Józef Ryszka
![]() | |
Data i miejsce urodzenia |
14 lutego 1920 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
17 listopada 1943 |
Narodowość | |
Język |
polski |
Dziedzina sztuki |
Józef Ryszka ps. „Szczepon”, „Gizd” (ur. 14 lutego 1920 w Katowicach-Szopienicach, zm. 17 listopada 1943 w Warszawie) – polski poeta, działacz podziemia niepodległościowego podczas okupacji niemieckiej (w Departamencie Informacji i Propagandy Delegatury RP – Sekcji Zachodniej).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Szopienicach na Górnym Śląsku, w rodzinie Józefa Ryszki i Wiktorii zd. Pilarskiej 14 lutego 1920 roku. W dwudziestoleciu międzywojennym był harcerzem XIII DH im. Stefana Rogozińskiego w Chorzowie. W 1937 napisał poemat refleksyjno-opisowy o wyprawie kajakiem do Gdyni. Pracował w hucie „Piłsudski” oraz w kopalnia „Boże Dary” w Kostuchnie[1].
W 1939 został wywieziony przez Niemców na roboty przymusowe do Viersen i Hanoweru. W roku 1941 udało mu się zbiec. Dostał się początkowo do Radomia, a później do Warszawy, gdzie wstąpił do podziemnej organizacji Ojczyzna. Swoje wiersze publikował w prasie podziemnej. Miały one charakter patriotyczny. Pisał także satyry, często gwarą śląską[2]. Krytycy nazywali Ryszkę „śląskim Kolumbem”.
Został aresztowany 14 października 1943. Rozstrzelano go 17 listopada 1943 roku.
Od 2018 patron skweru na os. Tysiąclecia w Katowicach[3].
Wybrane utwory
[edytuj | edytuj kod]- My Ślązoki
- Orl-Panie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wniosek o uhonorowanie Pana Józefa Ryszki przez nadanie jego imieniem placu lub ulicy w Katowicach. bip.katowice.eu, 2018-01-26. [dostęp 2021-11-13]. (pol.).
- ↑ Ryszka Józef, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-11-13] .
- ↑ Uchwała Rady Miasta Katowice w sprawie nadania placowi położonemu na terenie miasta Katowice nazwy "Skwer Józefa Ryszki" (pol.) bip.katowice.eu [dostęp 2018-12-23]
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Szczepon, czyli rzecz o Józefie Ryszce, Z. Bednorz, Katowice, 1960
- Członkowie agend i ekspozytur Polskiego Państwa Podziemnego
- Deportowani na roboty przymusowe przez nazistowskie Niemcy w Polsce 1939–1945
- Harcerze
- Ludzie związani z Katowicami
- Ludzie związani z Warszawą
- Polacy i obywatele polscy straceni przez Niemcy nazistowskie w Polsce 1939–1945
- Polscy poeci
- Straceni przez rozstrzelanie
- Urodzeni w 1920
- Zmarli w 1943