypospolitej zakonu jezuitów^[12], powołany do Komisji Wojskowej Wielkiego Księstwa Litewskiego^[13]. 18 września 1773 roku podpisał traktaty cesji przez Rzeczpospolitą Obojga Narodów ziem zagarniętych przez Rosję, Prusy i Austrię w I rozbiorze Polski^[14]. Członek konfederacji Andrzeja Mokronowskiego w 1776 roku^[15].

Na sejmie 1778 roku wybrany konsyliarzem Rady Nieustającej^[16]. Członek Departamentu Policji Rady Nieustającej w 1779 roku^[17]. Był członkiem konfederacji Sejmu Czteroletniego^[18]. Członek Komisji Wojskowej Obojga Narodów w 1788 roku^[19]. Był komisarzem z Senatu w tej komisji w 1792 roku^[20]. Figurował na liście posłów i senatorów posła rosyjskiego Jakowa Bułhakowa w 1792 roku, która zawierała zestawienie osób, na które Rosjanie mogą liczyć przy rekonfederacji i obaleniu dzieła 3 maja^[21].

Był członkiem sprzysiężenia, przygotowującego wybuch insurekcji kościuszkowskiej na Litwie^[22]. W insurekcji kościuszkowskiej wszedł do Rady Najwyższej Tymczasowej w Wilnie, a następnie do Deputacji Centralnej^[23]. Kierownik Wydziału Skarbu Deputacji Centralnej Wielkiego Księstwa Litewskiego w powstaniu kościuszkowskim w 1794 roku^[24]. Po upadku powstania ukrywał się w lasach. W listopadzie 1794 roku został wzięty do niewoli i umieszczony w areszcie domowym, z którego został zwolniony na rozkaz Katarzyny II. Następnie wiódł życie ziemiańskie. Wzmianka o nim znajduje się w Panu Tadeuszu (Ks. I w. 790).

Przypisy

↑ Leonid Żytkowicz, Litwa i Korona w r. 1794, w: Ateneum Wileńskie, rocznik XII, wilno 1937, s. 544.
↑ Korrespondent Warszawski Donoszący Wiadomości Kraiowe y Zagraniczne. 1792, no 53, s. 466.
↑ Walery Bubień, Sejmik nowogródzki, słuczorzeski i stwołowicki w czasach panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego 1764-1795, Kraków 2007, s. 30.
↑ M.J. Minakowski, Ci wielcy Polacy to nasza rodzina, wyd. 3, Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne, Kraków 2008, ISBN 83-918058-5-9.
↑ Deputaci Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego (1697-1794). Spis, pod redakcją Andrzeja Rachuby, opracowali Andrzej Rachuba i Przemysław P. Romaniuk, przy współpracy Andreja Macuka i Jegenija Aniszczenki, Warszawa 2004, s. 275.
↑ Akt elekcyi Roku Tysiąć Siedemset Sześćdziesiątego Czwartego, Miesiąca Sierpnia, Dnia dwudziestego siódmego, s. 82.
↑ Walery Bubień, Sejmik nowogródzki, słuczorzeski i stwołowicki w czasach panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego 1764-1795, Kraków 2007, s. 45.
↑ Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Świętego Stanisława, Warszawa 2006, s. 180.
↑ Zofia Libiszowska, Z archiwaliów amerykańskich. August Sułkowski i Order Opatrzności Bożej, w: Trudne stulecia, studia z dziejów XVII i XVIII wieku, Warszawa 1994, s. 76.
↑ Ryszard Chojecki, Patriotyczna opozycja na sejmie 1773 r., w: Kwartalnik Historyczny, LXXIX, nr 3, 1972, s. 559.
↑ Ryszard Chojecki, Patriotyczna opozycja na sejmie 1773 r., w: Kwartalnik Historyczny, LXXIX, nr 3, 1972, s. 545–562.
↑ Stanisław Załęski, Historya zniesienia jezuitów w Polsce i ich zachowanie na Białej Rusi, t. II, Lwów, 1875, s. 1–68.
↑ Volumina Legum, t. VIII, Petersburg 1860, s. 87.
↑ Volumina Legum t. VIII, Petersburg 1860, s. 20–48.
↑ Volumina Legum, t. VIII, Petersburg 1860, s. 527.
↑ Volumina Legum, t. VIII, Petersburg 1860, s. 575.
↑ KALENDARZ polityczny dla Królestwa Polskiego y Wielkiego Xięstwa Litewskiego na rok pański 1779. w Warszawie, Nakładem y drukiem Michała Groella Księgarza Nadwornego J.K.Mci., [b.n.s.]
↑ Kalendarzyk narodowy y obcy na rok 1792, Warszawa 1791, s. 309.
↑ Tadeusz Korzon, Wewnętrzne dzieje Polski za Stanisława Augusta, 1764-1794. Badania historyczne ze stanowiska ekonomicznego i administracyjnego, t. V, 1897, s. 31.
↑ Ciąg dalszy Kalendarzyka narodowego i obcego na rok ... 1792, czyli II część, z konstytycyami od roku 1788 dnia 6 października do roku 1791 dnia 23 grudnia przez daty oznaczonemi, [1792], s. 542.
↑ Łukasz Kądziela, Między zdradą a służbą Rzeczypospolitej. Fryderyk Moszyński w latach 1792–1793, Warszawa 1993, s. 46, Сборник Русского исторического общества, t. 47,Petersburg 1885, s. 272.
↑ Bartłomiej Szyndler, Powstanie kościuszkowskie 1794, Warszawa 1994, s. 117.
↑ Kronika powstań polskich 1794-1944, Wydawnictwo Kronika, Warszawa, ISBN 83-86079-02-9, s. 31, 36.
↑ Bartłomiej Szyndler, Powstanie kościuszkowskie 1794, Warszawa 1994, s. 139.

Bibliografia

Ł. U. Marakou, Represawanyja literatary, nawukowcy, rabotniki aswiety, gramadskija i kulturnyja dziejaczy Białarusi, 1794-1991. Enc. dawiednik. U 10 t, T. 1. – Mn:, 2003. ISBN 985-6374-04-9.

Linki zewnętrzne

Józef Niesiołowski – publikacje w bibliotece Polona

[1] Leonid Żytkowicz, Litwa i Korona w r. 1794, w: Ateneum Wileńskie, rocznik XII, wilno 1937, s. 544.

[2] Korrespondent Warszawski Donoszący Wiadomości Kraiowe y Zagraniczne. 1792, no 53, s. 466.

[3] Walery Bubień, Sejmik nowogródzki, słuczorzeski i stwołowicki w czasach panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego 1764-1795, Kraków 2007, s. 30.

[4] M.J. Minakowski, Ci wielcy Polacy to nasza rodzina, wyd. 3, Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne, Kraków 2008, ISBN 83-918058-5-9.

[5] Deputaci Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego (1697-1794). Spis, pod redakcją Andrzeja Rachuby, opracowali Andrzej Rachuba i Przemysław P. Romaniuk, przy współpracy Andreja Macuka i Jegenija Aniszczenki, Warszawa 2004, s. 275.

[6] Akt elekcyi Roku Tysiąć Siedemset Sześćdziesiątego Czwartego, Miesiąca Sierpnia, Dnia dwudziestego siódmego, s. 82.

[7] Walery Bubień, Sejmik nowogródzki, słuczorzeski i stwołowicki w czasach panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego 1764-1795, Kraków 2007, s. 45.

[8] Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Świętego Stanisława, Warszawa 2006, s. 180.

[9] Zofia Libiszowska, Z archiwaliów amerykańskich. August Sułkowski i Order Opatrzności Bożej, w: Trudne stulecia, studia z dziejów XVII i XVIII wieku, Warszawa 1994, s. 76.

[10] Ryszard Chojecki, Patriotyczna opozycja na sejmie 1773 r., w: Kwartalnik Historyczny, LXXIX, nr 3, 1972, s. 559.

[11] Ryszard Chojecki, Patriotyczna opozycja na sejmie 1773 r., w: Kwartalnik Historyczny, LXXIX, nr 3, 1972, s. 545–562.

[12] Stanisław Załęski, Historya zniesienia jezuitów w Polsce i ich zachowanie na Białej Rusi, t. II, Lwów, 1875, s. 1–68.

[13] Volumina Legum, t. VIII, Petersburg 1860, s. 87.

[14] Volumina Legum t. VIII, Petersburg 1860, s. 20–48.

[15] Volumina Legum, t. VIII, Petersburg 1860, s. 527.

[16] Volumina Legum, t. VIII, Petersburg 1860, s. 575.

[17] KALENDARZ polityczny dla Królestwa Polskiego y Wielkiego Xięstwa Litewskiego na rok pański 1779. w Warszawie, Nakładem y drukiem Michała Groella Księgarza Nadwornego J.K.Mci., [b.n.s.]

[18] Kalendarzyk narodowy y obcy na rok 1792, Warszawa 1791, s. 309.

[19] Tadeusz Korzon, Wewnętrzne dzieje Polski za Stanisława Augusta, 1764-1794. Badania historyczne ze stanowiska ekonomicznego i administracyjnego, t. V, 1897, s. 31.

[20] Ciąg dalszy Kalendarzyka narodowego i obcego na rok ... 1792, czyli II część, z konstytycyami od roku 1788 dnia 6 października do roku 1791 dnia 23 grudnia przez daty oznaczonemi, [1792], s. 542.

[21] Łukasz Kądziela, Między zdradą a służbą Rzeczypospolitej. Fryderyk Moszyński w latach 1792–1793, Warszawa 1993, s. 46, Сборник Русского исторического общества, t. 47,Petersburg 1885, s. 272.

[22] Bartłomiej Szyndler, Powstanie kościuszkowskie 1794, Warszawa 1994, s. 117.

[23] Kronika powstań polskich 1794-1944, Wydawnictwo Kronika, Warszawa, ISBN 83-86079-02-9, s. 31, 36.

[24] Bartłomiej Szyndler, Powstanie kościuszkowskie 1794, Warszawa 1994, s. 139.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]